Biologie
Basisstof 6.1
Interne en externe prikkels:
Zintuigen, zoals het gehoorzintuig en het gezichtszintuig, ontvangen prikkels uit het
externe milieu (externe prikkels). Voor homeostatische regelmechanismen worden
zintuigen gebruikt die prikkels ontvangen uit het inwendige milieu (interne prikkels).
Er zijn ook zintuigen die een verandering van de spanning van een spier of een
verandering in de stand van een lichaamsdeel registreren (evenwichtszintuigen). Via
impulsen en zenuwcellen (conductoren) wordt de informatie van zintuigen
doorgegeven aan het centrale zenuwstelsel.
Zintuigcellen receptoren, zenuwcellen conductoren, spieren en klieren
effectoren.
- Mechanische receptoren reageren op uiteenlopende vormen van
mechanische energie (bijv. aanraking, beweging). Een impuls ontstaat
wanneer het celmembraan buigt of uitrekt.
- Gehoor- en evenwichtsreceptoren zijn mechanische receptoren met zeer fijn
haartjes. Impuls ontstaat wanneer de vloeistof waarin zij zich bevinden
beweegt, de haartjes buigen en het celmembraan vervormt.
- Tast- (onder de huid) en drukreceptoren (dieper in de huid) zijn mechanische
receptoren waarin een impuls ontstaat als het celmembraan vervormd wordt
door lichte aanraking of druk.
- Chemische receptoren kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving binden.
Hierdoor ontstaat een impuls in deze zintuigcellen.
- Temperatuurreceptoren in de huid reageren op warmte en kou. Impuls
ontstaat wanneer de temperatuur onder of boven een bepaalde normwaarde
komt.
- Pijnreceptoren bevinden zich in het hele lichaam en zijn de uiteinden van
bepaalde zenuwen. Impuls ontstaat door extreme druk, extreme temperaturen
of chemische stoffen.
- Lichtreceptoren zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar
licht.
, Het ontstaan van impulsen in zintuigcellen:
- Zintuigcellen gespecialiseerde zenuwcellen
- Als een prikkel sterker is dan de drempelwaarde (prikkeldrempel) ontstaat er
een impuls.
- Licht is de adequate prikkel voor lichtreceptoren. De prikkeldrempel is erg
laag.
- Prikkeldrempel is voor andere, niet-adequate prikkels veel hoger.
- De sterkte van een prikkel bepaalt de impulsfrequentie in de aangesloten
gevoelszenuwcellen: hoe sterker de prikkel, hoe hoger de impulsfrequentie.
- Als prikkel enige tijd aanhoudt prikkeldrempel hoger, impulsfrequentie
neemt af zintuig minder gevoelig
- De aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig aan een aanhoudende
prikkelsterkte (of een verlaging van prikkeldrempel) heet adaptatie of
gewenning.
Basisstof 6.2
De bouw van het oog:
- Harde oogvlies = witte gedeelte van oog, geeft bescherming aan de
binnenkant van het oog
- Hoornvlies = doorzichtig, hierdoor kan licht het oog binnenvallen.
- Iris = gekleurde gedeelte, de kleur wordt gevormd door pigmenten
- Pupil = de opening van iris.
- Glasachtig lichaam = geleiachtige massa waarmee het grootste deel is gevuld
- Vaatvlies = zorgt voor de voeding
- Hoornvlies, straalvormig lichaam en ooglens zorgen voor dat er een scherp
beeld ontstaat
- Op het netvlies liggen
lichtreceptoren
- Met de lichtreceptoren in de
gele vlek kun je het scherpst
zien
- Blinde vlek = de doorgang voor
bloedvaten
Beeldvorming:
Als er een beeld op je netvlies valt is
het omgekeerd en verkleind. Er ontstaan impulsen in de lichtreceptoren in het
netvlies, de impulsen worden door gevoelszenuwcellen naar de gezichtscentra in de
grote hersenen geleid. Hierdoor wordt het beeld rechtopstaand en in de juiste
formaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenneeykens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.