Summary
Samenvatting Klimaatverandering is niets Nieuws!
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Klimaatverandering is niets Nieuws!, VWO4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
casdekker
Reviews received
Content preview
Aardrijkskunde Samenvatting H2Klimaatverandering is niets nieuws!
§2.1: Woestijnaarde
Perm
Door fossielen- en gesteenteonderzoek en reconstructie van de platentektonische
bewegingen weten we het klimaat in het Perm (300-250 miljoen jaar geleden). Klimaat kan
veranderen door de beweging van de aardplaten.
Alfred Wegener
Volgens Wegener passen alle continenten aan elkaar, dus hebben ze in het verleden aan
elkaar vastgezeten. Dit supercontinent heet Pangea en is omgeven door de zee
Panthalassa. Noord-Pangea (Noord-Amerika, Europa, Azië) was Laurazië en Zuid-Pangea
(Zuid-Amerika, Afrika, India, Australië, Antarctica) was Gondwana.
Wegener wist echter niet hoe de platen uit elkaar dreven of dreven in het algemeen.
Mid-oceanische ruggen
Er loopt een gebergterug door de Atlantische Oceaan: de Midden-Atlantische Rug. Hij loopt
van IJsland tot Antarctica, maar zulke ruggen bestaan ook in andere oceanen.
Het gesteente van de oceaanbodem en ruggen is jonger dan die van de continenten.
Hoe verder van de rug hoe ouder het gesteente. Het gesteente in de oceanen vernieuwt
zich dus telkens door magma vanuit een breuk in het midden van de oceaan. Het nieuwe
gesteente wordt via seafloor spreading horizontaal weggeduwd.
Aardplaten
De aardkorst bestaat uit platen die bij de mid-oceanische ruggen uit elkaar gedrukt
worden, waarbij de oceaanbodem soms een stuk continent meeneemt. Als de platen
aangroeien bij de ruggen, moeten ze elders verdwijnen. De platen botsen waarbij of één
van de twee platen onder de ander duikt of de twee elkaar omhoogstuwen.
De platen bewegen door de kringlopen van convectiestromen onder de aardkorst. De
stroom ontstaat doordat het hete magma (opgewarmd door de kern) omhoog stroomt en
wanneer het magma is afgekoeld weer omlaag stroomt. Op de plekken waar het magma
omhoog stroomt, scheurt de korst en ontstaat een oceaanrug.
Supercontinent
Oude gebergten als de Ardennen of de Appalachen laten zien waar Pangea aan elkaar
gehecht was. Veel van het land lag ver weg van de zee, dus was er een droog continentaal
klimaat: het grootste deel was woestijn.
Veel water was opgeslagen in de ijskap van Gondwana, waardoor de zeespiegel laag was
en veel gesteenten blootstonden aan verwering en erosie.
Het afbraakmateriaal werd meegevoerd naar de zee, waardoor de flora en fauna in de
oceaan zich konden ontwikkelen. Door de groei van de flora daalde het CO 2 gehalte en
koelde de aarde af, wat voor meer ijs en een lagere zeespiegel zorgde.
, De zandlagen in de grote woestijnen werden samengedrukt tot zandsteen met een rode
kleur door het ijzer. Deze zandsteenpilaren zijn nog steeds terug te vinden. Door de rode
afzettingen heet deze periode redhouse earth.
Zout in Nederland
Het woestijngebied wat nu Nederland is overstroomde tijdens het Perm meerdere keren
door Panthalassa. Het water verdampte door de hitte en liet een zoutlaag achter. Dit
herhaalde zich elke overstroming en er ontstond een zoutsteenlaag van soms wel 1 km dik.
Deze lagen worden nu nog gebruikt om zout te winnen in Nederland op 3 km diepte. Een
teken hiervan zijn zouthuisjes in Oost-Nederland waarin zout wordt opgepompt.
Steenkool en aardgas in Nederland
Het huidige Nederland lag in het Carboon op de plek van het huidige Suriname waar veel
tropische bossen waren. De bomen en planten vielen in het zuurstofarme moeras
waardoor een dikke veenlaag ontstond. Bij de ontbinding in het water kwamen de gassen
in de planten vrij, behalve koolstof waardoor het aandeel in de massa steeg. Later werd de
koolstof samengeperst door bovenliggende aardlagen.
Na bedekking met bovenliggende lagen kan het gas niet meer ontsnappen naar de
atmosfeer en komt vast te liggen in de zandlagen uit het Perm (reservoirgesteente). De
zoutlagen die daarna ontstonden hielden het gas verder tegen (dekgesteente).
§2.2: Broeikasaarde
Scheuren
Na het Perm braken mantelpluimen met hotspots Pangea open en liepen de slenken vol
met water. Eén van de scheuren is de Midden-Atlantische Rug die Amerika van Afrika
scheidt. De beweging van de continenten was toen vijf keer sneller dan dat die nu is.
Eerst brak Noord-Amerika los, daarna Zuid-Amerika, Madagaskar en India braken los van
Afrika en als laatst kwamen Antarctica en Australië los van Pangea en van elkaar.
Zeespiegel
Door alle beweging kwamen er grote stukken oceaanbodem bij, soms wel 10 cm per jaar.
De zeespiegel was in deze tijd 200 tot 300 meter hoger dan nu, wat twee redenen had.
Als eerst waren door de vele plaatbewegingen de oceaanruggen kilometers hoog,
waardoor er minder water kon worden opgeslagen in de oceaan.
Ten tweede zette het water door de hoge temperaturen uit en nam het volume toe.
Koolzuurgas
Tijdens het Krijt zat er vijf keer zoveel koolzuurgas in de lucht als nu, wat kwam door de
vele vulkaanuitbarstingen door het uiteendrijven van de aardplaten, hierbij komt enorm
veel koolzuurgas vrij.
De hoge concentratie koolzuurgas zorgde ook voor het afsmelten van de ijskappen door de
versterking van het broeikaseffect, omdat het de warmte vasthoudt maar de zon doorlaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller casdekker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now