1.1 Wat is biologie?
Organismen
- Levende wezens (planten, dieren)
- Vertonen levensverschijnselen (voortplanten, groeien,
ontwikkelen, stofwisseling)
o Stofwisseling: alle chemische reacties in organisme
▪ Enzymen (voornamelijk eiwitten) helpen versnellen
(katalyseren)
- Geen levensverschijnselen = dood
- Nooit geleefd = levenloos (water, zuurstof)
Levensloop
- Start na ontstaan organisme
o Groei en ontwikkeling
▪ Veranderingen bouw en (deels) functioneren
- Fasen/stadia: perioden in leven individu
- Levensloop eindigt met dood, niet per se alle stadia gehad
- Dezelfde soort: onderling voortplanten & vruchtbare nakomelingen
- Individuen soort:
dezelfde fasen
o Sterven: soort
blijft
voortbestaan =
levenscyclus.
Soort sterft uit =
einde
Natuurwetenschap
- Natuurverschijnselen bestuderen.
o Biologie + geologie = paleontologie
o Biologie + scheikunde = biochemie
o Biologie + natuurkunde = biofysica
o Biologie + medische wetenschappen = biomedische
wetenschappen
o Biologie + informatica = biologie-informatica
- Speelt biologie een rol: situatie is context voor biologie
,Organisatieniveaus
- Biologische eenheden
1. Molecuul: bouwstenen stoffen (vb. DNA: erfelijke informatie)
2. Cel
3. Orgaan: samenwerkende cellen
4. Organisme: eencellig (eenvoudig, vb. bacterie) / meercellig (vb.
vogel)
5. Populatie: organismen zelfde soort, bepaald gebied, onderlinge
voortplanting
6. Ecosysteem: populaties. Levende natuur (organismen) en niet
levende natuur (temperatuur, zonlicht)
7. Biosfeer/systeem aarde: alle ecosystemen
- Emergente eigenschap: op hoger organisatieniveau ontstaan
- Interactie tussen moleculen: levende cel
o Reactie op omgeving (spieren, zenuwen): emergent ‘lopen’
, 1.2 Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels
- Skelet (beenderstelsel)
o Beschermt organen
o Maakt beweging mogelijk
o Geeft vorm aan je lichaam
o Stevigheid
o Maken van bloedcellen
- Spierstelsel
o Maakt beweging mogelijk
- Ademhalingsstelsel
o Opnemen van zuurstof
o Afgeven van koolstofdioxide
- Bloedvatenstelsel
o Vervoert bloed met zuurstof en voedingsstoffen naar de
organen
o Vervoert bloed met CO2 en andere afvalstoffen naar nieren en
longen
- Verteringsstelsel
o Knipt voedsel in kleine opneembare brokjes die de darmen
kunnen opnemen
- Zenuwstelsel
o Bestaat uit hersenen, ruggenmerg en zenuwen
o Aansturen van spieren en het verwerken van informatie uit
zintuigen
- Huid
o Beschermt tegen ziekteverwekkers
o Isoleert het lichaam en regels lichaamstemperatuur
o Afgeven van vocht (zweet)
- Voortplantingsstelsel
o Voortplanten
- Urinestelsel
o Regelt de samenstelling van bepaalde stoffen in je bloed
o Scheidt afvalstoffen uit
- Hormoonstelsel
o Bevat organen die hormonen aan het bloed afgeven
o Hormonen zijn stoffen die signalen kunnen doorgeven in ons
lichaam
- Lymfestelsel
o Helpt vocht uit weefsels af te voeren
o Belangrijke rol in ons afweersysteem
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sannoes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.76. You're not tied to anything after your purchase.