Summary
Biologie voor Jou samenvatting 6v Afweer
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van het hoofdstuk "afweer" uit Biologie voor Jou, 6 vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ilsehallie
Content preview
Biologie samenvatting - T4 & T5 Periode 3Hoofdstuk 4
P1: bescherming
Ziekteverwekkers (pathogenen) = organismen die je ziek kunnen maken
o Klein > virussen en bacteriën
o Groot > schimmels en dieren (bijv insecten)
Het inwendige milieu is gescheiden van het uitwendige milieu door: dekweefsel van
de huis, longen en darmen
o Inhoud van het maag-darmkanaal hoort bij het uitwendige milieu (is
aangesloten op de buitenwereld door mond/anus)
o Het inwendige milieu kan alleen worden bereikt door een celmembraan te
passeren
Stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren = lichaamsvreemd
o Afweersysteem of immuunsysteem beschermt je tegen zulke stoffen /
organismen
Lichaamseigen stoffen / cellen worden door je lichaam gemaakt of zijn onderdeel
van je lichaam > worden normaal gesproken niet aangevallen door immuunsysteem
Infectie = het binnendringen van pathogenen in je lichaam
o Bij een infectie van bacteriën, schimmels en dieren ontstaan de
ziekteverschijnselen vaak door giftige stoffen (toxinen) die deze organismen
afgeven
o Schimmels infecteren meestal alleen de huid of de luchtwegen
o Bacteriën, virussen en eencellige dieren dringen vaak het hele lichaam binnen
Virussen bevatten DNA of RNA met daaromheen een eiwitmantel (capside)
o Kunnen niet zelfstandig voorplanten dus gebruiken hiervoor specifieke
gastheercellen
Na aanhechting van een virus aan receptoren op de gastheercel komt het virus-DNA
of virus-RNA terecht in het cytoplasma van de gastheercel
o Hier vindt vermenigvuldiging van het virus plaats
Virusinfectie (virale infectie) = wanneer je ziek wordt doordat virussen in je cellen
vermenigvuldigen
Verschillende manieren waarop virussen hun gastheer ziek kunnen maken:
o Cellen doden of beschadigen door de afgifte van eiwitverterende enzymen
o Geïnfecteerde cellen toxinen laten produceren waardoor de cel beschadigd
raakt of sterft
De hoeveelheid schade die een virus veroorzaakt hangt ook af van het vermogen
van het geïnfecteerde weefsel om te herstellen > door geïnfecteerde cellen door
celdeling te vervangen
De eerste verdedigingslinie in de bescherming tegen gevaren van buitenaf wordt
gevormd door de huid en de slijmvliezen
Door de bouw van de huid dringen ziekteverwekkers en schadelijke stoffen moeilijk
naar binnen
, Biologie samenvatting - T4 & T5 Periode 3
o Bij openingen in de huid (ogen, neus en mond) zorgen slijmvliezen dat
ziekteverwekkers moeilijk kunnen binnendringen
Traanvocht en speeksel spoelen indringers weg
Slijm vang ziekteverwekkers op en houdt ze tegen > in neus (snot),
luchtwegen, verteringsstelsel, uitscheidingsstelsel en
voortplantingsstelsel
o Dit is mechanische afweer > afweer met behulp van fysieke aanpassingen
Goede bacteriën op huid en in darmkanaal helpen het lichaam te
beschermen tegen ziekteverwekkers > er is hier geen plaats voor
andere bacteriën
Chemische afweer = het gebruik van stoffen om indringers buiten te houden
o Maagsap bevat zoutzuur > door lage pH (1-2) worden veel ziekteverwekkers
in het voedsel gedood
o Huid heeft zweet en olie (3-5 pH) waardoor veel schadelijke bacteriën niet op
de huid kunnen groeien
Huid beschermt ook tegen invloeden van buitenaf > beschadiging, waterverlies door
verdamping en DNA-beschadiging door ultraviolette straling
o In de kiemlaag liggen pigmentvormende cellen: melanocyten > vormen het
donkere pigment melanine > geven ze via hun uitlopers af aan de
nabijgelegen opperhuidcellen
o Vorming van melanine wordt gestimuleerd door blootstelling van de huid aan
zonlicht
Melanine beschermt de delende cellen in de kiemlaag tegen de schadelijke invloed
van ultraviolette straling in zonlicht
P2: afweer
Twee typen afweer binnen het immuunsysteem:
o Aangeboren afweer = gericht tegen vele verschillende typen
ziekteverwekkers > komt voor bij alle dieren en planten > dient als een snelle
eerste afweer tegen infectie
Basis voor de verworven afweer
o Verworven afweer = het deel van je immuunsysteem dat je gedurende je
leven ontwikkelt > gericht tegen één type ziekteverwekker > komt alleen bij
gewervelde dieren voor
Lymfoïde organen = belangrijkste organen van het immuunsysteem > hebben een
functie bij de opslag en het transport van witte bloedcellen
o Beenmerg
o Thymus (klier boven borstholte)
o Milt
o Lymfeknopen
In het rode beenmerg ontstaan uit stamcellen verschillende typen witte bloedcellen:
fagocyten (aangeboren afweer) en lymfocyten (verworven afweer)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsehallie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now