1 INLEIDING
Endodontie
- Houdt zich bezig met de binnenkant van de tand
• Processen en structuren
• Bv. dentino-pulpair complex
o Indien caviteit in dentine of glazuur " direct effect op pulpa
- Definitie
• Bacterievrij maken wortelkanalen dmv ontsmettingsprotocol
- Verloop
• Verwijderen tandpulpa en necrotisch materiaal
• Ontsmetten kanalen
• Opvullen kanalen met gutta percha
• Verzegelen toegangscaviteit mbv lekvrije coronale vulling
- Doel
• Biologisch objectief
o Kenmerken
§ Hoofddoel
§ Voorkomen en/of behandelen van apicale parodontitis door desinfectie
van kanalen én hun posterieure afdichting voor voorkomen binnendringen
bacteriën
o Doel bereikt door
§ Verwijderen van geïnfecteerde zachte en harde weefsels
§ Creëren van voldoende ruimte voor desinfecterende middelen en
medicamenten
o Die het apicale deel van kanaalruimte kunnen bereiken en afsluiten
o Vijlen kunnen niet volledige kanaal schoonmaken, dus spoelmiddel
nodig
§ Behoud integriteit van resterende tandstructuur
• Mechanisch objectief
o Kenmerken
§ Secundair objectief
§ Mechanisch prepareren wortelkanaaloppervlakken
§ Indien verbetering van 1 van de 2 secundaire objectieven, maar
verslechtering van biologisch effectief " NIET doen
o Bv. geen klein gaatje behandelen, omdat daardoor het biologisch
objectief wordt beïnvloed (Bv. toegang tot wortelkanaal)
• Technisch objectief
o Kenmerken
§ Secundair objectief
§ Verkrijgen oorspronkelijke vorm en kromming van wortelkanaal
§ Voor mogelijk maken reiniging en voorbereiding geïnfecteerde dentinale
oppervlakken
o Dus instrumenten komen tot periapicale gedeelte
o Eigenschappen
§ Klassieke triade voor succes
o Voldoende proper maken
o Grondige desinfectie
o 3D vulling/obturation
· Sluiten van alle ingangen
1
, § Moderne multifactorieel voor succes
o Respecteren originele anatomie
· = Mechanische objectief
· Niet te veel dentine opofferen
o Adequate diagnose en planning
o Kwaliteit van coronale vulling
· Zodat bacteriën niet meer in pulpa kunnen komen
2 DENTINO-PULPAIR COMPLEX: ANATOMIE, FYSIOLOGIE, EMBRYOLOGIE EN
FUNCTIE
EMBRYOLOGIE
Pulpa
- Bevat
• Cellen
o Kenmerken
§ Nemen af in verloop der tijd
§ Mn in kroondeel van pulpa
o Stamcellen
§ In midden van pulpa
§ Differentiatie tot
o Macrofagen
o Fibroblasten
o Lymfocyten
o Odontoblasten
· Komen nergens anders in lichaam voor
· Doen niet aan celdeling
◊ Indien afsterven " geen nieuwe vorming odontoblasten "
maar er is een nieuwe ontwikkeling " stamcellen ontwikkelen
zich tot odontoblast like cells " vorming dentine
· Vezels van Thomes
◊ = Dentinetubuli
◊ Uitloper van odontoblast
◊ Groter aantal bij pulpa dan glazuur
• Collageenvezels
o Nemen toe in verloop der tijd
o Mn in worteldeel van pulpa
• Bloedvaten en zenuwen
o Functie
§ Proprioceptie
§ Immuniteit
§ Kracht
o Zenuwen
§ Soorten
o A⍺-, Aβ-, Aγ-, Aδ-, B-, C- en sympatische vezels
· Met ≠ functies
o C-vezels zijn sterk " blijven lang leven " indien bijna volledig
necrotische pulpa " blijven ervaren van pijn, door blijven leven C-
vezels
- Hoofdfuncties
• Sensitieve functie
• Proprioceptie
• Immuno-modulatie (bv. afweersysteem)
• Bescherming tegen bacteriën
• Ontwikkeling secundair en tertiair dentine
2
, - Pijntheorieën
• Directe stimulatie
o Klassieke theorie
o Door zenuw in dentine
o Geeft GEEN verklaring pijn bij koude lucht
• Transductie theorie
o Odontoblast als receptor " geeft signalen door
o Geeft GEEN verklaring pijn bij koude lucht
• Hydrodynamiek
o = Theorie van Brandstrom
o Ontstaan van vocht uit pulpakamer
§ Bij warmte, koud, lucht, druk (bv. boren)
Zie figuur
- Cr
• Cell rich zone
• Bv. fibroblasten
- Cf
• Cell free zone
• Weinig cellen
- Od
• Odontoblast laag
o = Palissade
o Bovenop pulpa
o Liggen naast elkaar
o Minste rijen in apicaal derde van wortel
o Meer rijen dichtbij kroon
o Niet regenereerbaar
§ Differentiatie na ontwikkeling, dus kan enkel daarna nog dentine maken
• Maken dentine
- Pr
• Predentine
- De
• Dentine
3
, Ontwikkeling
- Fasen
• Initiatiefase
o 6-7w
o Verloop
§ Instulping oraal epitheel " = tandlijst/lamina dentalis
§ Eronder mesenchymaal weefsel " ontvangt NLC " = ectomesenchym "
gescheiden van tandlijst door BM
§ Signalisatie
o Oraal epitheel is instructief " bepaalt waar tanden komen
o Signaal vanuit oraal epitheel naar ectomesenchym
· " Stimulatie PAX9 (TF) " op die plaats ontwikkelt de tand
• Knopfase
o 8w
o Verloop
§ Ingroeien lamina dentalis " vorming knopje + ectomesenchym errond " =
tandknop
§ Hoefijzervormige structuur in OK en BK " hierin gaan 10 knopjes
uitgroeien
• Kapfase
o 9-10w
o Verloop
§ Condensatie ectomesenchym " ontstaan van glazuurorgaan, papilla
dentalis en tandzakje
§ Instulpen ectomesenchym onderaan glazuurorgaan " vorming kapje over
papilla dentalis
• Klokfase
o 11-12w
o Vorming klokstructuur over papilla dentalis
o Glazuurorgaan
§ Vormt
o Buitenste glazuurepitheel (OEE)
o Binnenste glazuurepitheel (IEE)
o Reticulum stellare
o Stratum intermedium
· Voor vorming glazuurmatrix
o Papilla dentalis
§ Vormt
o Odontoblasten en pulpa
o Tandzakje
§ Vormt
o Cementoblasten, alveolen en PDL
• Appositie en maturatiefase
o Verloop
§ IEE " pre-ameloblasten
§ Tandlijst " signalen vanuit IEE " transformatie naar odontoblasten "
vorming predentine
§ Afbraak membrana basalis " signaal naar IEE " differentiatie pre-
ameloblasten toot ameloblasten " vorming glazuurmatrix
§ Verdwijnen reticulum stellare " overblijven klein epitheellaagje (cuticula
dentis)
• Tandwortel
o Verloop
§ IEE en OEE komen tegen elkaar te liggen " cervicale loop " bevat meer
stamcellen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller THKleuven1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.65. You're not tied to anything after your purchase.