Deelvraag 1: Hoe wordt het kustgebied van Nederland beschermd tegen
overstromingen vanuit zee?
Door investeringen in veiligheidsmaatregelen wordt de overstromingskans steeds
kleiner. Het kustgebied van Nederland wordt daarbij op verschillende manieren
beschermd tegen overstromingen vanuit zee. Primaire waterkeringen, zoals duinen,
dijken, sluizen, dammen en andere waterkeringen, beschermen de inwoners van een
gebied tegen overstromingen. Deze primaire waterkeringen worden beheerd door de
waterschappen. Daarnaast wordt ons land beschermd door Deltawerken, het
grootste Nederlandse verdedigingssysteem tegen hoogwater langs de kust.
Deelvraag 2: Waarom wordt de kans op overstromingen vanuit de Noordzee groter?
De kans op overstromingen in Nederland neemt toe door meerdere oorzaken:
• Het versterkte broeikaseffect leidt tot klimaatveranderingen. Door de
temperatuurstijging zal landijs smelten en het zeewater uitzetten, waardoor de
zeespiegel zal stijgen, ofwel een zeespiegelstijging.
• Daarnaast veroorzaken klimaatveranderingen extreme regenbuien en
langdurige natte periodes. Het neerslagregiem zal dus gaan veranderen.
• Door duinafslag schuift de kust landinwaarts. Duinafslag is het wegspoelen
van duin door de zee, bijvoorbeeld bij een harde storm. Hierbij kunnen hoge
golven de duinen bereiken. Een duin kan bezwijken wanneer het water er
overheen stroomt. Er komt een moment dat zeereep (de duinstrook die direct
aan het strand grenst) niet meer voldoende bescherming biedt. Dit leidt tot
overstromingen.
Deelvraag 3: Hoe kunnen veiligheid en natuur samengaan in het zuidwestelijke
Deltagebied?
Dankzij de Deltawerken in Zuidwest-Nederland, werden zeegaten afgesloten. Dat
was nodig om de veiligheid te waarborgen en het overstromingsrisico terug te
dringen. Naast de toename van de veiligheid, waren er ook andere voordelen. De
Deltawerken brachten zoetwaterbekkens, waarmee in de drinkwaterbehoefte van
zuidwestelijk Nederland kon worden voorzien. Daarnaast kon het de landbouw uit de
problemen helpen in droge perioden en de toenemende verzilting (of
bodemverzouting) kon worden tegengegaan.
Deelvraag 4: Wat zijn de kenmerken van het Nederlandse kustgebied?
Het Nederlandse kustgebied bestaat uit drie verschillende kusttypen. Dit is
gebaseerd op de manier waarop de kust is ontstaan en het uiterlijk ervan. De drie
kusttypen zijn:
• Waddenkust: De waddenkust kun je herkennen aan de zeegaten, de
eilanden en de wadden. Wadden zijn buitendijkse gronden die alleen bij
hoogwater overstromen.
, • Gesloten kust: Dit is het gebied vanaf Den Helder tot Hoek van Holland. Het
bestaat uit oude duinen (standwallen), jonge duinen en stranden.
• Estuariumkust: Dit bestaat uit zeearmen (estuaria) en (nu met elkaar
verbonden) eilanden. In de trechtervormige riviermondingen mengen zoet en
zout water zich.
Daarnaast zijn er andere kenmerken, waaronder een zachte kust en een harde kust.
• Een zachte kust is een kust die op een natuurlijke manier is gevormd. Het
bestaat uit duinen, stranden, zandplaten, wadden, kwelders of schorren.
• Een harde kust is aangelegd en onderhouden door de mens.
Deelvraag 5: Hoe wordt de Nederlandse kust door de natuur opgebouwd en
afgebroken?
Verschillende elementen van het kustproces, waaronder wind, golven,
zeestromingen, opstuwingen en getijden, zorgen voor opbouw en afbraak van de
kust.
De wind is daarbij een van de voornaamste krachten in het kustproces. De
overheersende windrichting zorgt voor zandverlies, wat leidt tot kusterosie.
Daarnaast zorgen golven ook voor zandverlies. Golven schuin op de kust
veroorzaken stranddrift, waarbij zand in noordoostelijke richting wordt verplaatst. Op
plekken waar zand verloren gaat, wordt de kust dus afgebroken. De plekken waar dit
zand wordt neergelegd, ontstaat opbouw van de kust.
Deelvraag 6: Waarom veranderde de kijk op kustbescherming de laatste decennia?
In het verleden stelde men zich defensief op tegenover de zee. Toen de zeespiegel
bleek te stijgen, ging men zich actief opstellen tegenover de zee, bijvoorbeeld door
het aanleggen en versterken van duinen, dijken of dammen. Tot voor kort werd de
zee gezien als vijand en de natuur als bedreigend voor onze veiligheid. Echter
veranderde dit beeld in de afgelopen decennia. De zee werd voortaan gezien als
vriend. Door een combinatie van natuurlijke processen (bijv. verplaatsing van zand
door wind) en menselijke ingrepen (bijv. zandsuppletie, aanleg van zand), krijgen we
de zee onder controle.
Deelvraag 7: Hoe werkt de nieuwe manier van kustbescherming?
Sinds de jaren ’80 is er een nieuwe manier van kustverdediging: werk samen met de
natuur en laat de natuur het werk doen. Hierdoor hoeft de mens niet keer op keer in
te grijpen en kan de natuur de kust in stand houden door natuurlijke processen. Deze
aanpak noem je dynamische handhaving. De kustlijn mag hierbij binnen een
bepaalde bandbreedte bewegen, zodat water en wind vrij spel hebben om te bouwen
en af te breken.
Deelvraag 8: Hoe houdt men de kustgebieden waar dynamische handhaving niet
mogelijk is veilig?
Soms is het niet mogelijk om de natuur zijn gang te laten gaan zonder dat de mens
ingrijpt. Dat gebeurt op plekken waar veel zand verdwijnt. Hierbij moet het kustgebied
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Svenss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.