Summary
Samenvatting 5 Vwo hoofdstuk 5 Planten
- Course
- Level
samenvatting van het hoofdstuk planten in het boek van 5 vwo van biologie voor jou
[Show more]
Seller
Follow
elmietannemaat
Content preview
Samenvatting biologie1 Bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
Wortel, stengel en blad organen zaadplant bestaande uit drie weefsels:
Dekweefsel
Buitenzijde van een plant en beschermt tegen waterverlies en infecties
Vaatweefsel
In alle organen en bestaat voornamelijk uit transportvaten ( hout- en bastvaten)
Vulweefsel/ grondweefsel
Tussen dekweefsel en vaatweefsel en is betrokken bij fotosyntehese, opslag en stevigheid
In houtachtige stengels liggen houtvaten in jaarringen en de bastvaten eromheen
Groei en ontwikkeling
Planten groei door : voldoende water, mineralen , zuurstof, koolstofdioxide, licht en een beschikbare
temperatuur.
Alle veranderingen bij een plant wordt ontwikkeling genoemd
Meristemen ( deelweefsels) = hierin vinden delingen plaats en bevinden zich stamcellen die zich
kunnen diferentieren tot elk celtype. Meristemen bevinden zich in toppen van wortels en
stengels, in knoppen en in jonge bladeren.
Groeipunten: toppen van stengels en bladeren die voor lentegroei zorgen.
Meristeemcel deelt zich twee dochtercellen 1 zal na verloop van tijd opnieuw delen en ander
ondergaat celstrekking: cel groeit door opname van water. Daarbij kan de vorm veranderen of kan
de cel een speciale functie krijgen
Lengte en diktegroei
Lengtegroei: in jongste delen: stengeltop en worteltop
Diktegroei: ringvormig meristeem (cambium) ( dit groeit in dikte omdat planten zich hier delen, na
elke deling blijt een van de twee dochtercellen in het cambium liggen.)
Diktegroei ontstaat doordat er bast en houtstellen ontstaan.
Naar binnen toe vormt het cambium houtcellen en naar buiten toe bastcellen.
Houtvaten ontstaan uit boven elkaar gelegen houtcellen. Zij zetten tegen de verticale primaire
celwanden dikke secundaire celwanden af van cellulose en houtstof. De dwarswanden tussen boven
elkaar liggende houtcellen verdwijnen onder invloed van enzymen en te slotte verwijnen ook de
cellen zelf. Bij bastvaten komen er openingen in. De cellen verdwijnen niet, wel de celkernen.
Daardoor leven bastvaten kort. Dode worden dichtgedrukt.
Jaarring: al het hout dat gedurende een jaar is gevormd. Ze zijn zichtbaar omdat bomen groeien in
het voorjaar en in de winter niet.
Voorjaar wijde houtvatten met dunne wanden( voorjaarshout) die veel water en opgeloste stoffen
kunnen vervoeren.
Zomer nauwere houtvaten met dikkere wanden (zomerhout)
Jaargrens: scherpe overgang tussen het donkere zomerhout en het lichte voorjaarshout.
Plastiden: celorganellen die een funcite hebben bij de fotosynthese, het lokken van insecten en het
opslaan van reservestoffen. Gevormd uit proplastiden die zich beinden in het meristeem
Etioplasen in het donker gevormd ( bladgroenkorrels die nog geen licht hebben gehad
Chlorplasten ontstaan uit etioplasten als ze zich blootstellen aan het licht
Chromoplasten ontstaan uit chlorplasten
Leukoplasten gespecialiceerd in het opslaan van zetmeel( amyloplast), olie (elaioplast) of eiwitten (
proteinoplasten) Plastiden kunnen door bepaalde omstandigheden overgaan in een ander type.
, 2 Transport in planten
Opname van water en mineralen
Houtvaten: vervoeren water en zouten van de wortels via de stengels naar de bladeren
Bastvaten: vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar alle delen va
de plant
Planten nemen via wortels water en mineralen op gebeurt vooral bij wortelharen
Via de bodem opgenomen door wortelharen en gediffundeert via schors naar endodermis. Dit
gebeurd via de celwanden want deze zijn doorringbaar voor water en mineralen. In de celwanden
bevindt zich het bandje van Caspary ( ondoordringbaar).
Worteldruk: verschijnsel
- Endodermiscellen zorgen voor actief transport van zouten naar de centrale cilinder.
- Door osmose diffundeert water via de endodermiscellen naar de entrale cilinder
- Daardoor stijgt water met opgeloste mineralen in de houtvaten ( worteldruk)
- Bandjes van caspary verhinderen het terugstromen van water en opgeloste zouten.
Centrale cilinder: plek waar hout- en bastvaten liggen
Endodermis: buitenste laag cellen van de centrale cilinder ( functie:selectieve opname mineralen)
Waterpotentiaal: bepaalt en verklaart de verplaatsing van het water in planten en dieren en is
afhankelijk van de turgordruk en de osmotische druk
Het transport in houtvaten is voornamelijk het gevolg van verdamping van het water uit de bladeren
en van cappilaire werking.
Adhesiekrachten: Dit is de aantrekkingskracht tussen moleculen van verschillende soorten.
Cohesiekrachten: is de onderlinge aantrekkingskracht tussen moleculen van eenzelfde stof in vaste
vorm of in vloeibare vorm.
De cohesie en adhesiekrachten samen zijn groter dan de zwaartekkracht, waardoor het water
omhoog wordt getransporteerd. Watertransport wordt ook beinvloed door een verschil in
waterpotentiaal aan beide uiteinden van de houtvaten dit verschil ontstaat door verdamping.
Waterdamp diffundeert uit de luchtholten en intercellulaire riumten van bladeren naar
huidmondjes. Daardoor zal water verdampen. Dit water wordt door cappilaire werking aangevuld
vanuit de houtvaten. Door verdadmping ontstaat boven in de houtvaten een onderdruk, waardoor
water door de houtvaten wordt gezogen verdampingsstroom.
Verdamping wordt geregeld door openen op sluiten van huidmondjes. Sluitcellen openen en sluiten
huidmondjes door veranderen van vorm. Als de turgor door watertekort afneemt, veranderen ze zo
dat de vorm van de opening tussen de sluitcellen kleiner wordt en het huidmondje dichtgaat . Als de
turgor toeneemt, wordt de opening tussen sluitcellen groter, waardoor het huidmondje opengaat.
De turgor van sluitcellen is afhankelijk van de osmotische waarde van het vacuolevocht.
Turgorveranderingen treden op door verdamping, invloed van licht en c02- gehalte van de
sluitcelllen.
Doordat worteldruk water maar enkele meters kan laten stijgen spelen sluitcellen een belangrijke rol.
Het opwaartste transport van water en mineralen komt dan vooral tot stand door verdamping van
water door de bladeren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elmietannemaat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now