Leeropdracht
Je onderbouwt bij de uitvoering van de verpleegkundige zorg aan zorgvragers in hoeverre de gekozen
interventies gebaseerd zijn op een afweging tussen kennis uit de literatuur, professionele expertise
en wensen/voorkeuren van de zorgvrager.
Inleiding
Diabetes mellitus komt vaker voor bij ouderen met een verstandelijke beperking dan bij de algemene
oudere bevolking (Vilans, z.d.) Mensen met een verstandelijke beperking hebben daarnaast twee
keer zo veel kans op diabetes als mensen zonder die beperking (Nivel, z.d.) Dit komt volgens het de
website Nieuws voor Diëtisten niet alleen omdat overgewicht vaker voorkomt, maar ook omdat het
risico verhoogd is door bijvoorbeeld het syndroom van Down en het Prader-Willi syndroom (Nieuws
voor diëtisten, 2011). Een cliënt met een verstandelijke beperking en daarnaast diabetes vragen om
specifieke zorg, het is van belang dat de begeleiding wordt vastgesteld tijdens een MDO. Er zijn vaak
meerdere disciplines betrokken bij de diagnose diabetes (van Rooij, 2018). Cliënten met een
verstandelijke beperking en diabetes zijn afhankelijk van ondersteuning door begeleiding,
bijvoorbeeld bij medicatie toedienen en het aanpassen van het leef- en eetpatroon. Begeleiders
hebben soms niet voldoende kennis om de juiste ondersteuning te bieden. Het grootste dilemma
voor begeleiders blijkt het combineren van diabeteszorg en de persoonsgerichte zorg, wanneer
iemand zich bijvoorbeeld niet aan zijn dieet wil houden. Begeleiders hebben in dergelijke gevallen
profijt van goede nascholing (Diabetes fonds, z.d.).
Tijdens mijn stage op Lindeplein 1 bij Dichterbij heb ik gemerkt dat er collega’s zijn zonder
verpleegkundige achtergrond die wellicht niet toereikende kennis hebben over diabetes. Dit merkte
ik doordat collega’s diëten van cliënten niet aanhouden, omdat deze collega’s het wellicht zielig
vinden wanneer een cliënt bijvoorbeeld maar 1 keer per dag een koekje zou krijgen. In deze gevallen
is er vaak medelijden met de cliënt die veel waarde hecht aan lekker eten. Door lekker te eten
vergroot men de kwaliteit van zorg volgens deze collega’s. Ik het daar niet geheel mee eens. Lekker
eten betekend vaak ongezond eten, ongezond eten bij een vergroot risico op diabetes vergroot niet
de kwaliteit van leven en daarmee ook niet de kwaliteit van zorg. Wanneer er een vergroot risico op
overgewicht en diabetes is, bijvoorbeeld bij een verhoogde bloedsuiker en triglyceriden gehalte in
het bloed, vind ik het van belang om een balans te vinden in het leef- en eetpatroon van de cliënt. De
voedingsadviezen voor mensen met diabetes zijn gericht op het bereiken en behouden van een
gezond gewicht, De Schijf van Vijf vormt hiervoor een goede basis. Een diëtist kan aanpassingen doen
waar nodig (Voedingscentrum, z.d.).
Met bovenstaande gegevens ben ik gaan zoeken in de literatuur naar wat er te vinden is over
diabetes bij mensen met een verstandelijke beperking. Met de gegevens uit de literatuur heb ik een
advies geschreven, gericht naar Dichterbij als organisatie.
, Literatuur
Voor de literatuurstudie van dit vraagstuk is er gezocht in verschillende databases. De volgende
databases zijn geraadpleegd: Pubmed, Cinahl en Springerlink. Daarnaast is de website van
Kennisplein Gehandicaptensector geraadpleegd (www.kennispleingehandicaptensector.nl)
Pubmed en Cinahl
Voor de zoektocht in PubMed is er een PICO vraag opgesteld, hierna is een zoekstring samengesteld
en is er 1 artikel geïncludeerd in de studie. Ook in Cinahl is gezocht met behulp van een zoekstring,
dit leverde 2 geïncludeerde artikelen op.
PICO: Wat zijn oorzaken van een grotere prevalentie van diabetes (type 1 en 2) bij mensen met een
verstandelijke beperking en welke adviezen zijn er?
PubMed Diabetes AND intellectual disability
- Filter: systematic review
Aantal zoekresultaten 14
Exclusie op basis van de titel 12
Exclusie op basis van de abstract 0
Exclusie op basis van het fulltext artikel 1
Geïncludeerde artikelen Diabetes in people with intellectual
disabilities: a systematic review of the
literature. doi:
10.1016/j.ridd.2015.10.003
Tabel 1. Stroomdiagram PubMed.
Vanuit de literatuur blijkt dat sommige studies een significant hoger percentage diabetes
tegenkomen bij mensen met een verstandelijke beperking. Er waren 3 studies uitgevoerd in
Nederland welke een percentage van 11,2% hadden. Vaak zagen zorgverleners diabetes niet als een
ernstige ziekte, behalve wanneer er insuline werd gebruikt. De kennis van zorgverleners schiet
tekort. Zorgverleners met een verpleegkundige achtergrond weten meer dan zorgverleners met een
agogische achtergrond. Zorgverleners met weinig kennis over diabetes hebben behoefte aan
bijscholing. Hierbij wordt verwacht dat de bijscholing niet alleen het toedienen van insuline betreft.
Persoonlijke doelen en leefstijl is hierbij ook van belang, net als dat het team consequent is in de
behandeling en de samenwerking met andere disciplines. Het grootste probleem waar zorgverleners
tegen aan lopen is het combineren van gezondheidsbevordering en kwaliteit van leven, goede
diabetes zorg combineren met goede persoonsgerichte zorg.
Cinahl Diabetes AND (intellectual disability OR mental
retardation OR learning disability)
- Filter: gepubliceerd in 2020-2021
Aantal zoekresultaten 30
Exclusie op basis van de titel 28
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Neeltjepetronella. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.