Summary
Samenvatting Psychologische gespreksvoering h2-8
- Course
- Institution
Een samenvatting van het boek 'psychologische gespreksvoering', H2-H8
[Show more]
Seller
Follow
Egroningen
Reviews received
Content preview
Psychologische gespreksvoering: H1 tm 8Hoofdstuk 2: de gezindheid van de hulpverlener
1. Hoe willen we met de ander omgaan?
2. Welke methoden werken en welke technieken willen we kiezen
3. In wat voor situatie bevinden hulpverlener en cliënt zich ten opzichte van elkaar?
De hulpverlener moet een standpunt innemen: een persoonlijke keuze dus subjectief. Algemene
uitgangspunt hier: gezindheid.
2.2 Gezindheid van de naaste
*Michiel aarzelt over zijn studie en praat er vaag over tegen zijn nieuwe vriend. Zijn nieuwe vriend
draagt zeer luidruchtig allemaal oplossingen aan, maar zijn overtuiging is misschien niet zo groot.
Mensen zijn er in het dagelijks leven veel op uit om problemen te bagatelliseren in hun eigen belang
en misschien ook het vermeende belang van de ander
*Zijn ouders hebben begrip en belangstelling, maar dit wordt overspoeld door andere overwegingen.
Het belang van de vader is een zoon die goed studeert en iets bereikt, die voldoet aan verplichtingen:
eigenbelang. Hij houdt echter van zijn zoon en wil hem stimuleren niet gauw op te geven:
betrokkenheid.
*Wij moeten onze eigen keuzes maken, maar wat te doen als iemand in onze ogen onverstandig
handelt? Simone de Beauvoir, filosofe, zoekt te oplossing van dit levensprobleem in ‘het autoritair
optreden in de naam van de liefde’.. Dit is dan ook weer niet de bedoeling. Maar autoritair gedrag
kan ook voortkomen uit verantwoordelijkheidsbesef en zorg voor de persoon.
2.3 Gezindheid van de hulpverlener (klein detail; aan werktafel)
Het diagnose-receptgesprek: de psychologe stelt vragen, cliënt geeft antwoord en wacht op de
volgende vraag waarover de psychologe nadenkt.
*Welk doel wil de psychologe bereiken? In het gesprek komt de voorkeur van Michiel voorlopig nog
niet naar voren
*Hoe wil de hulpverlener het gestelde doel bereiken? De stellingname van de psychologe (weten wat
het beste gedrag is in het algemeen) maakt dat ze de cliënt minder nodig heeft om een indruk te
krijgen van diens wensen en opvattingen. Het beste betekent de opleiding kiezen waarin de client
meer dan een gemiddelde kans heeft van slagen en die past bij zijn belangstelling. Ook heeft ze de
middelen om de gegevens te verzamelen; een onderzoek dat ze bij hem afneemt. Belangrijk is hier
dat hij van een persoon/subject verandert in een ‘object van onderzoek’. Hij merkt dit zelf nauwelijks
Wanneer Michiel niks meer weet te zeggen voelt de psychologe zich verantwoordelijk om iets nieuws
te vragen, ze interpreteert een korter antwoord etc: ze ontwikkelt een eigen visie op het probleem.
-Deze visie komt tot stand op grond van haar ervaring met soortgelijke gevallen: referentiekader. Dit
kader wordt verfijnd en toegespitst door een aantal controlerende vragen.
-Zo komt na het stellen van de diagnose het recept voor de oplossing tot stand.
-De kans is echter groot dat het individuele normen- en waardenpatroon van Michiel en zijn
persoonlijke voorkeuren niet tot hun recht zijn gekomen.
De client kiest in alle vrijheid de manier van oplossen, maar hij heeft te maken met slechts 1 mening
en 1 deskundige, gebaseerd op een algemene norm en min of meer verantwoorde uitspraken op
grond van een onderzoek.
*Wat zijn de belangen die op het spel staan bij hulpverlener en cliënt? Michiel toont afhankelijkheid
naar de deskundige. Een goede indruk maken is voor hem niet belangrijk (bij vrienden/ouders wel).
Het probleem is direct verbonden met eigen belangen van ouders en vriend. De psychologe is dus
objectiever.
*Zij heeft echter andere belangen.. De kans is groot dat Michiel in zijn onzekerheid het antwoord op
de vraag ‘wat kan ik het beste’ ook als het antwoord beschouwt op de vraag ‘wat wil ik’. Het
eenrichtingsgesprek heeft als bezwaar dat ieders opvattingen over hoe om te gaan met het advies en
eventuele complicerende gedachten van Michiel niet tot hun recht kunnen komen.
