Dit is GEEN VOLLEDIGE UITWERKING van het PA!! Deze stof hebben we behandeld tijdens de les waarvan ik een korte bundel heb gemaakt voor het PA; 'Performance assessment Thema 13 | Gezondheidsproblemen a/d wervelkolom FYS23FH501'. Dit document is dus handig voor de lessen als je (beter) voorbereid wi...
Thema 13 Gezondheidsproblemen wervelkolom
Thema 13 gaat van start met een voor jullie niet onbekend onderwerp; ‘Gezondheidsproblemen
wervelkolom’. In leerjaar 1 thema 6 heb je eerder kennis gemaakt met aspecifieke lage rugpijn. Thema 13 zal
hierop aansluiten en de regio bereid zich uit met de cervicale én thoracale wervelkolom.
• Performance assessment FYS23FH501
• EBP-literatuuropdracht FYS23EBP01
Inhoudsopgave
Beroepskritische situatie van Thema 13 ............................................................................................................. 3
Week 13.1: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de lumbale wervelkolom ....... 5
College week 13.1: Complexe musculoskeletale pijnsyndromen (1/3); inleiding – musculoskeletale pijn en
centrale sensitisatie ......................................................................................................................................... 5
College week 13.1: Complexe musculoskeletale pijnsyndromen (2/3); intermezzo .................................... 14
College week 13.1: Complexe musculoskeletale pijnsyndromen (3/3); segmentale dysregulatie ............... 23
Anatomie lumbale wervelkolom en bekken.................................................................................................. 30
Maher, C., Underwood, M., & Buchbinder, R. (2017). Non-specific low back pain. The Lancet................... 33
Hartvigsen, J., Hancock, M. J., Kongsted, A., Louw, Q., Ferreira, M. L., Genevay, S., ... & Smeets, R. J. (2018).
What low back pain is and why we need to pay attention. The Lancet........................................................ 40
Burgt, M. van der, Burgerhout, W., Alessie, J., & Houwink, A. (2017). Fysiologie : leerboek voor
paramedische opleidingen (Achtste, herziene druk) .................................................................................... 40
Hoofdstuk 8: Regeling van vegetatieve processen.................................................................................... 40
Aantekeningen leerpraktijk(en)..................................................................................................................... 50
Vaardigheden LWK .................................................................................................................................... 54
Week 13.2: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de lumbale wervelkolom ..... 57
College week 13.2: Referred pain; definitie, klinische relevantie en neurofysiologische verklaring ............ 57
O’Keeffe, M., George, S. Z., O’Sullivan, P. B., & O’Sullivan, K. (2018). Psychosocial factors in low back pain:
letting go of our misconceptions can help management .............................................................................. 62
Nijs, J. (2016). Centrale sensitisatiepijn in de klinische praktijk. Bohn Stafleu van Loghum. Houten ........... 62
Hoofdstuk 2: Wat is centrale sensitisatie en wat zijn de onderliggende mechanismen? Moderne
pijnneurowetenschappen voor de klinische praktijk ................................................................................ 62
Hoofdstuk 3: Klinische herkenning van centrale sensitisatiepijn en differentiaaldiagnostiek met
neuropathische en nociceptieve pijn ........................................................................................................ 76
Hoofdstuk 5: Behandeling van centrale sensitisatiepijn: bottom-up, top-down behandeling of beide? . 89
Mitchell , O’Sullivan; Musculoskeletal_Clinical_Translation_Framework. (2018) ........................................ 89
Section 5 .................................................................................................................................................... 89
Section 10 .................................................................................................................................................. 89
Aantekeningen leerpraktijk(en)..................................................................................................................... 89
Pagina 1 van 119
,Week 13.3: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de lumbale wervelkolom ..... 92
College week 13.3: Specifieke lumbale pathologie ....................................................................................... 92
Cook, C. E., George, S. Z., & Reiman, M. P. (2018). Red flag screening for low back pain: nothing to see
here, move along: a narrative review. ........................................................................................................ 101
Mitchell , O’Sullivan; Musculoskeletal_Clinical_Translation_Framework. (2018) ...................................... 101
Aantekeningen leerpraktijk(en)................................................................................................................... 101
Week 13.4: Herziening en feedback ................................................................................................................ 103
Week 13.5: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de cervicothoracale/ thoracale
wervelkolom .................................................................................................................................................... 104
College week 13.5: ...................................................................................................................................... 104
