Farmacologie = geneesmiddelenleer
wisselwerking tussen farmaca (=vreemde) stoffen en fysiologie van het
lichaam
Naamgeving
- chemische naam : afgeleid van atoomstelling
o N-acetyl-4-aminofenol (paracetamol)
- Generische naam (soortnaam) : afgeleid van chemische naam, wereldwijd
hetzelfde
o Acetylsalicylzuur (aspirine)
- Merknaam: octrooi op aangevraagd
o Aantal jaren mag alleen bedrijf met octrooi het op de markt
brengen > duurder
Waarom grijpen geneesmiddelen aan?
Waarneming effect (op
orgaansysteem)
Aangrijping van een medicijn
Medicijnen hebben als doel >
eiwitten
Eiwitten worden gemaakt in een celkern.
Waarom eiwitten?
- veel verschillende eiwitten
- belangrijke rol in fysiologische processen
- organen/weefsels hebben eiwitten specifiek voor dat orgaan/weefsel
, - eiwitten komen op een specifieke plaats voor > op deze manier kan een
medicijn alleen specifiek op een plaats voor komen
welke typen eiwitten ?
- receptoren
- ionkanalen (stroomgeleiding van de ene kant naar de andere kant)
- enzymen (afbreken van voedingsstoffen, versnelling van processen)
- transporteiwitten (zorgen voor transport door celmembraan)
Receptoren
- handhaven homeostase : communicatie nodig
chemische boodschappers:
- hormonen
- neurotransmitters
- mediatoren
o plaatselijk/omliggende cellen
o bijvoorbeeld histamine
- binding van boodschapperstoffen aan receptoren in/op andere cellen >
effect
- ‘ligand’ = algemeen woord voor een stof die op een receptor past
waarom bindt een ligand aan een receptor ?
= boodschapper past alleen als hij de juiste vorm heeft voor de receptor
waarom binden geneesmiddelen aan receptor ?
- moleculaire structuur van adrenaline en salbutamol lijken op elkaar en
binden daardoor aan dezelfde receptoren
- salbutamol : verwijdt luchtwegen en verlicht symptomen astma
gevolg binding medicijn/receptor
- medicijn bootst chemische boodschapper na en geeft hetzelfde effect als
boodschapper
o agonist
of :
- medicijn blokkeert de receptor en geeft geen effect
o antagonist of blokker
agonist/antagonist
adrenalinereceptoren :
- salbutamol (agonist)
o stimuleert receptoren in longen
o veroorzaakt bronchodilatatie
o bij astma en COPD
- atenolol (antagonist)
o blokkeert receptoren in hart
o blokkeert daardoor stimulerende werking adrenaline
o hart: minder presteren en minder zuurstofbehoefte
o o.a. bij angina pectoris en hypertensie
, subgroepen receptoren
- adrenerge receptoren:
o B1- receptoren in longen
o B2 receptoren in hart
- Geneesmiddelen kunnen aangrijpen op subgroepen van receptoren
- Specifieke organen of weefsels kunnen doel worden van medicijn
- Als geneesmiddel niet specifiek voor specifieke subgroep > ongewenste
effecten in andere organen (bijwerkingen)
Ionkanalen
- alle belangrijke fysiologische processen hangen af van ionen die het
celmembraan passeren
- passief via ionkanalen
- actief via transporteiwitten
speelt een rol bij :
- actiepotentiaal zenuwcel
- kloppen van het hart
- filtratie van het bloed in de nieren
- opname voedingsstoffen in de darmen
ionen
- atomen of kleine moleculen die geladen zijn:
o positief geladen (kation)
o negatief geladen (anion)
- ionen zijn stabiel
enzymen
- elke seconde duizenden minuscule biochemische reacties in cellen
- enzymen: grote, complexe eiwitten die biochemische reacties katalyseren
- katalysatoren versnellen reacties, zonder zelf te veranderen
o dus steeds hergebruikt!
- Stof die door enzym wordt omgezet: substraat
Geneesmiddel onderbreekt reactieketen door aan enzym 2 te binden
Transporteiwitten
- transport van stoffen door celmembraan
- actief transport
o passief transport bij ionkanalen
transporteiwitten in synaps
- serotonine (neurotransmitter) betrokken bij o.a. stemming
- SSRI’s :
o Remmen de transporteiwitten voor serotonine
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IrisJosephine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.