Samenvatting Het palet van de psychologie - Jakop Rigter
Het palet van de psychologie H 1 t/m 6 & 8
Het palet van de Psychologie
All for this textbook (3)
Written for
Fontys Hogeschool (Fontys)
Docent Omgangskunde
Psychologische Stromingen
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
heleenkerckhaert
Reviews received
Content preview
Inleiding
Definitie Psychologie (Rigter): Psychologie is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen
wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het ervaren van hun gedrag
en de omstandigheden waarin dat gebeurt.
Psychologie uiteenzetten t.o.v.:
Sociologie, maatschappij- oorzaak
Biologie, mens als diersoort
Groepsdynamica, gedrag in kleinere groepen
Psychologen werken vanuit referentiekaders waarbinnen zij opgeleid zijn (zijn er meerdere van).
Confirmatie bias: in het Nederlands voorkeur voor bevestiging genoemd, verwijst naar de neiging
van mensen om meer aandacht en waarde te hechten aan informatie die de eigen ideeën of
hypotheses bevestigt. Tegelijkertijd is er de neiging om minder aandacht te besteden aan informatie
die eigen ideeën tegenspreekt. Bevestigend vooroordeel dus.
De functies van wetenschappelijke theorieën
1. Ordening en systematiek: wanneer iets herhaalbaar blijkt te zijn en goed geformuleerd is
het waar. De theorie als referentiekader (angstig persoon ziet donkere straat sneller als
gevaarlijk. Psychologen beschrijven ook vanuit hun opgeleide referentiekaders.)
2. Verklaren en voorspellen: in specifieke gevallen is bepaald gedrag dus te
verklaren/verwachten en logisch.
3. Heuristische functie: op grond van het inzicht dat de theorie heeft opgeleverd kunnen
nieuwe voorspellingen gedaan worden. Inzichten op geschiedenis bijv.
Opbouw van psychologische stromingen op drie niveaus naast het mensbeeld
1. Persoonlijk niveau de mens heeft een uniek karakter. Je leidt niet alleen een biologisch
maar ook een cultureel leven. Je wordt niet beïnvloed door cultuur, maar je schept het zelf.
Geloof en spiritualiteit / wat is de zin van het leven. Niet alleen hier en nu, ook naar de
toekomst kijken. Daarom doelgericht handelen.
2. Organistisch niveau groeiend organisme, één geheel, geen opdeling, niet los van elkaar
te zien. Je verwerft steeds nieuwe capaciteiten.
3. Mechanistisch niveau net als een machine ben je samengesteld uit afzonderlijke delen.
We worden door externe krachten voortbewogen.
,De neo-cortex: het rationele / denkende brein (mensbrein)
Het limbische brein : emotionele of voelende brein (zoogdieren)
Het reptielenbrein: instinctief brein
De algemene systeemtheorie (AST): Een kader waarmee de complexe werkelijkheid in haar totale
samenhang is weer te geven. Het biedt de mogelijkheid te kijken in hoeverre theoretische
stromingen voldoende rekening houden met de drie verschillende invloeden op menselijk gedrag
(hieronder).
Er zijn altijd drie factoren nodig om menselijk gedrag te kunnen begrijpen, namelijk de biologische,
psychische en sociale factor. Het is niet zo dat ze bij al ons gedrag even belangrijk zijn. Hun invloed is
niet altijd evenredig.
Betoogd werd dat de theoretische stromingen hun sterke en zwakke kanten kennen, maar ook dat ze
allemaal bruikbaar zijn. Welke theorie in een bepaalde situatie toegepast moet worden, is afhankelijk
van de te beantwoorden vraag. Het toepassen van een theorie is te zien als het strategisch
‘inzoomen’ op een bepaald onderdeel van gedrag waarbij andere aspecten bewust verwaarloosd
worden.
Stroming 1: psychoanalyse
6 basisuitgangspunten
1. Subjectieve ervaringen van mensen, meer geïnteresseerd in wat de persoon onderscheidt
dan wat overeenkomt met anderen.
2. Niet alle gedrag wordt bewust aangestuurd. Keuzes voor een bepaald gedrag soms vanuit
een onderliggende aanname. Ook al maken we plannen en voornemens, ons gedrag lijkt
soms zijn eigen gang te gaan. Emoties en verdriet hebben er veel (onbewuste) invloed op.
3. Mensen hebben een onbewuste, wat actief blijft en gedrag beïnvloedt.
4. Het conflictmodel bij mensen; alle gedrag van mensen is verklaard vanuit een conflict
tussen het latente onbewuste en het bewuste manifeste gedrag. Al het gedrag vanuit een
compromis tussen wens en verbod (direct denkend aan seksuele grensoverschrijdende zaken
bijv.).
5. Al ons gedrag heeft betekenis. Een ongelukje of verspreking bestaat niet. 2 invloeden
hiervoor: wens en verbod.
6. Ervaringen uit de eerste levensjaren bepaalt in zeer grote mate de persoonlijkheid. In de
eerste jaren verwaarloosd of mishandeld? Grote kans op psychische stoornissen op latere
leeftijd.
, Geschiedenis van de psychoanalyse
Freud rond 1900 als grondlegger van de psychoanalyse.
Een theorie gebaseerd op ervaringen, bij nieuwe feiten verandert de theorie.
Zijn werk is al veelvuldig aangepast en veranderd, juist door het aanbod van nieuwe
feiten/ervaringen.
Freud richt zich op het belang van dromen, een hint van het onbewuste…
Mens gevangen door eigen levenshistorie.
Gedrag is altijd zowel goed en slecht, de totale optelsom maakt iemand gestoord of gezond.
Gestalt (plaatjes op 2 manieren zien).
De psychoanalyse is dualistisch, gebaseerd op twee uitgangspunten (Freud althans):
1. De natuurwetenschappelijke benadering: biologisch determineren, mechanistisch.
De mens als ding.
De theorie dat mensen aangeboren driften hebben.
2. De romantische benadering: geloof in hypnose, in een irreële onbewuste wil.
Aan gedrag en dromen betekenistoekenning.
Alle gedrag uitleggen en verklaren dus.
Freuds biologische driften die het gedrag beïnvloeden;
1. De levens- of seksualiteitsdrift
God Eros
Mens wilt leven en creëren, van nature goed. Alles wat fijn en plezierig is (knuffelen, maaltijd
nuttigen)
2. De doods- of agressiedrift
God Thanatos
Agressie hoort bij het leven, mens van nature slecht en goed.
Hechtingstheorie van Bowlby
Hechtingsprocessen over een langere periode, genetisch vastgelegd, in dienst van soort-
overleving. Net als dieren.
Hechting dus aangeboren drift
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller heleenkerckhaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.