Hoorcollege 4: De wetgevingsprocedure: hoe komt een wet tot stand?
Hoe een wet totstand komt is ook van groot belang voor draagvlak in de samenleving. In de
wetgevingsprocedure kan heel veel verkeerd gaan (zie voorbeeld hiervan hieronder).
Verzamelwet Brexit I
Artikel X Regelgevende bevoegdheden ten behoeve van overgangssituaties
1. Bij algemene maatregel van bestuur of bij ministeriële regeling kunnen tot een jaar na de
datum van terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, voorzieningen
worden getroffen met het oog op een goed verloop van deze terugtrekking.
2. Bij een algemene maatregel van bestuur of bij ministeriële regeling als bedoeld in het
eerste lid kan worden afgeweken van het bepaalde bij of krachtens de wet, voor zover dit
nodig …..
3. Indien een voorziening als bedoeld in het tweede lid een structurele afwijking van de wet
betreft, wordt zo spoedig mogelijk een wetsvoorstel ingediend dat ertoe strekt de wet
zodanig te wijzigen dat de voorziening niet langer noodzakelijk is.
Deze regeling was bedoeld als een vangnet.
Advies RvS
afwijking van wet bij lagere regeling: ongebruikelijk en ongewenst
echter zeer bijzondere situatie: breed vangnet nodig
balans: primaat van de wetgever vs. noodzaak tot snel handelen
advies: ministeriële bevoegdheid clausuleren + verplichting om in alle gevallen snel een
wetsvoorstel in te dienen dus niet als het alleen maar gaat om een structurele afwijking van
de wet
regering: neemt advies over
Dan denk je dat dit goed klinkt. RvS heeft hier echter kritische kanttekeningen bij geplaatst. Je kunt
toch niet zomaar van de wet afwijken bij een lagere regeling. Dat is ongebruikelijk en eigenlijk ook
ongewenst. Je kunt niet zomaar een wet opzij zetten bij ministeriële regeling. Maar in deze hele
bijzondere situatie is inderdaad een breed vangnet nodig. Je moet daar een zekere balans in vinden.
Enerzijds de primaat van de wetgever en anderzijds de noodzaak om voor bepaalde bijzondere
situaties snel te handelen. Advies RvS: om die ministeriële bevoegdheid nader te clausuleren en een
verplichting om in alle gevallen snel een wetsvoorstel in te dienen en dus niet alleen als het gaat om
een structurele afwijking van de wet. De regering heeft dat advies overgenomen.
Verzamelwet Brexit
• 1. Bij algemene maatregel van bestuur of bij ministeriële regeling kunnen tot een jaar na de
datum van terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, voorzieningen
worden getroffen met het oog op een goed verloop van deze terugtrekking.
• 2. Bij een algemene maatregel van bestuur of, indien dit noodzakelijk is in verband met de
spoedeisendheid van de voorziening, bij ministeriële regeling als bedoeld in het eerste lid
kan worden afgeweken van het bepaalde bij of krachtens de wet, voor zover dit nodig …..
• 3. Indien een voorziening als bedoeld in het tweede lid een structurele afwijking van de wet
betreft, wordt zo spoedig mogelijk een wetsvoorstel ingediend dat ertoe strekt de wet
zodanig te wijzigen dat de voorziening niet langer noodzakelijk is.
• 4. Indien het derde lid geen toepassing vindt ten aanzien van een algemene maatregel van
bestuur of een ministeriële regeling waarbij wordt afgeweken van de wet, wordt zo
spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen acht weken een voorstel van wet tot goedkeuring
van de algemene maatregel van bestuur, onderscheidenlijk de ministeriële regeling bij de
1
, Tweede Kamer der Staten-Generaal ingediend. Indien het voorstel wordt ingetrokken of
indien een van de Kamers der Staten-Generaal tot het niet-aannemen van het voorstel
besluit, wordt de algemene maatregel van bestuur, onderscheidenlijk de ministeriële
regeling onverwijld ingetrokken.
Dat leidde tot een iets ingewikkeldere regeling. In de tweede lid is het volgende toegevoegd: indien
dit noodzakelijk is in verband met de spoedeisendheid van de voorziening. Dat is de nadere
clausulering waar de RvS om gevraagd had en er is een heel nieuw vierde lid waarin gezegd wordt..
als er wordt afgeweken van de wet dan wordt zo spoedig mogelijk een wetsvoorstel ter goedkeuring
bij de Tweede Kamer ingediend. Dat is een aanvulling op het derde lid. Dus ook als er geen
structurele afwijking is moet er een wetsvoorstel worden ingediend. Daarmee werd het wetsvoorstel
ietsjes ingewikkelder, maar het ging nog verder. Er was een hoorzitting in de Tweede Kamer en de TK
had toch nog twijfels.
Hoorzitting Tweede Kamer
‘inconstitutionele inbreuk op de wetgevende macht’
‘strijd met de Grondwet’; ‘het mag niet’
RvS? ‘Denkt te veel mee met de regering’
aanscherping criteria nodig; alleen machtiging igv ‘onomkeerbare gevolgen’.
Kritiek juist?
Is dit in strijd met de Grondwet? Nee, want als het begrip ‘wet’ in de Gw staat dan zegt dat alleen
maar iets over de wijze van totstandkoming van de wet. Wetsbegrip in Gw zegt eigenlijk niet veel
over wat er in die wet moet staan. Als de wetgever zelf akkoord gaat met deze constructie dan zou
de redenering moeten zijn dat het niet in strijd is met de Gw. RvS vond dat er geen strijd was met de
Gw. De TK was niet overtuigd. Dat zien ze toch anders. En dat heeft tot de volgende regeling geleid
(zie sheets). Men heeft het helemaal dicht geamendeerd. Het is een volstrekt onleesbare en bijna
niet toepasbare regeling geworden.
Thema
Aanleiding en wijze van totstandkoming wetgeving. In de Gw staat niet veel over de
wetgevingsprocedure. Daar staat alleen maar de indiening van het wetsvoorstel, wijze waarop het in
de TK behandeld wordt, het initiatief – en amendementsrecht van de TK, behandeling in de EK en
bekrachtiging en bekendmaking. Dat is slechts een heel klein deel van de werkelijkheid want voordat
een wetsvoorstel wordt ingediend bij de TK is er al heel veel gebeurd en dat is allemaal niet in de Gw
geregeld. In de praktijk zijn de echte besluiten al lang genomen voordat een wetsvoorstel officieel in
procedure is gebracht.
Grondwet: art. 81-88
- indiening en behandeling TK
- initiatief- en amendementsrecht
- behandeling EK
- bekrachtiging en bekendmaking
Wetgevingsprocedure: belang
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller madiha_e. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.