Een gemeente is van plan grond uit te geven teneinde deze te laten bebouwen. De grond is reeds
ontwikkeld, bouwrijp gemaakt en in bouwkavels verdeeld. De grond is bestemd voor woningbouw. De
bouwrijpe bouwkavels moeten nog op de markt worden gebracht. Omdat zeer veel belangstelling voor
de bouwgrond wordt verwacht, heeft het gemeentebestuur besloten de kopers te laten loten.
Om voor de loting te kunnen inschrijven, geldt een aantal eisen. De inschrijving staat alleen open voor
degenen die sociaal- of economisch aan de gemeente gebonden zijn. Daarvoor moet men aan één van
de drie volgende voorwaarden voldoen:
- De inschrijver is ten minste sedert drie jaar in het bevolkingsregister van de gemeente
ingeschreven en heeft ook daadwerkelijk sinds drie jaar in de woning zijn woonplaats (sociale
binding).
- de inschrijver is tenminste anderhalf jaar in vaste dienst is van een bedrijf of instelling in de
gemeente en het grootste deel van de werktaak ook in de gemeente werkzaam (economische
binding).
- De inschrijver is niet in de gemeente woonachtig, maar tenminste zestig jaar oud en heeft een of
meer kinderen heeft die ingezetenen zijn in de gemeente, waarbij sprake is van een
afhankelijkheidsrelatie in verzorgende zin (sociale binding).
Wanneer men niet aan één van deze voorwaarden voldoet, heeft inschrijving geen zin: het
inschrijfformulier wordt terzijde gelegd en de inschrijver mag niet meeloten.
a. Is deze lotingsregeling – met de inschrijvingsvoorwaarden – een publiekrechtelijke of
privaatrechtelijke regeling?
Het object van deze lotingsregeling is privaatrechtelijk van aard, immers als de kopers voldoen
aan de inschrijvingsvoorwaarden dan komen ze in aanmerking voor de koop van gemeentegrond.
De privaatrechtelijke handeling die ten grondslag ligt aan de lotingsregeling is het verkopen van
grond door de gemeente (eigendom, koopovereenkomst). De lotingsregeling is echter een
publiekrechtelijke regeling die een privaatrechtelijke bevoegdheid van de gemeente reguleert.
Beleidsregels kunnen namelijk ook betrekking hebben op de uitoefening van privaatrechtelijke
bevoegdheden van de gemeente (art. 1:3 lid 4 Awb). De inhoud van de beleidsregel ziet op iets
privaatrechtelijks namelijk een privaatrechtelijke bevoegdheid maar de aard van de regeling zelf is
publiekrechtelijk (zie art. 1:3 lid 4 Awb).
De lotingsregeling is gebaseerd op het eigendomsrecht van de gemeente. De gemeente heeft de
bevoegdheid om op grond van haar eigendomsrecht bepaalde voorwaarden te verbinden aan de
verkoop van een stuk grond. De lotingsregeling die hieraan is verbonden lijkt op beleid met
betrekking tot de uitoefening van de aan een gemeente toekomende privaatrechtelijke
, bevoegdheid. Voor privaatrechtelijk handelen, namelijk de verkoop van kavels is een vast gedragslijn
gebezigd die uit is gemond in beleid. De lotingsregeling is een beleidsregel in de zin van art. 1:3 lid 4
Awb). Hetgeen resulteert in het antwoord dat het een publiekrechtelijke regeling is (p. 488).
Hoewel dit soort regelingen in de praktijk veel voorkomt, is de juridische geoorloofdheid van regelingen
met dit soort voorwaarden tamelijk betwist; we gaan er echter nu voor het gemak van uit dat de
geldigheid van de regeling niet (met succes) is aangevochten.
Op een goede dag krijgt de gemeente een nieuwe burgemeester. De bestaande ambtswoning bevalt
hem echter niet. Daarom wenst de nieuwe burgervader in aanmerking te komen voor een bouwkavel.
Hij voldoet echter niet aan de voorwaarden om in te schrijven. De nieuwe burgemeester heeft een zeer
goede reputatie en zijn komst naar de gemeente wordt zeer gewenst. Hij dreigt echter het ambt niet te
aanvaarden wanneer hij met zijn gezin in de bestaande ambtswoning moet gaan wonen. Het
gemeentebestuur zoekt naar een oplossing.
b. Kan de gemeente voor de burgemeester een uitzondering maken op de inschrijvingscriteria en
de burgemeester mee laten loten? Onderbouw uw uitspraak met jurisprudentie.
In het arrest Amsterdam/Ikon is bepaald dat de civiele rechter het privaatrechtelijk
overheidshandelen rechtstreeks kan toetsen aan algemene beginselen van behoorlijk bestuur
waaronder het gelijkheidsbeginsel (r.o. 3.3). Deze jurisprudentielijn is naderhand gecodificeerd
in het art. 3:14 BW en art. 3:1 lid 2 Awb. Als de gemeente ervoor kiest om voor de
burgermeester een uitzondering te maken op de inschrijvingscriteria dan wordt dit
privaatrechtelijk overheidshandelen rechtstreeks getoetst aan het gelijkheidsbeginsel. In
rechtsoverweging 3.4 van het arrest heeft de HR bepaald dat strijd met het gelijkheidsbeginsel
niet alleen kan worden aangenomen op grond van de enkele omstandigheid dat de gemeente
een op zichzelf staand geval zonder voldoende grond ten gunste van een ander dan de burgers
een uitzondering heeft gemaakt op haar vaste beleid. Mocht een burger een beroep doen op
het gelijkheidsbeginsel en dit beroep staaft met een opsomming van gevallen die naar zijn
mening aan het zijne gelijk zijn en door het overheidslichaam anders zijn behandeld, dan ligt het
op de weg van de gemeente om de eventuele ongelijke behandeling te verklaren. Ook het arrest
Lichtenvoorde/Dusseldorp hier benoemen (p. 491 handboek).
Conclusie: nee, zie art. 4:84 Awb OF nee, zie het gelijkheidsbeginsel dat van toepassing is op
privaatrechtelijk overheidshandelen zoals gronduitgifte (Amsterdam/Ikon en
Lichtenvoorde/Dusseldorp + art. 3:14 BW)
c. Kan de gemeente een bouwkavel aanwijzen zonder de burgemeester te laten meeloten?
Onderbouw.
Nee, ook dit privaatrechtelijk overheidshandelen kan in strijd geacht worden met het
gelijkheidsbeginsel (Amsterdam/Ikon en Lichtenvoorde/Dusseldorp + art. 3:14 Awb).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller madiha_e. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.25. You're not tied to anything after your purchase.