Samenvatting literatuur week 2 - Wetgeving en praktijk: hoe richt je een wet in?
Men dient zich bij het formuleren van wetsartikelen en het opstellen van een wettelijke regeling dan
ook voor ogen te houden, dat het uiteindelijk doel weliswaar is het dienen van de burgers, maar dat
dit niet betekent dat de burgers de regeling ook moeten kunnen begrijpen. Toch moet de regeling
duidelijk en toegankelijk zijn voor de gebruiker. Daarbij hebben we echter niet het oog op de burgers,
maar op de rechtspraktijk. De toegankelijkheid van een wettelijke regeling wordt door 3 elementen
bepaald:
1. Afspraken over gebruik van vaste formuleringen, indeling en opzet, zodat men met een
zekere ervaring snel vindt wat men moet weten en kan begrijpen wat er staat.
2. Een logische groepering van onderdelen en
3. Taaleconomie
Het streven moet erop zijn gericht dat wettelijke regelingen ieder voor zich en tezamen een
consistent geheel vormen en niet om wetten voor burgers begrijpelijk te maken.
Aanpak bij het opstellen van een wettelijke regeling
Wettelijke regeling = een geheel, onder één naam, van complete wettelijke voorschriften. Je hebt
verschillende varianten van wetgeving namelijk nieuwe wettelijke regeling, wijzigingswet, herziening
en aanpassingswetgeving.
Het stappenplan:
1. Inventariseren van het probleem en zijn omgeving
a. Probleem
Men moet weten welke oorzaken ten grondslag liggen aan het probleem, om een
effectief instrument te kunnen vinden dat het probleem oplost. Hulpmiddel:
beleidsveldanalyse/causaal veldmodel = schematische inventarisatie van causale
feitelijke relaties in het te reguleren veld. Overigens is het verstandig de
beleidsveldanalyse niet te beperken tot de oorzaken van het probleem maar ook te
laten zien welke gevolgen dat probleem heeft.
b. Relevante actoren
c. Relevante juridische setting
Voordat men gaat interveniëren, moet in kaart worden gebracht welke rechtsregels
het betrokken veld beheersen.
2. In kaart brengen van mogelijke interventies
a. Niets doen
b. Handelen
3. Kiezen van een instrument
a. Effectief en doelmatig
b. Rechtmatig
Bij de keuze van instrumenten moet aan alle vier de rationaliteiten van Snellen zijn voldaan.
Een wet die volledig in overeenstemming is met geschreven en ongeschreven recht, maar
waarvan de uitvoering onbetaalbaar is, deugt niet (economische rationaliteit). Op basis van
deze rationaliteiten kan men bepaalde alternatieven al op voorhand afschrijven.
4. Kiezen van de bijbehorende juridische vorm
1
, De belangrijkste juridische vormen zijn voorlichting, subsidies, een convenant, een verbod,
een gebod etc.. Voorts moet in deze fase onder ogen worden gezien welk bestuursniveau de
interventie wordt gepleegd (gemeente, provincie, centrale overheid etc.).
5. Ontwerpen van kernbepalingen
6. Ontwerpen van volledige regeling
Gedetailleerd of globaal regelen?
In de praktijk lijkt men het idee te hebben dat er moet worden gekozen tussen twee uitersten,
namelijk gedetailleerd regelen of alles overlaten aan het uitvoerende bestuursorgaan en de rechter.
Dat is jammer, want er bestaan nuttige tussenvarianten:
1. Niet-limitatieve opsomming: opsommen wat je er zeker onder wilt laten vallen, en verder
open alten.
2. Hardheidsclausule
3. Ontheffingenstelsel
4. Geclausuleerde delegatie
Toedeling van wetgevende bevoegdheid
Attributie
In de eerste opvatting wordt wetgevende bevoegdheid uitsluitend door de Gw geattribueerd, en
moeten alle andere vormen van op eigen naam uitgeoefende wetgevende bevoegdheid worden
beschouwd als gedelegeerd. In de tweede opvatting kan ook de wetgever in formele zin wetgevende
bevoegdheid attribueren.
Delegatie
Awb maakt geen onderscheid tussen delegatie van wetgevende bevoegdheid en van
bestuursbevoegdheid.
Beleidsregels:
Inlichtingen:
Privatieve werking delegatie:
Intrekking delegatie
Mandaat van wetgevende bevoegdheid
J.H. van Kreveld- Worstelen met de wet, wie is aan zet? Op weg naar HOPE
Lastige vraag, want rechter mag er niet over uitspreken of hij de wet dat hij moet toepassen goed of
slecht vindt. Centrale vraag in dit artikel: wat is voor de bestuursrechter een goed hanteerbare wet?
Het is dus belangrijk da de makers van een wet weten of de wet mede voor rechters goed
hanteerbaar zal zijn.
Bij het ordenen van de problemen waarop bestuursrechters bij het hanteren van de wet stuiten,
knopen we aan bij drie fasen in hun denkproces:
1. Wat wil de wet?
- Bij de uitleg van de wet is duidelijkheid van de wettekst cruciaal.
- Voor de uitleg van de wet kan ook de toelichting heel belangrijk zijn. Echter, soms is
toelichting onduidelijker dan de wet. Artikelsgewijze toelichting legt ook niet alle
elementen van een wettekst uit. Het heeft sterk de voorkeur dat het wetsartikel zelf
helder is. De toelichting moet heldere en bondige taal gebruiken en een logische
indeling volgen (Ar 4.49, eerste lid). De toelichting kan, als zij helder is, voor
uitvoerders en rechters een nuttig hulpmiddel bij de uitleg van het wetsartikel zijn.
- Laatste redmiddel bij uitleg van de wet: ‘het systeem’ van de wet of ‘redelijke
wetsuitleg’
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller madiha_e. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.