,GEVAAR bij deze diagnose-receptmethode: het belang van de psychologe om deskundig te lijken leidt
tot een te doelgerichte en eenvoudige aanpak van problemen: gesprek zelf in de hand houden en de
cliënt weinig ruimte laten niet op zijsporen of andere problemen komen.
--Andere bezwaren tegen de gesloten werkwijze bij het geven van adviezen op grond van algemene
normen. Onderzoek leidt tot slechte resultaten: adviezen worden weinig opgevolgd. Van adviezen
die met grotere duidelijkheid en openheid in de benadering van de betrokkenen en meer overleg
met hen tot stand waren gekomen had een veel hoger percentage advies opgevolgd.
Het samenwerkingsmodel: gebruikmaken van deskundigheid aan het werk gaan zodat de cliënt
meer een subject wordt zonder hem erg te beïnvloeden op het normatieve vlak.
--Klein detail: in fauteuil ipv aan de werktafel. Ipv te vragen; kun je me er wat meer over vertellen
vertellen wat de bedoeling precies is, wat vriendelijker, ‘is dat oke wat jou betreft’. Psychologe kijkt
verwachtingsvol, aandachtig; Michiel wordt losser. Soms geeft ze in een paar zinnen de grote lijn aan
in zijn verhaal: meer overzicht.
*Welk doel wil de psychologe bereiken? Zij heeft meer een norm over de vorm, namelijk de manier
van leven- hóe te kiezen- dan over de inhoud: wát te kiezen. Inhoud maakt niet uit, wel vrijheid.
*Hoe wil ze dit doel bereiken: mensen moeten zichzelf verantwoordelijk blijven voelen voor hun
vragen, problemen en de oplossingen. Zo bevordert ze zelfstandigheid. Hier denkt de psychologe niet
na over zijn probleem, maar denkt de client zélf na.
*Belangrijk hier is een beter inzicht in de gevoels- denk- en leefwereld van de client te vormen. Ze
verplaatst zich zo goed mogelijk in zijn belevingswereld. Michiel wordt een partner in het gesprek.
*Een ander doel is hem iets leren over de manier waarop een dergelijk proces verloopt: bevorderen
dat mensen zo veel mogelijk vrij hun eigen weg moeten kiezen; beheersing op levenspad krijgen.
*Belangen client: als mondig mens behandeld willen worden, precies wat hier gebeurt. Als de cliënt
zich verzet tegen het samenwerkingsmodel en alleen wil horen wat het beste is voor hem, ontstaat
er een onderhandelingssituatie waarbij de hulpverlener zal moeten nagaan op welke punten en
hoever zij de client tegemoet kan komen.
*Belangen hulpverlener: niet zo belangeloos als in de diagnose-recepthulpverlener.
Op het gebied van deskundigheid gaat het vooral om methoden die dienen om de client beter in
staat te stellen zelf oplossingen te vinden: zo ordelijk mogelijk het probleem ontrafelen en op basis
daarvan zoeken naar oplossingen. Ze gebruikt haar kennis van menselijk functioneren om mogelijke
consequenties van bepaalde denkwijzen en gedragingen aan de client voor te leggen.
2.4 De geraffineerde hulpverlener
Is deze laatste manier wel zo perfect, geweldig en ‘menselijk’? Zijn zulke hulpverleners alleen maar
een en al aandacht voor de cliënt of gebeurt er meer? Ja, er gebeurt meer.
Ze ordent de feiten en gevoelens en probeert een beeld te krijgen van het referentiekader van de
client (de denk- leef- gevoelswereld). Hierna gaat ze op zoeknaar nieuwe gezichtspunten. Ze probeert
haar eigen gevoelens te bewaken. Ze zoekt naar wegen om zó te handelen dat de client zich op zijn
gemak voelt en werkt aan zijn probleem. Ze zal niet aarzelen digen te zeggen die soms pijnlijk zijn.
De hulpverlener is dus zeer actief en geconcentreerd bezig op allerlei fronten
In het diagnose-receptmodel speelt zij de rol van onderzoeker openlijk. De psychologe in het
samenwerkingsmodel wordt wel eens verweten een geraffineerde manipulator te zijn. ECHTER: ze
wil problemen verminderen, en handelt niet in haar eigen voordeel. Misschien komt de client juist
wel voor een vorm van manipulatie waarbij je op een slinkse manier je zin krijgt; dus zonder dat de
client het zelf merkt. Dit is soms juist nodig om tot andere inzichten te komen.
