Begrippen- en kenmerkenlijst als samenvatting van de reader Multiculturele Samenleving voor Hogeschool Rotterdam lero maatschappijleer 2e graads voltijd.
Multiculturele samenleving ~ reader begrippenlijst
H2 Multiculturele
samenleving
2.1. Wat is een multiculturele samenleving?
Pluriforme samenleving Een samenleving waarin veel verschillende soorten groepen leven.
Hierbij gaat het niet alleen om allochtonen en autochtonen, maar ook
om verschillende cultuurgroepen in de breedste zin van het woord
‘cultuur’.
Multiculturele samenleving Samenleving waarin mensen met een verschillende cultuur met elkaar
samenleven.
2.2. Samenlevingsmodellen Dit zijn ideaaltypen die als theoretisch model een antwoord geven op
de vraag hoe verschillende multiculturele bevolkingsgroepen met
elkaar kunnen samenleven.
Assimilatiemodel Model waarbij nieuwkomers zich (bijna) volledig aanpassen aan de
dominante groep.
Als dit op grote schaal gebeurt kan het zelfs betekenen dat een
bevolkingsgroep verdwijnt: het gaat dan op in een andere groep.
VB: Portugese joden en Franse hugenoten assimileerden zich aan de
Nederlandse dominante cultuur.
Smeltkroesmodel Model waarbij verschillende bevolkingsgroepen samensmelten tot een
nieuwe cultuur. Er ontstaat vanuit de verschillende groepen een nieuwe
(melting pot) bevolkingsgroep.
VB: Amerikaanse cultuur ontstond doordat de nieuwkomers zich niet
hoefden aan te passen aan de dominante cultuur, want die bestond
niet doordat de Indianen een minderheid werden.
Segregatiemodel Model waarbij er sprake is van bevolkingsgroepen die zowel fysiek als
sociaal gescheiden van elkaar leven. Vaak hangt hiermee een zeker
gevoel van superioriteit van de dominante groep t.o.v. de minderheid
mee samen.
VB: Voormalige Zuid-Afrikaanse ideologie van apartheid.
Integratiemodel Model waarbij verschillende bevolkingsgroepen hun eigen culturele
identiteit behouden. De groepen passen zich zodanig aan elkaar aan,
(salad bowl / cultureel dat zij allemaal toegang hebben tot dezelfde maatschappelijke,
mozaïek) economische en politieke posities, zonder dat zij hun eigen culturele
identiteit opgeven.
2.3. De vreemdeling bestaat Niet … of wel?
Vreemdeling Persoon met een niet-Nederlandse nationaliteit.
,Migrant Nadruk ligt vaak op het verhuizen van het ene naar het andere land,
maar hier is vaak geen sprake van. Veel migranten zijn in Nederland
geboren.
Immigrant Iemand die zich vanuit het buitenland in NL vestigt.
Asielzoeker Iemand die gevlucht is en die stelt dat terugkeer naar het land van
herkomst gevaar oplevert voor schending van zijn rechten.
Is in afwachting van de beslissing van zijn aanvraag voor asiel.
Vluchteling Iemand die gevlucht is en stelt dat terugkeer naar land van herkomst
gevaar oplevert voor schending van zijn rechten. Een vluchteling heeft
wel al een tijdelijke of permanente verblijfsvergunning.
Etnische minderheid Een groep, waarvan de leden over generaties heen het behoren tot die
groep prioriteit geven boven andere sociale indelingen of die door
(grote delen van) de samenleving als een primair aparte groep
beschouwd wordt, waarvan de meeste leden steeds een lage
maatschappelijke positie innemen, en die daardoor en ook door haar
getalsmatige minderheidspositie te weinig macht en invloed in die
samenleving kan uitoefenen.
Allochtoon Persoon waarvan ten minste één ouder in het buitenland is geboren.
e
1 generatie: zelf geboren in het buitenland
e
2 generatie: enkel de ouder(s) is in buitenland geboren
Westerse allochtonen Allochtonen uit Europa (exclusief Turkije), N-A, Oceanië, Indonesië en
Japan. (rest N-W)
Autochtoon Persoon waarvan beide ouders in Nederland zijn geboren, ondanks het
geboorteland van de persoon zelf.
2.4. Etniciteit
Culturele identiteit Een groep mensen heeft een culturele identiteit op basis van o.a. een
gezamenlijke geografische herkomst, geschiedenis, taal of religie. De
groep deelt een gemeenschappelijk waardepatroon waaraan mogelijk
ook bepaalde eigenschappen, gewoontes en gedragsregels zijn
gekoppeld.
Etnische groep Een groep die zich onderscheidt van andere groepen doordat de leden
ervan gezamenlijke factoren delen, zoals nationaliteit,
stamverwantschap, religie, taal, huidskleur, cultuur of geschiedenis.
2.5. Integratie Het proces waarbij de leden van een gegeven groep in toenemende
mate deel gaan uitmaken van en opgenomen worden in de
omringende samenleving.