Winzenberg, T., Jones, G., & Callisaya, M. (2015). Musculoskeletal chest wall pain. Australian family
physician ...................................................................................................................................................... 104
Aantekeningen leerpraktijk(en)................................................................................................................... 104
Vaardigheden CWK .................................................................................................................................. 106
Vaardigheden TWK .................................................................................................................................. 107
Week 13.6: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de cervicale wervelkolom .. 109
College week 13.6: Stabiliteit van de cervicale wervelkolom ..................................................................... 109
Anatomie cervicale wervelkolom ................................................................................................................ 111
Cohen, S. P., & Hooten, W. M. (2017). Advances in the diagnosis and management of neck pain............ 111
Röijezon, U., Clark, N. C., & Treleaven, J. (2015). Proprioception in musculoskeletal rehabilitation. Part 1:
Basic science and principles of assessment and clinical interventions. Manual therapy ........................... 111
Clark, N. C., Röijezon, U., & Treleaven, J. (2015). Proprioception in musculoskeletal rehabilitation. Part 2:
clinical assessment and intervention. Manual therapy............................................................................... 111
Aantekeningen leerpraktijk(en)................................................................................................................... 111
Week 13.7: Methodisch handelen bij gezondheidsproblemen gerelateerd aan de cervicale wervelkolom .. 113
College week 13.7: ...................................................................................................................................... 113
Thoomes, E. J., van Geest, S., van der Windt, D. A., Falla, D., Verhagen, A. P., Koes, B. W., ... & Vleggeert-
Lankamp, C. L. (2018). Value of physical tests in diagnosing cervical radiculopathy: a systematic review 115
Aantekeningen leerpraktijk(en)................................................................................................................... 115
Pagina 2 van 119
,Beroepskritische situatie van Thema 13
…
Je loopt stage in een particuliere praktijk in Capelle aan den IJssel. De praktijk heeft een grote sportruimte en
er werken naast fysiotherapeuten ook manueel- en oedeemtherapeuten. In hetzelfde gebouw werken ook
verloskundigen en huisartsen. Gezamenlijk wordt er koffie gedronken en geluncht. Dit maakt een
samenwerking tussen de verschillende disciplines erg makkelijk.
Net na de pauze tref je een cliënte van 43 jaar oud. Ze is doorgestuurd door de oedeemtherapeut. Ze is bij
de oedeemtherapeut onder behandeling na een mama-amputatie en lymfe toilet, maar heeft sinds kort ook
weer last van haar rug. Ze maakt zich geen zorgen, ze komt namelijk al bijna haar hele leven bij de
fysiotherapeut vanwege die ‘rot rug’.
‘Dan heb ik pijn in mijn rug dan weer in mijn nek, ik ben eraan gewend geraakt. De fysiotherapeut zet de
boel altijd even recht en dan kan ik er weer tegenaan’, zegt ze lachend. ‘Dit is echt een familieprobleem.
Mijn vader is op zijn 40ste afgekeurd vanwege zijn onderrug en ik heb vlak hierna ook pijn in mijn rug
gekregen. Zo heftig als nu is het lang niet geweest. Ik heb altijd pijn maar nu duurt het al minimaal 2
maanden en massage helpt altijd maar even. Op advies van mijn vorige fysiotherapeut ben ik wel een
beetje gaan sporten maar dan wordt het alleen maar erger, dus daar ben ik maar mee gestopt’ zegt ze
lachend.
In overleg met je stagebegeleider kies je ervoor om deze cliënte voor het grootste deel zelfstandig te gaan
behandelen. Je stagebegeleider vraagt jou in het kader van professionalisering de best evidence in relatie tot
rugpijn op te zoeken en dit te delen met de collega’s in de praktijk en de huisartsen. Je maakt een lijstje van
verschillende kennisdomeinen die van invloed zijn op rugpijn en besluit de anatomie van de wervelkolom
maar weer even door te nemen voor het geval dat er vragen over worden gesteld.
Lage rugpijn is een veel voorkomende aandoening. Tussen de 50 en 90% van de volwassenen zal ooit in zijn
leven een episode van lage rugpijn doormaken. Jaarlijks is dit ongeveer 20% van de bevolking. Een
minderheid van de mensen zal overigens bij de fysiotherapeut of bij andere hulpverleners terechtkomen. De
meeste mensen die lage rugpijn krijgen, vinden zelf een manier om met de pijn om te gaan. Circa 6,8% van
de Nederlandse bevolking bezoekt jaarlijks de huisarts vanwege lage rugpijn en 1,4% wordt doorverwezen
voor paramedische zorg, met name naar de fysiotherapeut. Deze cijfers zijn nog van vóór de invoering van
de directe toegankelijkheid fysiotherapie (DTF) en liggen nu hoogstwaarschijnlijk anders. Voor
fysiotherapeuten is lage rugpijn een veelvoorkomende verwijsdiagnose: over de periode 2008 tot en met
2010 had ongeveer 15% van de patiënten die bij de eerstelijns fysiotherapeut kwam lage rugpijn. (KNGF
Richtlijn Lage rugpijn 2017)
Fysiotherapeutische screening
Het eerder gehad hebben van lage rugpijn is een grote indicatie voor het terugkeren van lage rugpijn. Het
feit dat uit de bks blijkt dat mevrouw niet een doorzetter is en gestopt is met bewegen (vanuit gaande dat de
NPRS niet 10 is), heeft ook veel invloed op haar beloop.
