Rechten, Social Work jaar 1, semester 2, blok 4 (CHE)
Samenvatting Hoofdstukken 1, 2, 7, 8, 9, 10, 15 van ‘Mens en Recht’.
Bunthof, A. & Visscher, Y.M. (2020). Mens en Recht. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
ISBN: 978 90 01 59323 0 (10e druk).
Hoofdstuk 1. Recht en regels..................................................................................................................1
Hoofdstuk 2. Indeling van het recht.......................................................................................................3
Hoofdstuk 7. Samenlevingsvormen en scheiding...................................................................................6
Hoofdstuk 8. Ouderschap en gezag........................................................................................................9
Hoofdstuk 9. Jeugdhulp en kinderbeschermingsmaatregelen (bestuursrecht/familierecht)...............13
Hoofdstuk 10. Gezondheidsrecht.........................................................................................................17
Hoofdstuk 15. Vreemdelingenrecht.....................................................................................................23
,Hoofdstuk 1. Recht en regels
Er is recht/er zijn regels om de samenleving te ordenen en conflicten te voorkomen of op te lossen.
Er is objectief en subjectief recht. Objectief recht zijn alle geschreven en ongeschreven rechtsregels,
ze zijn geldend voor iedereen. Subjectief/persoonlijk recht is wanneer je zelf een beroep op een
regel kan doen, omdat je aan de voorwaarden voldoet. Op dezelfde manier zijn er ook objectieven en
subjectieve plichten.
Een rechter put uit bronnen om zijn uitspraak op te gronden, dit zijn rechtsbronnen. De regels die
hierin terug te vinden zijn, noemen we rechtsregels. Er zijn vier rechtsbronnen.
Geschreven rechtsbronnen:
1. Verdrag: een op schrift gestelde afspraak/overeenkomst tussen twee of meer staten die
door alle partijen zijn geratificeerd (akkoord zijn met). Vele hebben een directe werking:
iedereen kan zich erop beroepen, ook al zijn ze niet opgenomen in wetten of lagere
regelgeving in NL.
2. Wet- en regelgeving: wet is een regeling waarmee de Staten Generaal (1 e & 2e kamer) en de
regering hebben ingestemd en is onderverdeeld in wetsartikelen (die kan weer bestaan uit
meerdere leden). De Grondwet is de hoogste wet.
De rangorde in regelingen is als volgt:
Verdragen
Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen (gelden in de hele EU)
Grondwet
Overige wetten
AMvB, algemene maatregel van bestuur
(Koninklijk Besluit die een regel bevat; alleen ministers
en koning, zonder Staten Generaal)
De lagere wetgeving: het woord
Ministeriële regelingen (door 1 minister)
‘wet’ komt hier niet in voor.
Provinciale verordeningen (door Provinciale Staten)
Gemeentelijke verordeningen (door gemeenteraad)
LET OP: een lagere wetgeving mag nooit in strijd zijn met een hogere wetgeving.
Ongeschreven rechtsbronnen:
3. Jurisprudentie: alle geformuleerde uitspraken (ook wel vonnis/arrest) die ooit door rechters
zijn gedaan, waarbij algemene rechtsregels worden toegepast/geïnterpreteerd in individuele
situaties.
4. Gewoonte: regels van gewoonterecht zijn niet ergens opgetekend maar ontstaan in de loop
van de tijd door het gebruik ervan in algemene kring. Deze regels komen maar weinig voor
en mogen niet in strijd zijn met het recht.
De regels kunnen verschillen van aard. De werking is dus niet altijd hetzelfde. Er zijn drie soorten:
1. Regels van dwingend recht: gelden in alle gevallen en mag niet van worden afgeweken.
2. Regels van semidwingend recht: een deel van de rechtsregels is dwingend, maar ze geven
partijen de ruimte om er van af te wijken, zelf dingen nader te bepalen. Binnen de grenzen
die de wet geeft, mag je dus verbeteringen aanbrengen.
3. Regels van aanvullend recht: gelden alleen als specifieke afspraken ontbreken.
De hoogste wet in Nederland is de Grondwet, hieruit volgen de grondrechten. Dit zijn de meest
elementaire en onvervreemdbare rechten van een individu, die zowel door de overheid als anderen
gerespecteerd moeten worden en vormen het fundament van een menswaardige samenleving.
1
, Er zijn twee soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten: de rechten van een individu waar de overheid geen inbreuk op mag
doen, tenzij er een wettelijke grond voor is (of het rechtmatig is, wordt door de rechter
bepaald). De klassieke grondrechten beperken de overheid, maar beschermen de burgers.
2. Sociale grondrechten: de rechten van een individu die door de overheid zo goed mogelijk
bereikbaar moeten worden gemaakt, een opdracht voor de overheid (denk aan goede
gezondheidszorg, voldoende werk- en woongelegenheden en welvaartsspreiding). Als burger
kan je deze grondrechten niet afdwingen.
Op het gebied van hulpverlening vormt het recht het kader voor de hulpverlener en bepaalt het de
juridische (on)mogelijkheden van de cliënt om zijn eigen welzijn vorm te geven.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinevandam1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.