Het woord geraffineerd mag blijven staan.
, Hoofdstuk 3: de cliëntgerichte benadering
Wat is eigenlijk een goede theorie? De theorie moet de hulpverlener concreet inzicht bieden in het
functioneren van mensen, duidelijk maken hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan en relatief
eenvoudige richtlijnen bieden om problemen te verminderen.
Ook moet de benaderling zo clientgericht mogelijk zijn. ROGERS is hierbij erg belangrijk geweest.
3.2 De theorie van Rogers
Zijn leven: streng en degelijk gezin, studie met afstandeijk en objectief werken volgens
natuurwetenschappelijke onderzoeksmethoden. Na deze studie ging hij psychologie studeren.
Opvallend aan zijn methode was dat hij vanuit een afstandelijke wetenschappelijke benadering
vande mens in het directe contact overging op een meer betrokken, haast persoonlijke manier van
werken. Hierbij ging hij toch zorgvuldig en kritisch te werk (landbouwkunde studie). Hij wilde
studenten duidelijk maken wat hij wilde: sterke band tussen theorie en praktijk.
Zelfactualisering
Rogers legt nadruk op een self-actualizing tendency als drijvende kracht in de persoon. Dit is een
kenmerk van alle leven. *De mens is van zichzelf en zijn omgeving bewust en kan erover nadenken,
*mensen hebben voor zelfactualisering verbondenheid met anderen nodig en *de mens ontwikkelt
een toekomstgericht streven: hij neemt doelbewust beslissingen en maakt keuzes over waarden.
-De vorm ligt niet vast als een soort eindproduct: verdergaande ontwikkeling en verfijning van in
aanleg gegeven mogelijkheden. Dit wordt voor een groot deel bepaald door de kwaliteit van
experiencing. Dit zal vanzelf plaatsvinden op voorwaarde dat de omstandigheden gunstig zijn.
Onvoorwaardelijke acceptatie
Om die gunstige omstandigheden uit te leggen gebruikt Rogers het begrip unconditional positive
regard: men moet van kinds af aan onvoorwaardelijke positieve aandacht en zorg krijgen en weten
dat hij als mens geaccepteerd wordt. Je mag jezelf zijn.
Duidelijk is dat de omgeving een belangrijke invloed heeft.
Hoe ontstaan problemen?
Ook hier is de omgeving van grote invloed: conditional regard: de persoon moet anders zijn dan hij is
of zou willen zijn om de liefde, zorg en waardering van de omgeving te krijgen. Men kan dan niet
meer spontaan en vrij functioneren.
*Om de toestand van ‘zijn’ en ‘moeten zijn’ aan te duiden wordt het begrip incongruence gebruikt:
dan durft iemand niet meer af te gaan op zijn eigen directe ingevingen; hij richt zich naar de
verwachtingen en normen van de omgeving. De persoon kiest dit niet bewust!!
3.3 De methode van Rogers
De hulpverlener moet tegenover de client gedrag gaan vertonen dat een compensatie bevat voor het
verstorende gedrag van belangrijke personen in de omgeving van de client die het proces van
zelfactualisering belemmeren.
*Onvoorwaardelijke positieve waardering: de hulpverlener houdt de client in zijn waarde en
respecteert het eigene. De client moet zichzelf (weer) durven zijn.
*Echtheid: de hulpverlener moet er naar streven om in het contact zelf de eerder beschreven
ideaaltoestand van congruentie te bereiken: echtheid. We moeten echter onderscheid maken tussen
het denken en beleven van de hulpverlener enerzijds en zijn doen anderzijds: in de eerste plaats
eerlijk zijn tegenover zichzelf. Transparantie van de hulpverlener schept duidelijkheid voor de client.
-congruent zijn: vrijuit tegen jezelf praten over wat je ervaart aan de client, je negatieve gevoelens
niet onderdrukken en begrip voelen voor het zweten.
-transparant zijn: je mag zeggen dat je moeite had om het te volgen, begrip tonen en een initiatief
nemen om het gesprek wat oderlijker te maken.
*Volgens Roger hoeft de hulpverlener niet percept over te komen. ‘Echtheid’ kan tussen
aanhalingstekens om het verschil met ongecontroleerde spontaniteit uit te drukken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Egroningen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now