Sociaaleconomische of Nadruk ligt op beroepsparticipatie en onderwijsdeelname.
structurele integratie Doel is om uiteindelijk een volwaardig sociaaleconomische positie te
verwerven in de maatschappij.
Functionele integratie: integratie op het gebied van arbeid,
onderwijs, het spreken van de Nederlandse taal, etc. Integratie die
, noodzakelijk is om te kunnen functioneren in de Nederlandse
samenleving.
Sociaal-culturele integratie De overname van de cultuur van de omringende samenleving en het
hebben van sociale contacten met mensen van buiten de eigen groep.
Doel: verwerven van een volwaardige sociaal-culturele positie.
Normatieve integratie: het overnemen van waarden en normen van
de dominante cultuur.
Sociaalpsychologische De identificatie met de ruimere samenleving en dit staat min of meer
integratie gelijk aan emotionele identificatie waarbij je een emotionele vinding
hebt met de samenleving: je voelt je Nederlander.
Politieke integratie Hierbij gaat het om het deelnemen aan politieke en organisatorische
activiteiten.
H3 Cultuur
3.1. Wat is cultuur?
Cultuur Refereert naar de mogelijkheden, opvattingen en gedragingen die
mensen hebben verkregen als lid van de samenleving.
(verschillende
beschrijvingen) Refereert naar de aangeleerde, cognitieve en symbolische aspecten
van het menselijke bestaan.
Het min of meer samenhangende geheel van voorstellingen,
opvattingen, waarden en normen die mensen zich als lid van hun
maatschappij d.m.v. leerprocessen hebben verworven, dat in hoge
mate hun gedrag beïnvloedt, waardoor zij zich onderscheiden van
de leden van andere maatschappijen.
Alles wat mensen van en aan elkaar leren.
Cultuuroverdracht - In de tijd (de oudere generatie geeft haar cultuur als ‘sociale
erfenis’ door aan de jongere)
- In de geografische ruimte (van samenleving naar samenleving of
van groepering naar groepering)
- Binnen de sociale ruimte (van het ene sociale niveau naar de
andere (verticaal) of van de ene politieke partij/groepering naar de
andere (horizontaal))
Socialisatie Het overdragen van waarden, normen en rollen aan nieuwelingen. /
Het ontwikkelen van een wij-gevoel en van het vermogen en de wil om
met anderen samen te handelen.
Enculturatie Het aanleren en verwerven van de (sub)cultuur van de samenleving of
het milieu waarin men geboren wordt.
Acculturatie Het later alsnog aanleren en verwerven van een andere (sub)cultuur of
elementen daaruit.
, Subcultuur Cultuurpatroon dat in bepaalde opzichten afwijkt van, maar in andere
opzichten toch overeenkomt met het grotere culturele geheel
waarbinnen de subcultuur van een bepaalde groepering in de
samenleving voorkomt.
Tegencultuur Cultuurpatroon dat ontstaan in en uit conflictsituaties en/of onder als
frustrerend ervaren sociale omstandigheden.
(contracultuur) Relatie op bestaande opvattingen, waarden en normen, bestaande
(machts)verhoudingen en een vorm van protest en verzet tegen de
gevestigde orde en haar dominante cultuur.
Cultuurrelativisme Het gedrag in een bepaalde cultuur kan niet beoordeeld worden aan
de hand van de waarden en normen van een andere cultuur, maar
moet gezien worden als een uniek fenomeen.
Het gaat dus om het objectief bekijken, begrijpen en beschrijven van
culturele aspecten. (gedrag begrijpen binnen de eigen culturele
context)
De waarden en het handelen worden dan gerelateerd aan de cultuur
waarbij ze horen.
Universalisme Er moeten algemene (universele) waarden zijn die voor iedereen
gelden. (bijv. vrijheid van godsdienst, gelijke waarden man en vrouw,
etc.)
Er moet worden opgetreden tegen misstanden of men moet op zijn
minst de discussie aangaan met mensen die universele waarden willen
‘verwerpen’.
Pluralisme Van toepassing op samenlevingen waarin subculturen hun eigen
identiteit kunnen behouden, hun waarden en praktijken worden
geaccepteerd door de samenleving als geheel, mits deze verenigbaar
zijn met de wetten en waarden van de samenleving als geheel.
Uitgangspunt: samenleving is veelvormig
Etnocentrisme De neiging om de eigen cultuur als superieur te zien en om je eigen
culturele waarden te gebruiken om het gedrag en de ideeën in andere
culturen te beoordelen (en veroordelen). Het draagt bij aan de sociale
cohesie en solidariteit tussen mensen die een bepaalde culturele
traditie delen.
3.3. Cultuurverschillen
Machtsafstand De mate waarin de minder machtige leden van instituties of
organisaties in een land verwachten en accepteren dat de macht
ongelijk verdeeld is.
De score op machtsafstand 1. De geografische breedte waarop het land ligt (hogere breedte,
kan worden voorspeld op kleinere machtsafstand)
basis van: 2. Het aantal inwoners (groter inwoneraantal, grotere machtsafstand)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Annelou2606. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
