Operatieve zorg en technieken - Basisboek operatieve zorg en technieken
In deze samenvatting komen de volgende vakken aan bod:
- Steriel werken
- Houding en liggingen
- Diathermie
- Instrumentleer
- Kunstmatige aan en afvoer
- Chirurgie les 1
- Wondverzorging
- Straling en bloedleegte
Steriel werken
Wat geconfectioneerde reiniging van de handen en onderarmen inhoudt;
Twee gradaties handen wassen
1. reiniging van de handen (en eventueel de onderarmen):
2. preoperatieve desinfectie van handen en polsen:
Werkwijze reinigen handen: was de handen (en onderarmen) royaal met een milde zeep onder lauw
stromend water. Wanneer handen wassen:
- vóór elk contact met een nieuwe patiënt
- na elk contact met een patiënt;
- na elk contact met patiëntenmateriaal;
- vóór elke pauze;
- na elk toiletbezoek;
- na elke handeling met twijfelachtige materialen;
- na elke levering van goederen van buiten.
- Zichtbaar vuil
Handdesinfectie: de handen en onderarmen worden gedesinfecteerd met een alcoholoplossing
- Handen 30 sec desinfecteren met alcohol
- 5 momenten voor handhygiëne
o Voor en na contact met patiënt
o Voor een schone of aseptische procedure
o Na (mogelijke) blootstelling aan lichaamsvloeistof
o Na contact met patiënten omgeving
Wat preoperatieve desinfectie van handen en onderarmen inhoudt;
Preoperatieve desinfectie behoort tot voorbereiding op de werkzaamheden van het steriele team.
Kledingvoorschriften OK-complex
- Scrub-suit
- OK-muts
- Klompen
- Voor lang haar, vast
- Geen zichtbare sieraden
- Geen kunstnagels of nagellak
- Geen eigen kleding zichtbaar
- Handen wassen voor betreden OK complex
- Wissel altijd bij zichtbare verontreiniging
Aandachtspunten voordat je steriel gaat staan:
- Toilet
- Genoeg gegeten en gedronken
- Nergens jeuk
- OK muts juist: alle haren bedekt, oren bedekt
- Bril schoon
- Geen poedervormige make up
- Mondmasker goed
Preoperatieve handdesinfectie (WIP-richtlijn)
Procedure voor preoperatieve handreiniging (eerste patiënt van de dag)
- De handen en polsen worden gereinigd met water en zeep. Gebruik voor de reiniging bij
zichtbaar vuile handen een zachte borstel. Speciale aandacht wordt besteed aan nagels en
knokkels. Gebruik bij zichtbaar vuil onder de nagels een nagelreiniger.
Motivatie: Hiermee wordt bereikt dat zichtbaar vuil wordt verwijderd. Reiniging bevordert de
effectiviteit van de desinfectie.
- Na het reinigen moeten de handen en polsen, voorafgaand aan het inwrijven met een
handdesinfectans, goed worden gedroogd, waarbij gebruik wordt gemaakt van papieren
handdoeken.
- De handen en polsen moeten na het reinigen droog zijn, omdat eventueel aanwezig water het
handdesinfectans verdunt, waardoor het desinfecterende effect vermindert. Huidirritatie door
, sensibilisatie kan veroorzaakt worden door het toepassen van desinfectie op natte of vochtige
huid.
- Als de handen en polsen droog zijn worden ze met een dusdanige hoeveelheid
handdesinfectans ingewreven, dat ze gedurende de door de fabrikant voorgeschreven periode
nat blijven. Blijf de handen wrijven totdat het desinfectans is opgedroogd.
- Geen tijdslimiet, maar zichtbaar schoon
De WIP acht het desinfecteren van de onderarmen overbodig omdat de steriele operatiejas lange
mouwen met een manchet heeft die over de polsen sluit. De steriele handschoen gaat over de
manchet van de operatiejas.
- Steriele jas en handschoenen worden pas aangetrokken als de handen en polsen droog zijn.
Motivatie : De volledige droogtijd is nodig om het maximale desinfecterende effect te bereiken.
