Het buitenste deel van de aardmantel is de asthenosfeer, dit is plastisch en soms gesmolten. Zo
ontstaan er bewegingen in de lithosfeer die hier bovenop ligt, de vaste buitenkant van de aarde. De
lithosfeer breekt dan in stukken, deze noem je platen. Aardbevingen ontstaan door bewegingen van
deze platen, deze beweging gaat niet overal even snel, het verschil in snelheid zorgt voor een
verschil in spanning waardoor sommige stukken plaat worden ingeklemd en andere stukken plaat
afbreken. In het Middellandse zeegebied zijn voornamelijk convergente plaatgrenzen, deze
veroorzaken subductie en vulkanisme. Bij het naar beneden schuiven van de zwaardere plaat wordt
steeds meer spanning opgebouwd, wanneer die te hoog wordt schieten de platen los en ontstaat er
een aardbeving. Bij divergente plaatgrenzen bewegen de platen van elkaar af en stolt het
omhooggekomen magma tot basalt. Hier komen meestal minder zware aardbevingen voor dan langs
transforme plaatgrenzen, waar platen horizontaal langs elkaar bewegen. Hierbij wordt veel druk
opgebouwd en kunnen zeer zware aardbevingen ontstaan. Subductie door het rollback-principe is
wanneer de onderduikende plaat door de zwaartekracht eerder naar beneden trekt, hierbij rekt de
overschuivende plaat als het ware uit om de ruimte te vullen. Naast plooiing vindt er ook veel
breukvorming plaats in de gesteenten. Daar waar delen langs breuken zijn verplaatst spreek je van
een breukgebergte. Het Alpine plooiingsgebied strekt zich uit van Noord-Afrika langs de Pyreneeën
en de Alpen tot aan de Karpaten in Europa. De Gordel loopt door tot in Indonesië in Azië.
2 Vulkanisme
Een schildvulkaan ontstaat bij divergente plaatbewegingen en bij hotspots, het magma is op deze
plaatsen relatief vloeibaar en niet zo gasrijk waardoor er vrij rustige uitbarstingen plaatsvinden.
Wanneer latere explosies veel explosiever zijn, doordat het stroperigere, gasrijke magma
omhoogkwam vormt het tot een stratovulkaan, dit is een vulkaan met steile hellingen. Bij zeer
krachtige, explosieve uitbarstingen vliegt er zoveel materiaal de lucht in dat de lege magmakamer in
elkaar stort en alleen de buitenrand van de vulkaan in stand blijft, dit heet een caldera. Deze kan ook
gevormd worden doordat de top van de vulkaan door de uitbarsting is weggeschoten.
Griekenland ligt op zijn eigen microplaat, de Egeïsche plaat. Veel van de Griekse eilanden zijn
ontstaan door subductie. In de Egeïsche Zee zijn meerdere vulkanische eilanden ontstaan door
explosief vulkanisme. Turkije ligt op de Anatolische plaat, deze plaat ligt tussen vijf verschillende
platen. De transforme plaatgrenzen veroorzaken heftige aardbevingen in het gebied. Bij convergente
plaatgrenzen zijn er aardbevingen maar ook stratovulkanen.
Vesuvius
3 Klimaten
Grote delen van het Middellandse zeegebied worden gekenmerkt door het Middellandse
Zeeklimaat of mediterraan klimaat (Cs-klimaat). Dit klimaat heeft vrij warme, droge zomers met ‘s
winters vrij veel neerslag. De winters zijn mild waarbij het bijna nooit vriest. Delen van Spanje en
Turkije hebben het steppeklimaat (BS-klimaat) waarbij de verdamping hoger is dan de neerslag, dit
geldt ook voor Zuid-Afrika met iets zuidelijker ook het woestijnklimaat (BW-klimaat). In het noorden
van het Middellandse Zeegebied vind je het gematigd zeeklimaat (Cf-klimaat) en in de hogere delen
van de Pyreneeën en Alpen het hooggebergteklimaat (EH-klimaat), daar is de temperatuur
gemiddeld elke maand onder de tien graden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chimnedegroot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.