In dit document staan alle collegeslides met bijbehorende afbeeldingen. Per slide zijn de opmerkingen en uitleg van de docent schuingedrukt toegevoegd en vertaald naar het Nederlands. Dit document geeft niet een beknopte samenvatting, maar een állesomvattende samenvatting en helpt je de colleges t...
Philip Karré
Politiek-ambtelijke verhoudingen (verhouding democratie vs bureaucratie)
Vorige keer
Politiek: who gets what, when and how?
Van pacificatie en depolitisering…
… tot polarisatie en fragmentatie.
Uitdagingen openbaar bestuur:
o Burgers als verwende diva’s: mondiger, leiding en lijdelijkheid en begrippen uit
verzuiling werken niet meer tegenwoordig)
o Monitorial Citizen: Nieuwe social media en computertechnologie maken het mogelijk
dat je pas actief hoeft te worden als politieke zaken om jouw eigen levenswereld
gaan en het jou raakt.
o De mondige en veeleisende burger
o De boze burger: dit leid ook tot geweld tegen politici en ambtenaren
o Crisis representatieve democratie: interactieve beleidsvorming, burgerdialoog.
Nieuwe vormen van democratie
Vorige keer vooral over politieke context van openbaar bestuur. Politieke beslissingen worden door
ambtenaren in an hun gedaanten in uitvoering gebracht. Politiek is strijd om waarden en eigenlijk het
antwoord op de vraag: who gets what, when and how? Kortom, het gaat op basis van onze waarden
en belangen om verdeelvraagstukken want er is niet oneindig ruimte, geld en maankracht. Als
samenleving moeten we dus een manier vinden hoe we met deze schaarste omgaan en hoe we
middelen verdelen, dat gaat dus via politiek. In NL komen we vanuit een periode van pacificatie en
depolitisering, dus verzakelijkt waarbij emoties en belangen uit de politiek worden gehaald met een
kleine elite aan de top. Nu gaan we meer naar polarisatie en fragmentatie. Dit leid tot uitdagingen
voor het openbaar bestuur, zie vijf punten boven.
Oefenvragen tentamen op canvas!
Agenda voor vandaag
Verschillen en overeenkomsten politici en ambtenaren
Relatie politiek – ambtenarij (Bureaucratie – Democratie)
Dichotomie of complementariteit?
Nieuwe uitdagingen voor politici en ambtenaren
Waarom is die relatie tussen politiek en bestuur, bureaucratie en democratie belangrijk? Als je
kranten leest, zie je dat die verhouding veel in het nieuws is. Hieronder volgen een aantal
voorbeelden.
, Vanuit politiek is er vaak kritiek om hoe het bestuur het beleid uitvoert. Denk aan belastingdienst,
UWV, SVB en DUO. De dienstverlening voldoet niet aan de verwachtingen van Tweede Kamerleden en
dus de verwachtingen vanuit de samenleving. Bureaucratie zou de menselijke maat hebben verloren,
alleen voor zichzelf zijn en het geen doel is om zaken op een efficiente manier te bereiken, maar
invullen van eindeloze formulieren en regels er zijn om de bureaucratie zichzelf in leven te laten
houden.
Voorbeeld: Pro Rail als uitvoeringsorganisatie met hoop ellende op spoor, is dat niet omdat Pro Rail
losgezongen is en is het niet beter als politiek en dus niet de ambtenaren de taken gaan uitvoeren?
Politiek meent het dus beter te kunnen. Anderzijds hebben ambtenaren ook kritiek op de politiek!
Ambtenaren stellen dat de uitvoering van beleid misgaat omdat de politiek haar werk niet goed doet
en er onuitvoerbaar beleid moet worden uitgevoerd.
Voorbeeld: boerkaverbod is snel vanuit de politiek bedacht, maar het is niet goed uitvoerbaar. De
ambtenaren moeten het probleem maar uitzoeken en aanpakken.
Voorbeeld: belastingaffaire, hoge ambtenaren werden strafrechtelijk verantwoordelijk gesteld, er
ontstaat angst van ‘wie is de volgende die schulding wordt gesteld omdat hij/zij de politiek haar
wensen uitvoert’.
Voorbeeld: asielprocedure NL-gewortelde tieners Lili en Howick die eigenlijk terugmoesten naar
Armenie. IND had netjes asielrpocedure doorgevoerd. Staatsecretaris Mark Halbers zei wet is wet,
maar druk van media en politiek nam enorm toe, en dus liet Mark Halbers de tieners in NL wonen.
IND voelde zich in hun hemd gezet.
Voorbeeld: torenvrees, ambtenaren moet niet teveel meebewegen met wat de politiek wil en mag
ook tegengas geven en hoeft niet zomaar alles uit te voeren. Anderzijds, tijdens corona ontstond
discussie of politiek nog de baas was of dat experts vanuit het RIVM dat opeens waren?
Waarom is dit zo’n hot topic? Zie artikel Peter Guy: Kijken naar relatie van democratie enerzijds en
bureaucratie anderzijds.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvanHouten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.
