Summary
Samenvatting Praktische Economie Module 8 Havo
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van Praktische Economie Module 8 Havo.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
001969
Reviews received
Content preview
Conjunctuur en economisch beleidHoofdstuk 1: De conjunctuurbeweging
§1.1: De economische conjunctuur
In sommige jaren is de economische groei hoog, in andere jaren laag. Soms is er zelfs een negatieve
economische groei: dan krimpt de economie en verdienen we met zijn allen minder dan in het
voorgaande jaar. Goede en slechte tijden wisselen elkaar voortdurend af.
Om de beweging van de economie inzichtelijk te
maken, bekijken we de reële economische groei:
de procentuele verandering van jaar tot jaar van
het reële bruto binnenlands product. De lijn die
deze groei weergeeft heet de, de blauwe lijn,
conjunctuurlijn. Als deze lijn boven de x-as ligt,
groeit de economie. Als deze lijn onder de x-as
ligt, krimpt de economie. Deze slingerbeweging is
de economische conjunctuurbeweging. Een
andere lijn, de rode, is de trendmatige groei: de
gemiddelde groei over de afgelopen tien jaar. De trendmatige groeilijn noem je ook wel het
langetermijngroeipad van de economie.
Je spreekt van hoogconjunctuur als de economie sterker groeit dan de trendmatige groei. De blauw
lijn ligt dan boven de rode. Consumenten geven dan gemakkelijk geld uit en bedrijven blijven niet
zitten met voorraden en winsten zijn hoog. De aandelenkoersen bereiken recordhoogten en er is
weinig werkloosheid. Als de economie minder sterk groeit dan de trendmatige groei, spreek je van
laagconjunctuur. De blauwe lijn ligt dan onder de rode. Consumenten kopen minder en bedrijven
verkopen hun producten moeilijker. Het belastinginkomen zal dalen en de werkloosheid stijgt.
In Nederland wordt de economische groei gemeten door het CBS en is Europa door de Eurostat. Als
de economie twee kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een economische recessie. Als het
drie of meer kwartalen zo is dan spreek je van een economische depressie.
De conjunctuurbeweging heeft drie kenmerken:
De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen.
De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging.
De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen.
De conjunctuur lijn is moeilijk te voorspellen, het economisch beleid kan niet goed inspelen op wat er
komen gaat. Op korte termijn geldt dit minder. Daarvoor is zeer geavanceerde wiskunde en statistiek
beschikbaar. De tak van de economische wetenschap die zich hiermee bezighoudt is de econometrie.
Econometristen meten de economie. In Nederland worden de conjunctuurvoorspellingen onder
meer gedaan door het CPB.
Om de conjunctuur op korte termijn te voorspellen, wordt gebruikgemaakt van conjunctuur-
indicatoren. Dit zijn macro-economische variabelen waarvan de waarde eerder bekend is dan die van
het bbp. Ze geven een indicatie van de omvang van het toekomstige bbp.
De conjunctuurlijn is gebaseerd op het bbp. Deze macro-economische waarde omvat de gehele
economie. Maar de conjunctuurbeweging is ook zichtbaar in andere macro-economische variabelen,
, zoals het inkomen van consumenten, de bedrijfswinsten, de industriële productie en het aantal
huizen dat wordt verkocht. Omdat de conjunctuurbeweging de gehele economie omvat, worden alle
macro-economische variabelen erdoor beïnvloed.
In tijden van hoogconjunctuur groeit de gezinsconsumptie. Als de conjunctuur afzwakt, neemt de
gezinsconsumptie ook snel af. Macro-economische variabelen die hetzelfde patroon vertonen als de
conjunctuurlijn zijn procyclisch: hun verandering door de tijd volgt de conjunctuurbeweging.
Als het bbp nauwelijks groeit of zelfs krimpt, stijgt het aantal werklozen: de twee lijnen vertonen een
tegengestelde beweging. Als het bbp groeit, daalt het aantal werklozen. In een tijd van
hoogconjunctuur kunnen bedrijven de vraag naar hun producten nauwelijks aan, ze produceren zo
veel ze kunnen en ze hebben meer arbeid nodig. Als de conjunctuur laag is, produceren bedrijven
minder en zijn er ook minder arbeiders nodig, dus die worden ontslagen. Macro-economische
variabelen die een tegenstellend patroon vertonen met de conjunctuurlijn zijn anticyclisch: hun
verandering door de tijd is tegengesteld aan de conjunctuurbeweging.
§1.2: De stand van de economie
De goede en slechte tijden in de economische conjunctuur raakt onderdelen van de economie.
Als er relatief weinig goederen of diensten worden afgenomen gaan bedrijven minder produceren en
is er minder arbeid nodig waardoor mensen hun baan verliezen. Ze worden onvrijwillig werkloos. Als
mensen zelf ontslag nemen worden ze vrijwillig werkloos. In een periode van laagconjunctuur neemt
vooral de onvrijwillige werkloosheid toe.
De overheidsuitgaven stijgen bij een teruglopende conjunctuur en dalen wanneer economische groei
aantrekt. Een stijgende werkloosheid heeft twee gevolgen voor de begroting van de overheid. Ten
eerste moet de overheid meer uitgeven aan uitkeringen. Ten tweede komt er minder loonbelasting
binnen, de inkomsten van de overheid daalt dan. De kans op financieringstekort neemt dan toe.
Een financieringstekort beperkt de mogelijkheden van de overheid. Er is minder geld voorhanden om
economisch beleid van te betalen. Ieder jaar moet de overheid kiezen om sociale uitkeringen wel of
niet te laten stijgen. De hoogte van deze inkomensoverdrachten is gebaseerd op een algemeen
aanvaard sociaal minimum: het minimale inkomen dat nodig is om rond te kunnen komen. Vanwege
inflatie stijgt de nominale waarde van dit sociale minimum. Een uitkering is waardevast als het
meestijgt met de inflatie. De koopkracht van de uitkering blijft dan gelijk. In tijden van
laagconjunctuur kan de overheid waarschijnlijk geen waardevaste uitkeringen garanderen, daar is
geen geld voor.
In goede tijden is veel werk. Mensen zeggen gemakkelijker hun baan op om ergens anders beter te
vinden, ze worden vrijwillig werkloos. Er is toch genoeg werk. Door de krapte op de arbeidsmarkt
zullen de lonen stijgen. Het reële loon neemt toe zodat de koopkracht stijgt.
Een dalende werkloosheid is goed voor de overheid: minder uitkeringen betalen en meer
loonbelasting. De uitkeringen kunnen nu makkelijker verhoogd worden met het inflatiepercentage of
zelfs met hetzelfde percentage waarmee de lonen gemiddeld gestegen zijn. Een uitkering is
welvaartsvast.
De conjunctuurbeweging heeft ook invloed op de internationale handel. Als in Nederland de
binnenlandse vraag daalt, is er ook minder vraag naar buitenlandse producten. De import van
Nederland daalt het buitenland verkoopt minder producten aan ons. Dit is met export andersom.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 001969. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now