Class notes
Alle relevante stof voor tentamen Bijzondere Heffingen
- Course
- Institution
- Book
In het document staat alle stof beschreven in de 7 hoorcolleges aan bod is gekomen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
roaldcouwenberg
Reviews received
Content preview
Bijzondere heffingenHoorcollege 1. Inleiding gemeentelijke belastingen
Inkomstenbronnen van gemeenten:
Inkomsten vanuit het rijk:
- Gemeentefonds: dit is een algemene uitkering vanuit het rijk aan alle gemeenten.
o Dit zijn decentralisatie-uitkeringen: uitkeringen die gepaard gaan met de taken die de
gemeenten hebben gekregen.
- Specifieke uitkeringen: door het rijk gegeven om verplicht aan specifieke taken te besteden
Inkomsten uit eigen bronnen:
- Gemeentelijke belastingen
o Algemene belastingen: belastingen uit algemene middelen van de gemeenten
o Bestemmingsheffingen en retributies: moet aan een bepaalde taak worden besteed.
- Overige eigen middelen
o Inkomsten uit bezittingen (bijv. dividend op aandelen en huuropbrengsten uit OZ)
o Opbrengsten uit verkopen (bijv. bouwgronden)
Gemeentefonds
Hoeveel geld individuele gemeenten uit het gemeentfonds krijgen, hangt onder andere af van:
- De kosten van de gemeente: dit zijn kosten die te maken hebben met de sociale structuur
(aantal uitkeringsgerechtigden) en de infrastructuur (stedelijkheid, bodemgesteldheid)
- Het vermogen om zelf belastingen te heffen: grotere belastinggrondslag (WOZ-waarde) zorgt
voor lagere uitkering
- Andere factoren: zoals het aantal inwoners en het oppervlak van de gemeente
o Kan afhangen van inwonersaantal, sommige gemeenten krijgen dus lagere
inkomsten uit gemeentefonds, maar dit wordt gecompenseerd door bijvoorbeeld de
toeristenbelasting.
Gemeentelijke heffingen
Deze inkomsten zijn de laatste jaren aan het stijgen. Deze zijn echter nog altijd een stuk lager dan in
de rest van Europa. Stijging van de gemeentelijke heffingen zorgen voor lastenverlichting op arbeid
en vormt een noodzakelijke verruiming van het budget van gemeenten.
Adviezen voor uitbreiding gemeentelijk belastinggebied:
- OZB van gebruikers van woningen herinvoeren
- Ingezetenenheffing invoeren
- Herstructureren verblijfsbelastingen
- Afschaffen van kleine belastingen.
Een volgend kabinet kan deze adviezen eventueel gaan toepassen.
Formele aspecten lokale belastingen
Legaliteitsbeginsel: je mag alleen heffen als er een grondslag onder ligt.
- Belastingen van het rijk moeten geheven worden uit kracht van een wet (art. 104 Grondwet)
- Provinciale- en gemeentelijke belastingen in art. 132, lid 6 Grondwet: De wet bepaalt welke
belastingen door het bestuur van provincies en gemeenten kunnen worden geheven
- In art. 133, lid 2 Grondwet staat dat ook waterschapsbelastingen mogen bestaan.
,Bevoegdheden belastingheffing
- Gemeenteraad (art. 220 GW) stelt belasting in. Dit mag in sommige gevallen wel aan een
ander orgaan worden overgedragen.
o invoering gebeurt bij belastingverordening
o Deze moeten elektronische bekend worden gemaakt (art. 220a).
o Geen bekendmaking = geen bindende verordening
- Burgemeester en wethouders (dagelijks bestuur vd gemeente) kunnen nadere (beleids)regels
geven. En zij moeten een heffingsambtenaar aanwijzen
- Inspecteur (heffingsambtenaar) voert de heffing uit, eventueel via een
samenwerkingsverband met andere gemeenten of een gemeenschappelijke regeling.
Sommige gemeenten zijn zo klein dat ze hun belasting uitbesteden aan een samenwerkingsverband.
Indeling gemeentelijke heffingen:
- Belastingen: heffingen voor algemene middelen zonder tegenprestatie (bijv. OZB,
toeristenbelasting)
- Bestemmingsheffingen: algemene heffingen om kosten te verhalen van voorzieningen of
diensten (bijv. rioolheffing en afvalstoffenheffing).
