Samenvatting van de tekst Malschaert & Traas : pedagogiek als wetenschap
Pedagogiek : de wetenschappelijke discipline die het fenomeen opvoeding bestudeert
INLEIDING
Pedagogiek : lang verbonden geweest met levensbeschouwelijke stromingen
+ duidelijk verband met politieke en filosofische bewegingen
Nederlandse pedagogen die niet los te denken zijn van het protestants-christelijk en rooms-
katholieke gedachtegoed :
Kohnstamm
Waterink
Perquin
Niet-christelijke pedagogen grepen terug op
Filosofie van de verlichting (Rousseau)
Humanisme
Socialisme.
Pedagogiek was lang het domein van uitgesproken practici (onderwijzers):
Ze dachten na over hun werk en publiceren erover.
De psychologie heeft zich vroeg afgezet tegen de filosofie en levensbeschouwing.
De grondleggers van de psychologie streefden naar een waardenvrije empirische benadering van het
menselijk gedrag.
Pas de humanistische psychologie en de kritische psychologie hebben weer de link gelegd
met normen en waarden. Pas na WOII ontstond een geseculariseerde pedagogiek die aan
objectieve, wetenschappelijke criteria probeerde te voldoen.
MAAR dan doet ook de maatschappelijke en/of politieke oriëntatie haar intrede (in de
kritische emancipatorische pedagogiek).
Vier stromingen:
1) Personalistische of geesteswetenschappelijke stroming (nadruk op uniciteit en
individualiteit van het kind)
2) Empirisch-analytische stroming (focus op empirisch, kwantitatief onderzoek met statische
onderbouwing)
3) Kritisch-emancipatorische stroming (focus op de rol van opvoeding in maatschappelijke
onderdrukking)
= driestromenland
4) Ecologische pedagogiek (beïnvloed door postmodernisme en sociaal-constructivisme)
M&T zeggen dat er zowel theorie als praktijk moet zijn : “wie de praktijk vergeet, draait rond in een
intellectueel luchtkasteel”.
, PERSONALISTISCHE OF GEESTESWETENSCHAPPELIJKE PEDAGOGIEK
Nadruk: uniciteit van het kind, centraal stellen van pedagogische relatie tussen opvoeder en
kind.
Verzet tegen het natuurwetenschappelijke denken (de menselijke geest en belevingswereld
gaan verder dan de natuur en de machine).
Uitgangspunt: de opvoedingspraktijk
Men wil doordringen in de wereld van het kind en de opvoeder om van daaruit te komen
tot een dieper inzicht in het opvoedingsproces.
Dienstbaar inzicht -> pedagogiek = niet neutraal -> normen en waarden -> zet zich af tegen
waardenvrije benadering van pedagogiek
Toepassing op de opvoeding
Er kwam aandacht voor de belevingswereld van het kind: zowel in het onderwijs, HV en opvoeding
Pestprojecten
Niet kwantitatieve gegevens staan centraal, maar de gevoelens en de beleving van het gepest kind,
van de daders en de meelopers.
NADRUK OP BELEVINGSWERELD VH KIND EN DE INTERACTIE TUSSEN KIND EN VOLWASSENE
Je kunt kinderen die gepest worden pas helpen als je weet wat er werkelijk in dit kind omgaat.
Je kunt kinderen die pesten van dit gedrag afbrengen als je weet vanuit welke instelling en beleving
zij aan dat gedrag beginnen
Projectietests
Om onderzoekers, maar ook professionele pedagogen te helpen om in de wereld van het kind door
te dringen.
Beeldcommunicatie (speltherapie)
Kinderen worden geholpen om hun ervaringen te verwerken en om te zetten in beelden. Kinderen
kunnen via spel hun belevingswereld laten zien. Speelgoed en muzische materialen (klein, verf,…)
geven geweldige mogelijkheden tot verwerking van gebeurtenissen en hulp aan kinderen.
Jeugdliteratuur
Herwaardering van fantasie in kinderboeken door onderscheid tussen leefwereld en
belevingswereld. Er waren kinderboeken over echtscheiding, ziekte, dood, milieu,…
EMPIRISCH-ANALYTISCHE PEDAGOGIEK
Men gaat uit van het objectief waarneembare en te onderzoeken gedrag.
Men probeert bepaalde verbanden tussen verschijnselen vast te stellen (verband tussen
vormen van opvoedingsgedrag en de effecten daarvan op de ontwikkeling van het kind).
Deze stroming komt voort uit een opvatting die de natuurwetenschappelijke benadering ziet
als de enig werkelijk wetenschappelijke.
Men probeert het natuurwetenschappelijk model te benaderen en streeft naar een zo zuiver,
objectief en zorgvuldig mogelijk onderzoek.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller courantmarie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
