De algemene functies van het skelet zijn:
ondersteuning van het lichaam;
aanhechting van de skeletspieren;
beweging van de botten door middel van botverbindingen;
bescherming van kwetsbare organen in de romp;
vorming van bloedcellen in het rode beenmerg;
opslag van kalkzouten.
Botweefsel bestaat uit botcellen omgeven door een harde matrix. De matrix bestaat voor ongeveer
2/3 uit kalkzouten en voor1/3 uit collagene vezels.
De delen van een bot zijn van buiten naar binnen:
beenvlies (periost), bestaat uit een dunne laag straf bindweefsel en bevat veel sensibele
zenuwen en bloedvaten;
hard botweefsel (substantia compacta), gestructureerd in botbuizen waarin zich centraal het
haverskanaal met bloed- en lymfevaten bevindt;
sponsachtig botweefsel (substantia spongiosa) , gestructureerd in beenbalkjes rondom holtes
die rood beenmerg bevatten.
Botweefsel heeft een hoge stofwisseling omdat continu botafbraak en botopbouw plaatsvinden.
Osteoclasten zijn grote bindweefselcellen die botweefsel afbreken.
Osteoblasten zijn bindweefselcellen die botweefsel opbouwen; ze differentiëren tijdens dit proces
tot beencellen (osteocyten).
Het skelet bestaat uit ruim 200 botten (ossa) die op grond van de vorm worden verdeeld in
pijpbeenderen, platte beenderen, korte beenderen en onregelmatige beenderen.
Pijpbeenderen:
zijn slank en pijpvormig;
bestaan uit een smal middendeel (diafyse) en twee brede uiteinden (epifysen):
o de diafyse bestaat uit een laag compact been met daarbinnen de mergholte,
grotendeels gevuld met geel beenmerg;
o de epifyse bestaat uit sponsachtig been, tussen epifyse en diafyse bevindt zich de
epifysaire schijf (groeischijf); bij volwassenen is deze verbeend, bij kinderen in de
groei is deze van kraakbeen.
komen alleen in de ledematen voor;
bieden veel steun aan het lichaam;
hebben vanwege hun lengte vaak een hefboomwerking.
Ons lichaam heeft de volgende pijpbeenderen:
opperarmbeen, ellepijp, spaakbeen, middenhandsbeentjes, vingerkootjes, dijbeen,
scheenbeen, kuitbeen, middenvoetsbeentjes en teenkootjes.
Platte beenderen:
zijn breed, vrij lang en altijd plat;
bestaan hoofdzakelijk uit compact been, met daartussen een dun laagje sponsachtig been;
zijn vanwege hun grote oppervlak zijn platte beenderen zeer geschikt voor de aanhechting
van spieren;
beschermen op sommige plaatsen inwendige organen.
Ons lichaam heeft de volgende platte beenderen:
schedelbeenderen, schouderbladen, heupbeenderen, ribben en borstbeen.
Korte beenderen:
zijn klein en meestal even lang als breed;
hebben een dunne laag compact been met binnenin sponsachtig been;
, kunnen vanwege hun massieve vorm de krachten verdelen die ontstaan bij mechanische
belasting.
Ons lichaam heeft de volgende korte beenderen:
handwortelbeentjes, voetwortelbeentjes en knieschijven.
Onregelmatige beenderen:
kunnen uiteenlopende vormen en functies hebben;
hebben veelal een dunne laag compact been en zijn gevuld met sponsachtig been.
Ons lichaam heeft de volgende onregelmatige beenderen:
schedelbasisbeenderen, bovenkaak, onderkaak, gebitselementen, wervels en tongbeen.
14.2 Botverbindingen
Botverbindingen (junctura) verbinden twee botten met elkaar. Er zijn drie groepen botverbindingen:
bindweefselverbindingen, kraakbeenverbindingen en gewrichten.
Een bindweefselverbinding (junctura fibrosa):
bestaat uit collagene en elastische vezels;
maakt beweging tussen beide botten vrijwel niet mogelijk;
zorgt voor stevigheid en stabiliteit.
Voorbeelden: naden (suturae) tussen de schedelbeenderen, membrana interossea tussen ellepijp en
spaakbeen.
Een kraakbeenverbinding (junctura cartilaginea):
bestaat uit hyalien of vezelig kraakbeen;
in geval van hyalien kraakbeen is de verbinding vervormbaar en beperkt beweeglijk;
voorbeeld: kraakbeenverbindingen tussen de ribben en het borstbeen;
in geval van vezelig kraakbeen is de verbinding drukvast en nauwelijks beweeglijk;
voorbeelden: symfyse en tussenwervelschijven.
Een gewricht (articulatio of junctura synovialis):
maakt een grote beweeglijkheid tussen de botten mogelijk;
bestaat uit twee gewrichtsvlakken (kop en kom): de botuiteinden die op of in elkaar passen
en die bedekt zijn met glad hyalien kraakbeen;
heeft een gewrichtsholte (cavitas articularis): de ruimte tussen kop en kom, die gevuld is met
gewrichtssmeer (synovia);
wordt omgeven door het gewrichtskapsel (capsula articularis):
o is aan beide botten vastgehecht en houdt de botuiteinden bij elkaar;
o zorgt voor een vacuüm in de gewrichtsholte;
o bevat gewrichtssensoren;
o heeft een binnenste laag, de membrana synovialis, een dun elastisch vlies met
zenuwen en bloedvaten; produceert synovia;
o heeft een buitenste laag, de membrana fibrosa, een dik taai vlies van straf
bindweefsel dat het kapsel stevig maakt; vaak verstevigd met ligamenten.
Bijzondere structuren in of bij een gewricht:
de kraakbeenschijf (discus articularis):
o zit in het gewricht;
o ondersteunt de functie van het gewricht.
de slijmbeurs (bursa synavialis):
o ligt vlakbij een gewricht;
o is een zakje gevuld met synovia dat de wrijving tussen de bewegende botten en de
weke delen eromheen vermindert;
o staat in verbinding staat met de gewrichtsholte.
De gewrichten zijn als volgt ingedeeld:
kogelgewricht, met een diepe kom en een bolle kop:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller koen15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.21. You're not tied to anything after your purchase.