specifieke gewaarwording :
- sensoren zijn via afferente zenuwen verbonden met specifiek deel
hersenschors
specifiek bereik :
- sensor zelf heeft grenzen
- beïnvloed door leeftijd, oefening, erfelijkheid
- bijvoorbeeld : het kunnen horen van hoge tonen
soorten sensoren :
indeling naar herkomst van de prikkel :
- exteroreceptoren, animale Sensoriek : prikkelverwerking uit de
buitenwereld
- interoreceptoren, vegetatieve sensoriek :
o proprioceptoren : geven informatie over de stand van het lichaam
o orgaanreceptoren : geven informatie over de organen
indeling naar aard van de prikkel :
- chemoreceptoren > chemische stoffen
- mechanoreceptoren > fysische vervorming ( aanraking, druk, houding )
- thermoreceptoren > temperatuur
- fotoreceptoren > licht
- nociceptoren > pijn
,soorten sensoren
indeling naar locatie :
- algemeen > door het hele lichaam
- gespecialiseerde organen
o olfactie/reukzin
o proeven/smaakzin
o gezichtsvermogen
o evenwicht en gehoorzin
nocireceptoren
- groot receptorvel
o bron soms moeilijk te bepalen
- gevoelig voor :
o extreme temperatuur
o mechanische beschadiging
o chemische stoffen
pijnwaarneming
- snelle pjin/stekende pijn
o plaatselijk
o info snel naar CZS ( gemyeliniseerde zenuwen )
- trage pijn/brandende/schrijnende pijn
o gegeneraliseerd, algemeen
o info langzaam naar CZS ( ongemyelinisserde zenuwen )
- gerefereerde pijn
o pijnwaarneming in deel van het lichaam dat niet geprikkeld wordt
wat is pijn ?
- ( acute ) pijn heeft voor een mens duidelijke signaalfunctie >
waarschuwing voor dreiging van binnenuit of van buitenaf
- het zenuwstelsel geeft waarschuwende prikkels door, maar of dat leidt tot
een pijnervaring hangt van veel factoren af
- pijn is per definitie subjectief
- persoonlijke factoren spelen een belangrijke rol
- pijn is onaangenaam
pijnmodel van Loeser
1. nociceptie : zenuwsignalen
2. pijngewaarwording : signaal komt in de hersenen
3. pijnbeleving : invloed van emoties en cognities
4. pijngedrag : gedrag om pijn te uiten
, VAS scale : visual analogue scale
( met emotie gezichtjes ), patiënt moet aangeven hoeveel pijn iemand ervaart
Thermoreceptoren
- snelle adaptatie ( snelle aanpassing ), relatieve waarneming
- bijvoorbeeld in de koude zee springen :
o in het begin voelt het koud, later wen je hier aan
mechanoreceptoren
- gevoelig voor :
o uitrekking, samendrukking, draaiing
soorten :
- tastreceptoren
o aanraking, druk, trilling
- baroreceptoren
o druk ( bloeddruk, volume longen, blaas en darmen )
- proprioceptoren ( spierspoeltjes )
o positie, houding
chemoreceptoren
- gevoelig voor in water of in vet opgeloste stoffen
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IrisJosephine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.