Summary
Samenvatting Nectar Biologie 5 vwo Afweer
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Nectar Biologie 5 vwo Hoofdstuk 12 Afweer
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Summary chapter 6 species and populations - Nectar biology 4 vwo
Seller
Follow
emmatenkoppel
Content preview
Biologie samenvatting Hoofdstuk 1212.1 Planten en afweer
Mechanische afweer = bijvoorbeeld de stekels op een plant, de plant zelf zorgt voor de afweer
Chemische afweer = planten maken stoffen als bescherming tegen herbivoren. De stoffen zijn
bitter/brandend.
Afweermaatregelen
Plantencellen herkennen schadelijke schimmels en bacteriën via receptoren op de celmembranen.
Dat leidt tot maatregelen”
Sluiten huidmondjes > minder bacteriën binnen
Maken van H2O2 waardoor de celwand verdikt
Als een cel beschadigd komt NO vrij en dat is dodelijk voor ziekteverwekkers, maar ook de plant zelf.
Maar de plantencellen maken direct een stof die NO onschadelijk maakt.
Vraat
Als er vraat plaatsvindt, scheiden planten cumarine uit. Veel geurstoffen werken als een signaal voor
de rest van de planten/bladeren. Die reageren door een stof te maken die blad-etende dieren niet
lekker vinden.
Planten kunnen met die geurstoffen ook de vijanden van hun vijanden aantrekken en zichzelf
op die manier beschermen. Op die manier lokken de bloemen van door kevers aangevreten
limaboomplant kever-etende dieren.
12.2 Bescherming
Bacteriën (eencellige organismen) hebben geen celkern. Hun DNA ligt los in het grondplasma. Veel
bacteriën zijn erg nuttig. Huid bacteriën of darmbacteriën bijvoorbeeld. Er zijn ook schadelijke
bacteriën. De meeste soorten leven van organische stoffen uit hun omgeving. Daarbij maken ze
stoffen die bij mensen tot een heftige reactie kunnen leiden.
Cholerabacterie maakt eiwit choleratoxine, met gevolg dat de darmen meer water gaan
uitscheiden > diarree > uitdroging > sterfte!
Blauwalg (cyanobacteriën) maakt met fotosynthese zijn eigen organische stoffen. Het zijn foto-
autotrofe bacteriën. Sommige van die stoffen zijn heel giftig:
Microcystines: peptidemoleculen die de lever beschadigen
Anatoxine-a: gifstof, tast zenuwen aan en de ademhaling stopt
Andere Eencellige ziekteverwekkers
Malariaparasieten ontwikkelen zich in de lever en besmetten rode bloedcellen. Na een paar dagen
breken ze uit waarbij gifstoffen vrijkomen. De patiënt krijgt een koortsaanval.
Darmparasiet Giardia lamblia hecht aan de darmwand en leidt tot diarree.
, Barrières aan de buitenkant
Dekweefsels vormen een fysische barrière voor ziekteverwekkers. Door nauw aaneensluitende cellen
blijft het inwendig milieu gescheiden van het uitwendig milieu. De hoornlaag (opperhuid) is een
dekweefsel en bestaat uit dode cellen. Het houdt ziekteverwekkers tegen. Als deze laag slijt, groeit
de hoornlaag aan door de delende cellen van de kiemlaag.
Zonlicht bruine huidskleur is een beschermingsreactie tegen UV stralen door extra pigment
productie door melanocyten (in de kiemlaag). Het pigment hoopt zich op om de celkern en
beschermt zo het DNA. Anders kan het DNA beschadigen en huidkanker ontstaan.
BRON 5
Barrières aan de binnenkant
Je ademwegen en verteringsstelsel zijn bedekt met slijmvlies. In dit dekweefsel scheiden
slijmbekercellen slijm af dat bacteriedodende stoffen bevat. In de longen werkt slijmvlies als
kleeflaag. Trilhaarcellen in de luchtwegen brengen het slijm naar de keelholte > de meeste bacteriën
overleven de lage pH van de maag niet, nadat je het slijm hebt ingeslikt.
Aeroob = organisme dat afhankelijk is van zuurstof
Anaeroob = niet afhankelijk van zuurstof
Heterotroof = halen energie uit organische stoffen
Autotroof = halen energie uit anorganische stoffen (maken eigen organische stoffen)
12.3 Niet-specifieke afweer
Virussen gebruiken cellen om zich te vermeerderen, bestaat uit erfelijk
materiaal DNA en RNA met daaromheen een membraan van eiwitten. Die
eiwitten hechten aan de receptormolecuul in het membraan van de
gastheercel.
Denguevirus > flavivirus, een soort RNA-virus
Zijn RNA komt overeen met dat van de mens, ribosomen op RER
vertalen het virus-RNA naar viruseiwitten. Onder andere een
polymerase enzym dat meer virus-RNA maakt.
Na montage van eiwitten en RNA, verlaat het virus het Golgi-systeem
De gastheercel sterft! APOPTOSE
De afvalstoffen van veel cellen die tegelijkertijd sterven, zorgen in de patient voor hoge koorts,
overgeven en diarree.
Als een virus toch in het bloed komt, komt de niet-specifieke afweer in actie. Een opruimsysteem
van witte bloedcellen die alle ongewenste stoffen opruimt.
Bloedeiwitten
Bloedplasma bevat eiwitten die geïnfecteerde cellen opruimen: de complementeiwitten. Als een
bacterie binnendringt, herkennen de complementeiwitten de eiwitten op de bacterie. Antigenen
werken als herkenningseiwitten voor je immuunsysteem.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmatenkoppel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70840 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now