Summary
Geschiedenis samenvatting H8 en HC verlichting
- Course
- Level
- Book
Gs samenvatting H8 en HC
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
yaelvanhoogeveen
Content preview
§ 8.1 De Verlichting + HC1 De Verlichting(1650-1789)Wat is de Verlichting
De meeste mensen dachten dat god een directe invloed had op hun leven. Rituelen gaf
zekerheid. Voltaire vind deze zekerheid misplaatst. Hij noemt het geloof dogmatisch: zonder
bewijs voor waarheid aangenomen. Voltaire onderbouwd standpunten met logisch denken,
niet op basis van traditie en geloof. Sinds wetenschappelijke revolutie is vertrouwen in ratio
gegroeid. Rationalisme en empirisme ontstaat in 17e eeuw tijdens wetenschappelijke
revolutie, en is het begin van verlichting. Wetenschap werd hobby van velen. Dit
maatschappelijke verschijnsel heet: Verlichting.
Denkers vinden dat er te veel armoede, onderdrukking en uitbuiting is (kerk). Door betere
opvoeding en scholing moesten mensen rationele burgers worden. in 18e eeuw waren
denkers optimistisch over wat mens kon bereiken. Ze dachten dat mens de samenleving
echt kon verbeteren: Vooruitgangsgedachte.
Denkers pleiten voor tolerantie en scheiding van kerk en staten: de kerkelijke macht en
staatkundige macht zijn niet in dezelfde handen. De tijd van het absolutisme ging samen met
deze periode. Droit Divin, goddelijk recht. Verlicht absolutisme komt op in Pruisen en
Oostenrijk, vorst met algemeen belang voorop. Willen samenleving verbeteren: lijfstraffen
afschaffen en investeren in onderwijs.
18e eeuw nieuwe politieke cultuur: burger debat in Salons en koffiehuizen. Verspreid
publieke opinie. Vorsten proberen radicale ideeën te stoppen, lukt niet.
Belangrijke debatten tussen denkers
Onderwerpen waar denkers over nadachten:
● GOD
➢ Bijbel geschreven door mens
➢ Wonderen te verklaren door wetenschap
➢ Boek Balthasar Bekker, verklaring dat er geen duivel en geesten zijn. Veel
ophef, men wil heksen doding afschaffen in Europa.
➢ Twijfel rol god en bijbel als woord van god
➢ Voltaire: mechanisch wereldbeeld. God heeft wereld, natuurwetten en mens
geschapen maar is niet meer actief, wereld functioneert door natuurwetten dit
is Deïsme.
➢ Spinoza: god is de schepping. Was strafbaar, koning was bang voor radicale
denkers.
➢ Denkers twijfelen niet aan bestaan god maar aan orthodoxie.
● MORAAL
Geloof mag geen leidraad zijn, mensen moeten hun eigen verstand gebruiken
en een moraal die voor de samenleving goed was.
● POLITIEK & STAAT
Ontstaan 3 nieuwe ideeën:
1. John Locke: natuurrecht voor ieder mens (recht op leven, bezit en vrijheid).
Men kan eigen rechten niet zelf beschermen dus sociaal contract, waar
politieke gemeenschap vormt. Als de regering iets doet niet naar wens van de
gemeenschap kan hij worden afgezet. Want denkers bekritiseerden
standensamenleving, erfelijke rechten. (vrouw, slaaf)
, 2. Rousseau: regering is uitvoerder van de wil van de burgers. Burgers kunnen
macht zo terug nemen: Volkssoevereiniteit.
3. Montesquieu: machtsmisbruik voorkomen door scheiding der machten (trias
politica). Wetgevende(wetten), uitvoerende(uitvoeren) en rechtsprekende
macht(controleren).
● RECHTSPRAAK
➢ 18e eeuw bewijzen afgeschaft
➢ Kritiek op lijfstraffen
● ONTWIKKELING VAN VOLKEN
➢ Conclusie: alle mensen hebben dezelfde innerlijke geloofskracht, maar dat
het uiten ervan veranderd.
➢ Cultuurrelativisme: idee dat je een vreemde cultuur niet op grond van normen
en waarden van je eigen cultuur moet beoordelen. Dit bleef in 18e eeuw
controversieel.
➢ Europese beschaving was in vooruitgang het verst, dit zorgde voor Europees
superioriteitsgevoel.
Voltaire:
- ‘Mijn beroep is te zeggen wat ik denk’, hierdoor gevangen/verbannen
- Ellende, armoede, oorlog door onwetendheid/bijgeloof
- Mechanisch wereldbeeld: God schiep wereld, natuurwetten en mens, niet meer actief
- Kerk hield volk dom
- Wil rechtvaardige staat, vrijheid burgers voorop
- Tegen ongelijkheid
Spinoza:
- (Radicaal) ‘God is schepping’
- bijbel door mens geschreven
- Religie geeft massa en is morele richtlijn
Kant:
- ‘Durf te weten’
- Heb moet je eigen verstand te gebruiken
- Er zijn beperkingen aan vrijheid, leger moet je gehoorzaam zijn
Locke
- Geen machtsmisbruik, sociaal contract. `Gemeenschap mag regering afzetten
Rousseau
- Geen machtsmisbruik, sociaal contract. Regering is uitvoerder van ‘algemene wil’
Permanente volkssoevereiniteit
§ 8.2 Vorsten en verlichte ideeën
Verlicht absolutisme.
Frederik koning van Pruisen maakte van Pruisen een moderne staat. Hij voerde
verschillende hervormingen door.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yaelvanhoogeveen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now