- Retributies/rechten: individuele heffingen voor individueel gebruik van gemeentebezittingen
en genot gemeentelijke diensten (bijv. leges en havengelden).
Uitgangspunten gemeentelijke heffingen:
- Het is een gesloten stelsel: belastingen kunnen worden ingevoerd door de gemeente, indien
en voorzover de formele wetgever daartoe bevoegdheid heeft verleend aan de gemeente.
o 1 uitzondering: de rechten/retributies mogen gemeenten heffen over alle
gemeentebezittingen (geen beperkingen aan bijvoorbeeld havengelden)
- Geen heffing naar draagkracht: het bedrag van een gemeentelijke belasting mag niet
afhankelijk worden gesteld van het inkomen, de winst of het vermogen.
o Draagkrachtheffingen zijn voorbehouden aan het rijk
- Geen winst met de heffing: tarieven van de bestemmingsheffingen en retributies moeten
zodanig worden vastgesteld dat er op begrotingsbasis geen winst wordt gemaakt.
o Achteraf toch winst is geen probleem, tenzij dit jaarlijks gebeurt.
Overzicht gemeentelijke belastingen
Gemeenteraad stelt de belasting vast.
Afwegingen voor lastendrukverdeling (wie draagt meeste bij aan de opbrengst):
- Algemene belastingen – Specifieke heffingen/kostendekkende heffingen
- Kostenveroorzaking/vervuiler betaalt – Profijtbeginsel
- Eigenaren – Gebruikers
- Inwoners – niet-inwoners
- Woningen – Niet-woningen
- Vaste lasten – Incidentele lasten (bijv. paspoort koop je maar 1 keer in de zoveel jaar)
- Ultieme rechtsvaardigheid – Uitvoerbaarheid/perceptiekosten
- Sturen/reguleren
- Verduurzaming: klimaatdossier
,Onroerende zaakbelastingen (vaak belangrijkste gemeentelijke belasting)
- Welke OZB’s kunnen er worden geheven?
o OZB eigenaar van een niet-woning (kantoorgebouw, industrieel gebouw)
o OZB gebruiker van een niet-woning
o OZB eigenaar woning
Dus geen OZB voor huurder van een woning
- Is een tijdstipheffing: 1 januari
- Heffingsmaatstaf: de WOZ-waarde van 1 januari van het jaar ervoor.
- De opbrengst is voor algemene middelen
- Vanaf 2014 is er gehele vrijheid in hoogte tarieven. Er zijn 3 belastingen, dus 3 tarieven.
- Vrijstellingen: land- en waterwegen, het spoor, kerken, natuurterreinen, dijken,
landgoederen, vrijstellingen voor argarische gronden en kassen, werktuigenvrijstelling.
- Mogelijkheden sturing:
o Woningen hoger/lager belasten dan niet-woningen
o Eigenaren hoger/lager belasten dan huurders
o Vrijstelling voor duurzaamheidsinvesteringen zoals zonnepanelen.
Afvalstoffenheffing (huishoudelijk afval) en reinigingsrecht (= belasting op ophalen bedrijfsafval)
Is na de OZB de belangrijkste heffing. De opbrengst wordt gebruikt om de vuilnisinzameling en
vuilnisverwerking te bekostigen
- Hoofdlijnen:
o Alleen voor particuliere huishoudens. Gebruiker van het perceel is belastingplichtig
o Huishoudens betalen vaste tarieven tussen 150 en 300 euro
o Is een bestemmingsheffing: dus niet voor algemene middelen, maar echt voor het
ophalen van huishoudelijk afval.
o Gemeente moet de inzamelverplichting nakomen
o Er hoeft geen afval te worden aangeboden. Het langsrijden met de vuilniswagen is
voldoende om te heffen.
