Class notes
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
- Course
- Institution
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
[Show more]
Seller
Follow
madiha_e
Reviews received
Content preview
Hoorcollege week 5 Aansprakelijkheid voor appellabele besluiten(causaliteit en relativiteit)
Introductie
Welke aspecten van de bijzondere positie van de overheid zouden van
belang kunnen zijn in het aansprakelijkheidsrecht? Waarom zou de positie
van de overheid in het aansprakelijkheidsrecht anders zijn dan van de
gemiddelde private partij? Wat zou een rechter kunnen nopen om andere
afwegingen te maken als het gaat om de overheid?
overheid handelt in het algemeen belang
belastingbetaler betaalt: geen keuze
overheid kan eenzijdig rechten en plichten van burgers wijzigen
bestuursrechter oordeelt vaak over de toelaatbaarheid
bestuursrechtelijk handelen
publiekrechtelijke normen: handelen in strijd met een wettelijke
plicht levert onrechtmatigheid op maar als de overheid handelt in
strijd met een wettelijke plicht (zoals termijnoverschrijding,
schending motiveringsplicht etc.) dan is dat onvoldoende om tot
onrechtmatigheid te komen. De rechter worstelt hiermee.
collectiviteit
Beleidsvrijheid
Beleidsvrijheid: bij feitelijke handelingen marginale toetsing als sprake is
van beleidsvrijheid. Als er beleidsvrijheid is dan toetst de rechter
marginaal oftewel terughoudend. Een goed voorbeeld hiervan is het Vie
d’Or arrest: rechter toetst alleen maar of het bestuursorgaan in
redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. Soms wordt daar ten
onrechte uit afgeleid dat de rechter al het overheidshandelen marginaal
toetst maar dat is niet zo. Als je feitelijk handelt als overheid of een besluit
hebt waar niet die beleidsvrijheid speelt dan toetst de rechter gewoon vol.
Niet als regel marginale toetsing overheidshandelen, maar alleen als
sprake is van beleidsvrijheid. Zo niet dan volle toetsing onrechtmatigheid.
Een goed voorbeeld hiervan is het arrest Srebrenica:
Stelling Pels Rijcken: als rechter mag je een politiek gevoelig besluit niet
toetsen. Daar kan je als rechter niet aankomen. Volgens de Hoge Raad is
dat niet zo. Als er geen beleidsruimte is voelt de rechter zich vrij om het
handelen van de overheid vol te toetsen. Dat het politiek gevoelig is doet
hier niet aan af.
De bijzondere positie van de overheid?
• Artikel 6:162 lid 1 BW is een bepaling uit het Burgerlijk Wetboek.
• Is het wel logisch dat voor aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad
dezelfde vereisten gelden voor zowel de overheid als private partijen?
• Bijzondere positie van de overheid in het aansprakelijkheidsrecht blijkt niet
uit de wet of parlementaire geschiedenis.
Achtergrond huidige situatie
• Het niet opnemen van een afzonderlijke wettelijke regeling voor de
onrechtmatige overheidsdaad berust niet op een bewuste keuze van de
wetgever.
• Heel lang was het standpunt in de literatuur dat voor de overheid,
vanwege haar bijzondere positie, uiteraard niet dezelfde vereisten voor
onrechtmatige daad zouden moeten gelden als voor private partijen.
, • Discussie: zou een dergelijke regeling in het BW of in een (nog niet
bestaande) regeling voor bestuursrechtspraak moeten worden opgenomen
en hoe zou een regeling voor onrechtmatige daad eruit moeten zien?
• Jaren zestig: wetsontwerp ‘ODOL’. Dit ontwerp bevatte een
materieelrechtelijke regeling van de onrechtmatige overheidsdaad voor
het burgerlijk recht.
Waarom is uiteindelijk toch geen aparte regeling voor onrechtmatige
overheidsdaad gekomen? Wat zou er in de weg staan?
Het is voor de staat moeilijk om een regeling op te stellen die aangeeft wanneer
de staat zelf aansprakelijk is voor overheidshandling. Dat ligt gevoelig. Een
regeling maken over wanneer jezelf aansprakelijk bent.
Achtergrond huidige situatie II
• Waarom niet gekomen:
Bestuursrecht is alleen voor besluiten gaan gelden.
Gevoelig onderwerp, dat de wetgever steeds voor zich uit heeft
geschoven.
Burgerlijke rechter oordeelde inmiddels over schending van
publiekrechtelijke normen door de overheid.
De huidige situatie
• (Afwijkende) positie overheid bij aansprakelijkheid wegens onrechtmatig
handelen is een onderwerp met een hoog rechtspolitiek gehalte: keuzes
wetgever
• De wetgever zwijgt echter in wet en parlementaire geschiedenis
• Rechtspolitieke keuzes rechter onvermijdelijk (?)
• Hoe vorm geven?
• De rechter als geschilbeslechter en rechtsvormer
Het relativiteitsvereiste
• Artikel 6:163 BW:
“Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden
norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die
heeft geleden.”
De relativiteitseis houdt in dat de geschonden norm moet strekken tot
bescherming tegen de schade zoals die zich heeft voorgedaan. Zie
Tandarts-arrest: De vergunningsplicht was namelijk ingesteld om de
patiënt te beschermen tegen onbekwame tandartsen, en niet om de
broodwinning van bevoegde tandartsen te beschermen tegen
concurrentie.
• Gaat om het doel en de strekking van de geschonden norm. De rechter
kijkt naar het doel en de strekking van de wet. Deze kunnen blijken uit de
wetsgeschiedenis.
• Wetgever over artikel 6:163 BW: relativiteitsvereiste dient terughoudend
te worden toegepast. Bij twijfel moet dus in beginsel relativiteit worden
aanvaard.
Hoe bepaalt de rechter doel en strekking van zo’n wet? Alleen als duidelijk
is dat het doel en de strekking niet strekt ter bescherming van de
belangen van de eiser, dan moet je afwijzen op basis van het
relativiteitsvereiste.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller madiha_e. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now