HOOFDSTUK XXVII. GRONDRECHTEN: CONCEPT, TYPES EN
GELDING
Grondrechten zijn fundamentele rechten. Dat zijn rechten die zo belangrijk zijn dat ze in de
grondwet/Europese verdragen (EVRM) staan. Dit zijn subjectieve rechten die het objectief recht
zodanig belangrijk vindt, dat ze worden neergeschreven in de hoogste norm van de staat.
Oorspronkelijk werden deze grondrechten gezien als ‘negatieve vrijheidsrechten’, omdat de
overheid hierin geen stappen ondernam.
In 1994 richte men de economische, sociale en culturele grondrechten op. Die gingen ervan uit
dat de overheid positieve prestaties moest leveren met oog op sociale bescherming en
economische en culturele ontwikkeling.
Zie ART. 23 GW & ART. 191 GW: de overheid moet hiervoor haar best doen, maar dat betekent
niet dat al die rechten gewaarborgd worden = programmarechten
HOOFDSTUK XXVIII. ANALYSE VAN EEN AANTAL GRONDRECHTEN
28.1 Gelijkheid der Belgen
28.1.1 PRINCIPE
Volgens ART. 10 en 11 GW zijn de Belgen gelijk voor de wet en is er in de Staat geen onderscheid
van standen. ART. 131 GW stelt ook nog enkele regelen i.v.m. discriminatie op.
Deze gelijkheid resulteert o.m. in:
- Geen standenonderscheid
- Alle burgers hebben toegang tot militaire en burgerlijke ambten
- Geen voorrechten inzake rechtspleging (uitzonderingen)
- Geen voorrechten inzake belastingen (uitzonderingen)
28.1.2 BETEKENIS VAN DE GELIJKHEIDSREGEL
Met de gelijkheidsregel wordt bedoeld juridische gelijkheid. Deze wordt gewaarborgd wanneer
ieder in gelijke omstandigheden, gelijke regels worden opgelegd en op gelijke manier
worden behandeld.
MAAR: Dit geldt niet wanneer mensen zich in verschillende omstandigheden bevinden!
Bv. Een werkgever krijgt 28 dagen opzeggingstermijn terwijl een werknemer er maar 14 krijgt.
(Voordeel werknemer)
Bv. Een persoon die het funancieel moeilijk heeft, moet minder belastingen betalen.
(verantwoording nodig)
Merk op: Het is niet omdat een strafbaar feit werd geseponeerd, dat een ander gelijkaardig feit
niet kan worden vervolgd!!! = opportuniteitsbeginsel
Merk op: voor dezelfde inbreuk kunnen verschillende sancties worden opgelegd en
omgekeerd!!!
Wet Franchimont (1998): verbetering van strafrechtspleging d.m.v. opsporings- en
gerechtelijk onderzoek.
Het parket moet sepot kunnen motiveren & is gebonden door richtlijnen van Minister v.
Justitie inzake strafrechtelijk- en vervolgingsbeleid + omzendbrieven
Vrouwenrechten
, o Vrouwen mogen pas stemmen sedert 1948.
o Pas vanaf 2002 wordt de gelijkheid van mannen en vrouwen gewaarborgd in onze
Grondwet en krijgen ze gelijke toegang tot politieke mandaten. Deze principes worden ook
toegepast:
- Evenwichtige vertegenwoordiging van m&v in adviesorganen
- Evenwichtige vertegenwoordiging van m&v in beheers- en bestuurorganen
o In het sociaal recht wordt vrouwendiscriminatie sedert 2007 bestrijd.
o Pas sinds 2012 werd de loonkloof tussen mannen en vrouwen bestrijd door
functieclassificaties te herzien en genderneutraal te maken.
28.1.3 RECHTSBESCHERMING TEGEN DISCRIMINERENDE WETGEVING
a) Situering
Het grondwettelijk hof moet ART. 10 en 11 GW toetsen en wordt daarom als
‘antidiscriminatiehof’ gekenmerkt.
Bv. Non-discriminatie tegen deeltijdswerkers
Bv. Non-discriminatie tegen werknemers met AO van onbepaalde duur
Bv. Bestraffing van racisme en xenofobie
Maar moet daarom ook vanzelfsprekende zaken als strijdig markeren.
Bv. Het recht op een pruik voor kaalhoofdige vrouwen = strijdig met gelijkheidsbeginsel
van man & vrouw m.b.t. sociale zekerheid
Bv. De vergoeding van een eiser i.v.m. schade van openbare werken is beperkt tot
lasten die de andere omwonenden niet ondergaan.
Hoofddoeken zijn verboden op scholen op drie voorwaarden:
1. Het verbod is gebaseerd op een algemene regel die voldoende duidelijk en toegankelijk
is
2. Het moet of een doelstelling van algemeen belang of de bescherming van anderen
nastreven
3. Het verbod moet voldoen aan het evenredigsheidsvereiste
Onderwijzend personeel mag ook geen religieuze, politieke of filosofische symbolen dragen
in het kader van hun neutraliteit op school/in de uitoefening van hun ambt. (GO)
b) Constitutioneel toezicht op de eerbiediging van het gelijkheidsprincipe door het GW Hof
Het GW Hof heeft de bevoegdheid artikelen te toesten aan ART. 10 en 11 GW. Deze
‘strijdige’ artikelen kunnen aanhangig worden gemaakt bij het Hof door een
overheid/particulieren met een belang of bij een prejudiciële procedure van een rechter.
Bv. Het GW Hof vernietigde gedeeltelijk 2 artikelen die een parte behandeling lieten
uitvoeren ongebonden aan een ziekenhuis. dit was in strijd met het gelijkheidsbeginsel.
Wanneer het Hof een schendig heeft vastgesteld, kan de aanhangende rechter een
schadevergoeding eisen.
ART. 10 en 11 vloeien voort uit internationale verdragen waaraan België gebonden is.
Het Hof kan een vernietigde bepaling aanwijzen
Bv. voor personen voor een bepaalde periode geldt een regel nog, voor die erna niet
meer
c) Controle op bestuursbeslissingen op de eerbiediging van het gelijkheidsprincipe door de RvS
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zarahvanlaer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.