- Mogelijkheden sturing:
o Kostenveroorzaking/profijtbeginsel/vervuiler betaalt of algemene middelen
o Diftar: differentiatie van tarieven, heffing is bijvoorbeeld afhankelijk van gewicht,
inzamelingsfrequentie, huishoudgrootte (eenpersoonhuishoudens of grotere)
o Verhoging of verlaging tarieven voor stimulering verduurzaming: bijvoorbeeld
stimuleren van afvalscheiding, door daar lager tarief te laten gelden
Rioolheffing. Gemeente heeft watertaken: zorgt voor afvalwater, hemelwater en grondwater
- Hoofdlijnen:
o Zowel voor woningen als bedrijven
o Belastingplichtig kan zowel de gebruiker als de eigenaar van het perceel zijn
o Is een bestemmingsheffing: het geld is bestemd voor deze watertaken
o Gemeente kan er voor kiezen om alleen grootafvoerders, alleen gebruikers of alleen
eigenaren te belasten
o Veel vrijheid maar geen willekeur, evenredigheidsbeginsel is belangrijk
- Mogelijkheden sturing:
o Heffen obv kostenverzoorzaking/profijtbeginsel/vervuiler betaalt of algemene
middelen
o Lastenverschuiving tussen woningen en bedrijfsleven
o In het kader van stimulering van verduurzaming kan worden gekozen voor:
Lagere tarieven voor afkoppeling hemelwater
Tegeltax (verhoging tarief per verhard oppervlak in de tuin)
, Lagere tarieven voor waterbestendige tuinen
Parkeerbelasting
- Hoofdlijnen:
o Parkeerder is belastingplichtige
o Het geld gaat in de algemene middelen. Tarieven tussen 0,15 en 7 euro per uur
o Veel mogelijkheden voor differentiatie in gebied en tarief
- Mogelijkheden sturing:
o Regulering parkeerdrukte in het centrum: sturingselement -> hoger tarief zorgt dat
mensen minder lang blijven
o Verhoging of verlaging tarieven voor stimulering verduurzaming.
Wetsvoorstel in behandeling (elektrische auto’s goedkoper of gratis,
vervuilende auto’s duurder)
Toeristenbelasting/verblijfsbelasting
- Toeristenbelasting wordt voornamelijk geheven van echte toeristen. Maar ook mensen die
op zakelijk bezoek zijn en arbeidsmigranten moeten dit betalen.
- Meestal alleen bij overnachting tegen betaling
- Geld gaat in de algemene middelen
- Tarief verschilt van 50 cent tot 10 euro per nacht. Daarbij mag ook onderscheid gemaakt
worden naar het soort bedrijf (hotels, campings etc.). Soms % van verblijfskosten
o HR heeft geoordeeld dat deze maatstaf niet op basis van draagkracht is.
- Mogelijkheden sturing:
o Lastenverschuiving tussen inwoners en niet-inwoners, tussen luxe en eenvoud
o Vrijstelling/vermindering voor stimulering verduurzaming (groen verblijf = korting)
o Hoger/lager tarief voor arbeidsmigranten
- Eigen inwoners van gemeente kunnen nooit in de toeristenbelasting van die gemeente
betrokken worden
Roerende woon- en bedrijfsruimtenbelastingen
- De wetgever wilt uit het oogpunt van gelijkheid ook de roerende en bedrijfsruimten belasten
- Zaken die ergens duurzaam liggen zijn onroerend, dus er is nog maar weinig wat valt onder
roerende zaken.
- Zaken die grenzen aan onroerende zaken, maar het niet zijn. Zoals een mobiele woonboot
Retributies/rechten
- Bijvoorbeeld: bij aanvraag paspoort, aanvraag bouwvergunning, begraafplaatsrechten,
vermakelijkhedenretributie (festival)
- Optie voor verduurzaming: bijv. vrijstelling leges voor zonnevelden of zonnepanelen op
huizen
Baatbelastingen:
- belastingen die de gemeente kan heffen als ze voorzieningen treffen waar een beperkte
groep van onroerende zaak eigenaren van zal genieten. Bijvoorbeeld bij glasvezel of riolering.
- Hier zijn veel procedures over geweest, zeer kritische uitspraken over baatbelastingen. Bijna
geen enkele gemeente gebruikt deze heffing. Wordt alleen nog toegepast bij het aanleggen
van een volledige nieuwe voorziening (warmtenetten)
- Bij de baatbelasting wordt de eigenaar van een woning in de heffing getrokken als hij baat
heeft van bijvoorbeeld een warmtenet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roaldcouwenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78310 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now