1.1
Invloeden van belangen op de politiek
Belangen hebben vaak te maken met het voordeel dat mensen ergens bij hebben (hoger inkomen),
of maatschappelijke problemen. De politiek weegt verschillende belangen en opvattingen tegen
elkaar af, voordat ze tot een besluit komt. Betrokkenen (actoren) vertellen hun belangen, maar of ze
invloed hebben op de uiteindelijke beslissing, hangt af van hun macht.
Belang van de civil society voor democratie
Niet elk maatschappelijk probleem wordt een politiek probleem. Veel overheidstaken gaan naar
andere organisaties. Burgermaatschappij (civil society) speelt dan een belangrijke rol. Het zijn alle
organisaties buiten de sfeer van de overheid, commerciële bedrijven en de privésfeer van vrienden
en familie (kerken, verenigingen, vakbond). Ze versterken de sociale samenhang en ze beperken de
invloed van de markt en voorkomen dat de overheid te veel macht krijgt
Belang van geweldsmonopolie voor behoud van soevereiniteit
De staat heeft de hoogste macht (soevereiniteit.) tot de taken van de staat behoort het handhaven
van de openbare orde en de veiligheid, dus de staat biedt bescherming voor het land. Dus het leger,
de politie, rechter en openbaar ministerie mogen vormen van ‘geweld’ toepassen ter handhaving
van weten regelgeving, en hebben dus een geweldsmonopolie.
Normen en waarden
Normen: opvattingen over hoe je je op grond van bepaalde waarden behoort te gedragen
Waarden: opvattingen binnen een samenleving over wat goed en juist is en daarom moet
worden nagestreefd
Het verband tussen normen en waarden is: Wanneer een norm gerechtvaardigd moet worden, dan
wordt uiteindelijk een beroep gedaan op een of meer waarden. Als de norm dat men zich aan de
maximumsnelheid moet houden verdedigd wordt, dan worden waarden als veiligheid en
verantwoordelijkheid als legitimatie gebruikt.
Waarom zijn anarchisten tegen de principes van staten?
Anarchisme: politieke stroming (binnen socialisme) die streeft naar een samenleving zonder
autoriteit en zonder staat (dus geen hogere macht) de gedachte is dat geen enkel mens
ondergeschiktheid aan een ander persoon of instantie erkent
Anarchisten vinden dat de staat mensen onderdrukt, en dan echte vrijheid pas bereikt kan worden
als de staat verdwenen is. Ze zijn dus tegen het principe van een staat.
1.2
1
, Kenmerken van democratie en dictatuur
Democratie: staatsvorm waarbij de bevolking invloed heeft op de politieke besluitvorming
o Kenmerken:
1. Verschillende politieke partijen
2. Mensen rechten liggen vast in de grondwet (bijv. vrijheid van meningsuiting)
3. Politie en leger houden zich aan de regels
4. Scheiding van macht
5. Demonstreren
6. Anonieme stemming (niemand kan erachter komen op wie je hebt gestemd)
7. Gekozen vertegenwoordigers
o Soorten:
a. Directe democratie; het volk stemt rechtstreeks (d.m.v. referendum)
b. Indirecte democratie; ook wel parlementaire democratie. Het volk laat beslissingen
over aan de gekozen vertegenwoordigers. (Geld voor Nederland)
Dictatuur: alle macht is in handen van één persoon of groep mensen die de totale controle
heeft van de bevolking
o Kenmerken:
1. Oppositiepartijen zijn verboden
2. Grondrechten niet beschermd
3. Geen gelijke rechten
4. Politie en leger gebruiken sneller geweld
5. Schijnverkiezingen
6. Geen volksvertegenwoordiging of zonder oppositie
o Soorten:
1. Dictatuur: macht in handen van weinigen (één familie, één persoon, één partij)
2. Autocratie: één leidersfiguur
3. Theocratie: ideologie gebaseerd op religie
Verschil tussen een adviserend referendum en bindend referendum
Referendum: Een referendum is een volksstemming over een bepaalde politieke kwestie. Ze
kunnen dan hun mening geven over een voorstel van de overheid. De burgers mogen zelf
het initiatief nemen voor een referendum.
o Adviserend referendum: wordt de uitslag beschouwd als een advies aan de
volksvertegenwoordiging en kan het overgenomen worden. Dat is meestal ook het
geval.
o Bindend referendum: wordt meestal bij een hogere dan een vooraf vastgestelde
minimale opkomst, de uitslag overgenomen.
Overzicht van de politieke organen van de uitvoerende en wetgevende macht
(Op verschillende niveaus van de Nederlandse gedecentraliseerde eenheidsstaat)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvanzanten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.