Bij het versneld laten verdampen van het handdesinfectans door wapperen wordt de
gewenste contacttijd niet altijd bereikt.
Preoperatieve handdesinfectie (tweede en volgende patiënt van de dag)
- Wanneer operatiekamermedewerkers meerdere operaties achtereen uitvoeren zonder
tussendoor het operatiekamercomplex te verlaten, kan worden volstaan met alleen
handdesinfectie tussen de operaties.
- Alleen wanneer de handen zichtbaar zijn vervuild, worden ze eerst gereinigd met water en
zeep. Het routinematig wassen van de handen tussen de ingrepen door draagt niet bij aan de
kiemreductie.
- 90 seconden
Hoe een steriele jas aangetrokken moet worden
Nadat je volgens protocol de handen en polsen hebt gedesinfecteerd, kun je in de operatiekamer
verder worden ‘aangekleed’.
- De instrumenterende is degene die als eerste de eigen steriele jas aantrekt. Hierna helpt hij
de andere leden van het steriele team met ‘aankleden’.
Werkwijze
De werkwijze is als volgt
- Pak de jas bij de kraag, het liefst zo veel mogelijk aan de binnenzijde
(A).
- Doe een stap terug van de tafel om een veilige afstand voor het
openvouwen te creëren (B).
- Laat dan de jas openvallen terwijl je de kraag nog vasthoudt (C).
- Hierna kun je de zijkanten openvouwen, totdat de armsgaten zichtbaar
worden. Houd de jas met de rechterhand vast, terwijl de linkerhand het
armsgat opzoekt (D).
- Zodra de linkerarm een beetje in de mouw is opgeschoven, kan de
rechterarm in de mouw gestoken worden (E).
- De omloop staat klaar om verder te helpen met het aantrekken van de
steriele jas. Hierbij mag hij de jas alleen aan de binnenkant aanraken.
Eerst wordt de hals gesloten (F).
- Daarna strikt de omloop de rug van de jas dicht (G). Tegelijkertijd doe
je je handschoenen aan.
- De wikkeljas is nog niet helemaal dicht. Een strik is aan één kant van
de jas losjes geknoopt en kan nu worden losgemaakt. Met een klem
geef je één deel van de strik aan de omloop (H). Bij de wegwerpjassen
is dit een kartonnetje dat gemakkelijk kan worden losgetrokken.
- Daarna draai je rond om de wikkeljas aan de achterkant af te sluiten.
De omloop opent de klem (of trekt het kartonnetje stuk) om zijn helft
weer terug te geven en jij maakt het geheel af met een stevige strik op
de buik (I).
- Het kan natuurlijk voorkomen dat iemand die ‘steriel staat’, even moet
wachten. In dat geval houdt hij altijd de handen ontspannen voor de
borst (in het zicht) (J) of voor de buik.
,De steriele jas bij een ander aantrekken
De instrumenterende kleedt de andere leden van het steriele team aan. Omdat hij intussen steriele
handschoenen aanheeft, mag hij de jas voor de ander gewoon aanpakken en openvouwen.
Werkwijze
- Vouw de jas voor de ander open (A). Denk
erom dat je hierbij je steriele handen door een
flap van de kraag bedekt houdt, zodat je
handen niet in aanraking kunnen komen met de
onsteriele hals van de ontvanger.
- De omloop trekt op de gebruikelijke wijze de jas
verder aan
- Na het aanbieden van de handschoenen maak
je de strik los en begeleid je de ander bij het
‘indraaien’ (B). Bij onervaren leden van het
steriele team, zoals coassistenten en stagiaires
die voor het eerst steriel staan, geef je duidelijk
aan welke kant de ander op mag draaien. De
ontvanger draait nu om en maakt de strik verder af
Tips aantrekken steriele jas
- Als omloop raak je alleen de binnenkant aan
- Als instrumenterende houd je handen tussen borst en kruis en houd je je handen en ellebogen
zo dicht mogelijk bij het lichaam
- Bij twijfel melden!
