1 ONTWIKKELING EN BOUW VAN KAUWAPPARAAT
EMBRYOLOGIE VAN MOND EN GELAAT
Fasen
- Van conceptie tot geboorte
• Fase blastocyst
• Fase embryo
o >3 á 4w
• Fase foetus
o >9 á 10w
• Geboorte van kind
Embryonale periode
- Vroeg embryonale periode
• ≤17mm kop-stuitlengte
• Kenmerken
o Vormveranderingen embryo
o Bevat fusieprocessen en geprogrammeerde celdood
• Kiemlagen
o Ectoderm
§ Vormt epidermis en zenuwstelsel
o Endoderm
§ Vormt GI en respiratoir stelsel
o Mesoderm
§ Vormt BW en spierweefsel
- Laat embryonale periode
• ≥17 mm kop-stuiglengte
• Kenmerken
o Mn differentiatieprocessen in mesoderm
- Indien snelle orofaciale ontwikkeling
• Forsere ontwikkeling craniale gedeelte van embryonale plaat dan caudaal
gedeelte " peervormige embryo
Teratologie
- = Studie geboortedefecten
- Stadia
• 0-2w
o Minder gevoelig voor spontane abortus
• 3-8w
o Meest gevoelig
• 9-38w
o Minder gevoelig voor ontstaan defecten
1
,Ontwikkeling
EX: Bespreek 2 tijdelijke structuren die belang hebben in embryologie van craniofaciaal gebied (notochord en
NLC)
- Signaalmoleculen
• Verloop
o 15-18d
§ Migratie primitieve noduscellen naar craniaal " ontwikkeling notochordiale
plaat
§ Vouwen notorchordiale plaat " vorming notochord
o 19d
§ Sturen signalen naar ectoderm vanuit notochord " differentiatie ectoderm
tot neuro-ectoderm " vorming neurale plaat
o O.a. vorming sonic hedgehog (SHH)
s Sonic hedgehog signaling pathway (SHSP)
◊ Verloop
p Patched inactiveert smoothened
p Indien SHH aanwezig " binding aan patched " loslaten
smoothened " activering genexpressie
p Binding cyclopamine aan smoothened " inhibitie SHSP
s Secretie door notochord
◊ Bij regressie notochord " inactivatie status SHSP voor rest
van leven
s Functie
◊ Vorming eerste kiewboog
p Via signalen voor symmetrie, patroonvorming en
segmentatie
s Bij genmutaties of toxische medicatie
◊ Indien defect bij kinderen " holoprosencefalie " 2
hersenhelften
◊ Indien reactivatie SHSP bij volwassenen " kankers " evt.
medicatie voor terug inactivatie SHSP
§ Vorming neurale groeve uit neuro-ectoderm " start invaginatie " vorming
neurale buis
o 20d
§ Bij contact neurale groeve en ectoderm " vorming neurale lijst
2
, o 21d
§ Neurale lijstcellen (NLC)
o Verloop
s Maken zich los van neurale groeve " vormen neurale buis en
celaggregaten van neurale lijst
o Vorming van
s Zenuwweefsel (dorsale hoorn, schwanncellen…)
s BW van gelaat
s Craniofaciale skelet
s Tandbestanddelen (NIET glazuur)
o Zijn pluripotente stamcellen
s Neurale lijst is tijdelijke structuur
s Afgeleid van mesectodermale of ectomesenchymale cellen
s Soms als afzonderlijke kiemlaag beschouwd
o Neurocristopathie
s Afwijking tijdens migratie van NLC tijdens embryogenese
s Bv. neuroblastoom …
o 24-25d
§ Sluiten neuroporen + groei en differentiatie neurale buis " vorming CZS
§ Differentiatie mesoderm axiaal van notochord " vorming somietparen
o Omringen notochord " vormen wervelkolom " verdwijnen notochord
" achterblijven nucleus pulposus
- Zintuigen en zenuwvorming
• Placode
o Verdikt ectoderm " ontwikkelt tot sensorisch orgaan/zintuigen of ganglion
o Ontstaan uit pre-placodische smalle ectodermale band
o Trigeminale placoden
§ Vormt sensorisch gedeelte van n. trigeminus tot aan sensorisch gedeelte
van ganglion van Gasser
o " Vormt sensorische neuronen (van huid, gelaat, kaakbeenderen en
tanden)
o " Vormt sensorisch deel ganglion Gasser
§ Nc. mesencephalicus
o Wordt als 1e structuur gevormd vanuit NLC " de rest vanuit perifeer
trigeminaal zenuwstelsel uit placodes
o Functie
s Bezenuwing OK (sensorisch)
s Mechanosensorische informatie vanuit PDL, kauwspieren en extra-
oculaire spieren
- Prosencefalon
• Gelaat
o Bij 3w " grootste gedeelte bestaat uit prosencefalon
• Verloop
o Vorming faciale zwellingen
§ Frontonasale processi
§ Medionasale processi
§ Nasolaterale processi
§ Maxillaire processi
§ Mandibulaire processi
o Opsplitsing in di-encefalon + 2 cerebrale hemisferen
3
, - Mondholte
• Verloop
o 4-5w " invagineren oppervlakte ectoderm " vorming stomodeum (primitieve
mondholte)
§ Omgeven door
o Proc. frontonasalis
o Proc. maxillaris
o Proc. mandibularis
o 4w " scheuren buccofaryngeaal/orofaryngeaal membraan " verbinding
primitieve mondholte met primitieve farynx
§ Membraan
o Bestaat uit
s Ectoderm aan buitenkant
s Endoderm aan binnenzijde
o 4w " ontstaan BV uit hard " lopen door branchiale boog
- Neus en gehemelte
EX: Het finaal palatum bestaat uit fusie van 3 delen, welke?
• Verloop
o Opsplitsing proc. nasofrontalis in proc. nasalis medialis en lateralis "
hiertussen diepe nasale groeven
o 5-6w " vergroeiing proc. maxillaris en proc. nasalis medialis " vorming
uitwendige neusgaten " onvolledige afscheiding tussen neus en mondholte
o 8w " vorming uitstulpingen lateraal in stomodeum op proc. maxillaris "
vergroeien uitstulpingen " vorming hard en week verhemelte
• Palatum
o Primair palatum " sluit rond 5-8w " vanuit proc. nasalis medialis " van
achter naar voren
o Secundair palatum " sluit rond 8-12w " vanuit proc. maxillaris " van voor
naar achter
o Definief palatum bij 12w " vanuit primair- en secundair palatum en
neusseptum
- Beenderen van schedel en gelaat
• Schedel
o Membraneus en enchondraal bot " vormt neurocranium (schedeldak en -
basis)
o Membraneus bot " vormt beenderen gelaat
o Visceraal " vorming gehoorbeentjes, proc. styloideus en mandibulaire
ligamenten
• OK
o Proc. mandibularis vormt weke delen OK
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller THKleuven1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.19. You're not tied to anything after your purchase.