1. Hoe oud bent u? 43
• <50 jaar → discus hernia meest frequente oorzaak van een LRS (=lumbosacraal radiculair syndroom)
o Pijn bij een discus hernia wordt geprovoceerd door; naar voren buigen, zitten, hoesten of
(over)belasting en kan minderen door liggen of soms door wandelen.
o Radiculaire pijn kan uitgelokt worden met de SLR test bij <60 graden is er een grote kans dat
het een discus hernia is. De gekruiste/ ‘crossed’ SLR sluit dit meer in.
▪ Uitvoering SLR → met het aangedane been
▪ Uitvoering crossed SLR → met het niet-aangedane been
• >50 jaar → degeneratieve spinale veranderingen
2. Hoelang geleden is de mama-tumor en okselklier/ lymfeklier toilet verwijderd?
Pagina 3 van 119
, Als de lymfeklieren zijn verwijderd, is de mogelijkheid van het lymfesysteem om lymfevocht af te voeren,
kleiner geworden. Wanneer er grote hoeveelheden lymfevocht afgevoerd moet worden, ontstaat er
lymfeoefeem, waarin het vocht zich ophoopt. De eerste tekenen zijn dan;
• Overbelasting → Een strak gespannen/ zwaar gevoel in de arm of hand en/ of zwelling of tintelingen
in de arm of hand.
o Preventie van lymfeoedeem is ‘voorkom overbelasting’.;
▪ Plotseling intensief sport beoefenen
▪ Te veel (huishoudelijke) activiteiten in te korte tijd
Als het zo is dat de ingreep binnen 6-8 weken heeft plaatsgevonden, dan kan het zijn dat de cliënt
bewegingsbeperkingen ervaart op basis van de ingreep.
https://patientenfolders.erasmusmc.nl/folders/fysiotherapie_okselkliertoilet → geeft namelijk aan dat
herstel van de beweeglijkheid gemiddeld 6-8 weken en hebben mensen vaak moeite met het voorwaarts en
zijwaarts bewegen van de arm. Ongeveer 20% van de patiënten houdt ondanks het oefenen last van geringe
of matige bewegingsbeperking van de schouder. → invloed op de rugklachten? → zeker aangezien ze ‘sinds
kort’ weer last heeft van de rug.
Ron Remmerswaal: Dit is niet heel aannemelijk aangezien we weten dat bijv. een cuff repair ingreep lage rug
niet beïnvloed.
3. Wat voor pijn voelt u?
Een lumbosacraal radiculair syndroom wordt gekenmerkt door een uitstralende pijn in een lumbaal of
sacraal dermatoom, al of niet met andere radiculaire
prikkelingsverschijnselen en/ of uitvalsverschijnselen. Bij radiculaire pijn is er enkel sprake van een
uitstralende pijn, terwijl bij radiculopathie een objectiveerbaar sensorische en/ of motorische uitval kan
worden vastgesteld.
4. Heeft u pijn die doorstraalt naar het been? → indicatie LRS
5. Heeft u soms uitval of het idee dat u iets niet volledig kan ‘aanzetten’ tot beweging?
• Motore zwakte (zoals een klapvoet).
6. Voelt u die pijn continue of kan een beweging/ activiteit de pijn provoceren?
• Nachtelijke pijn → tumor
o Pijn bij een discus hernia wordt geprovoceerd door; naar voren buigen, zitten, hoesten of
(over)belasting en kan minderen door liggen of soms door wandelen.
7. Gebruikt u langdurige medicatie?
• Langdurig gebruik van corticosteroïden → rode vlag
o Stressvolle gebeurtenissen voor het lichaam is gevaarlijk (zware lichamelijke inspanning,
emotionele stress of een operatie).
8. Voelt u zich verder fit en gezond → algehele malaise en gewichtsverlies is rode vlag
Onderzoek in screening;
• Vinger-vloer-afstand
• SLR & crossed SLR
Tijdens het onderzoek blijkt dat er geen teken van Laseque aanwezig is en dat mevrouw
bewegingsbeperkingen heeft in de extensie richting en niet goed durft te bewegen. Als je vraagt voorover te
buigen beweegt ze bijvoorbeeld vooral in haar heupen.
Diagnostisch proces
In de anamnese wordt altijd aspecifieke lagerug pijn vastgesteld. In het lichamelijk onderzoek wordt het vaak
uitgesloten (bijv. SLR).
…
Pagina 4 van 119
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thirsa98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.69. You're not tied to anything after your purchase.