Op welke manieren steriele handschoenen kunnen worden aangetrokken;
Bij het op de juiste wijze zelf aantrekken van steriele operatiehandschoenen beschik je over drie
mogelijkheden, namelijk de open liggende, de open zwevende en de gesloten methode.
De open liggende methode
Bij de open liggende methode gaan we ervan uit dat de handen uit de mouwen steken en dat de
verpakking van de handschoenen op een (onsteriel) hulptafeltje kan blijven liggen.
Werkwijze
De werkwijze is als volgt
- Pak de eerste handschoen op nadat je de binnenverpakking hebt
aangenomen en opengevouwen (A).
- Denk eraan dat de eerste hand de handschoen alleen maar aan
de binnenkant mag raken (B).
- De tweede hand daarentegen mag de handschoen alleen maar
aan de buitenkant raken (C en D).
De open zwevende methode
Bij de open zwevende methode steken de handen ook uit de mouwen, alleen moeten we het zien te
redden zonder de hulp van een extra tafeltje. De methode is motorisch niet eenvoudig en vereist enige
ervaring. Iemand die deze methode beheerst, kan overal en altijd op steriele wijze handschoenen
aantrekken. Dit kan van pas komen bij ondersteuning van kleine chirurgische verrichtingen buiten het
OK-complex, bijvoorbeeld op een verpleegafdeling, IC of eerstehulpafdeling. De methode is echter
minder veilig dan de beide andere. Vooral het moment waarop de schone tweede handschoen naast
de pols van de eerste handschoen hangt, is risicovol.
, De werkwijze is als volgt
- Stel je op de hoogte van de openingswijze van de verpakking
van de handschoenen (A).
- Zorg ervoor dat je de beide handschoenen in de rechterhand
krijgt met de duimen van de handschoenen op elkaar (B).
- Steek nu eerst de linkerhand zo smal mogelijk in de
handschoen. Hierbij dien je er extra op te letten dat de
rechterhandschoen steriel blijft (C).
- Daarna trek je de tweede handschoen aan op de gebruikelijke
wijze (D).
- Pas als beide handen bedekt zijn, kun je de manchetten in orde
maken (E). Denk eraan dat de ene handschoen de andere
alleen maar aan de buitenkant mag raken.
De gesloten methode
De gesloten methode zien we als de veiligste methode, omdat hier geen onbedekte handen aan te
pas komen. De handen blijven letterlijk in de mouwen. De vingertoppen zijn wel dicht bij de uitgang
van de manchet en het manipuleren door de mouwen heen vereist wel enige oefening. Voor deze
methode moeten we kunnen beschikken over een steriel hulptafeltje (de kans dat je met je mouw
buiten de verpakking de onderlaag aanraakt, is groot. Je mouw zou dan aan de buitenzijde onsteriel
kunnen worden). Handschoenen ‘gesloten’ aantrekken kan alleen aan het
begin van een sessie. Mocht je gedurende de operatie handschoenen
moeten wisselen dan heeft de open zwevende methode de voorkeur,
uitgevoerd op enige afstand buiten het steriele veld.
Werkwijze
De werkwijze is als volgt
- Zorg dat een steriel afgedekt hulptafeltje aanwezig is (A).
- De eerste handschoen leg je op de mouw volgens het duim-op-
duimprincipe (B).
- Met de andere hand trek je de opening van de handschoen over de
opening van de mouw (C).
- Hierna kun je met voorzichtig trekken aan de mouw de handschoen
over de hand manoeuvreren (D), zonder er met een onbedekte
hand aan te komen.
- Herhaal deze handeling met de andere mouw (E en F).
Het aantrekken van steriele handschoenen bij een ander
Werkwijze
Het aantrekken van steriele handschoenen bij een ander gaat als volgt
- Vraag de ontvanger naar zijn handschoenmaat en kies de juiste
handschoen.
- Controleer welke handschoen de ontvanger als eerste wil hebben.
Dit verschilt per ziekenhuis en soms zelfs per persoon.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moniquedolder1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.08. You're not tied to anything after your purchase.
