- Politiek komt van politeiq (Grieks) = bestuur van stadsstaat (polis)
- Lastig te omschrijven
- Kernwoorden: regeren, macht, geld en verantwoordelijkheid
- Dus: wie krijgt wat en hoe? (gaat vooral over geld)
- Herverdelingsvraagstuk: geld in samenleving eerlijk verdelen door belastingstelsel
Staatsvormen
- Democratie: staat met door volk gekozen regering
- Republiek: staat met president aan het hoofd
- Dictatuur: staat met dictator (alleenheerser) aan het hoofd (geen vrijheid van meningsuiting, maar
censuur)
- Monarchie: staat met koning(in) aan het hoofd (erfelijke troonopvolging)
- Anarchie: staat zonder (functionerende) regering
- Theocratie: staat met een godsregering
o Israël in de tijd van Mozes
o Iran waar islamitische geestelijke méér macht heeft dan de president
Wat heeft Nederland?
- Sinds 1815: monarchie (oranjehuis)
- Sinds 1848: constitutie (=grondwet) betekent dat de macht van de koning(in) wordt beperkt en moet
zich hier aan houden
- Sinds 1868: parlement (1e en 2e kamer door kleine groep belastingbetalende burgers
- gekozen)
- Sinds 1922: democratie (heel het Nederlandse volk mag stemmen op volksvertegenwoordigers)
- Nederland heeft een: constitutionele parlementaire monarchie met een democratisch stelsel (net als
België, Engeland en Canada)
- Troonrede geschreven door premier, koning(in) leest het voor namens kabinet
Burger en soorten overheden
4 soorten overheden
Overheid Waarvoor verantwoordelijk?
Gemeente Alles binnen een gemeente
Provincie Als het meerdere gemeentes binnen 1 provincie treft
Rijk Alle kwesties die heel Nederland aangaan
Europa Europese zaken
Een gemeente bestaat uit: burgemeester en wethouders (samenwerkende partijen), gemeente raad
(alle personen die gekozen zijn)
, Voorbeeld:
Burgemeester en wethouders
(VVD, CDA, PvdA= meerderheid in
gemeenteraad)
Gemeenteraad: 15 zetels (VVD 4,
CDA 2, GemeentebelanG 3, PvdA
2, SGP 2, CU 1, D66 1)
Taken van burgemeester, wethouders en gemeenteraad
- Burgemeester en wethouders: besturen gemeente, uitvoeren aangenomen wetsvoorstellen
- Gemeenteraad: stemmen over wetsvoorstellen, controleren B&W
Coalitie en oppositie
- Coalitiepartijen: partijen die samenwerken en regeren
- Oppositiepartijen: overige partijen die niet regeren
Een provincie bestaat uit: commissaris van de koning en gedeputeerde staten (coalitiepartijen),
provinciale staten (alle gekozen personen, oppositiepartijen en coalitiepartijen)
Het rijk bestaat uit: koning en ministers (coalitiepartijen), 1e + 2e kamer = staten generaal/parlement
(gekozen personen, oppositie + coalitie)
Benoeming:
- Burgemeester en commissaris van de koning worden door koning benoemd en moeten net
als koning onpartijdig zijn
- Wethouders en gedeputeerden worden benoemd door coalitiepartijen zelf
2e kamer
- 150 zetels
- Direct gekozen door burger
- Heeft recht om regering te controleren door bijv. vragenrecht en recht van enquête
- Heeft recht van initiatief (mogen wetsvoorstel indienen)
- Het recht van amendement (mogen wijzigingsvoorstel indienen)
1e kamer
- 75 zetels
- Gekozen door provinciale staten
- Controleert regering en aangenomen wetten van 2 e kamer
- Heeft geen recht van initiatief en amendement
- Leden van de 1e kamer heten senatoren
Europa en internationale samenwerking
Europa bestaat uit: Europese commissie (eurocommissarissen), Europees parlement (alle gekozen
personen uit verschillende landen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maritlokerse03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.36. You're not tied to anything after your purchase.