Summary

Samenvatting examenbundel Economie (alles wat je moet weten)

0 purchase

Course
Economie

Level
VWO / Gymnasium

In deze samenvatting staat alle stof die je moet weten voor het examen economie. Na elk onderwerp (zoals 'Markt') staat een formuleblad met alle formules. Aan het einde van het document staat een totaal formuleblad. De samenvatting is puntsgewijs en daardoor overzichtelijk en gemakkelijk te leren. ...

[Show more]

Preview 4 out of 57 pages

View example

Uploaded on July 12, 2021
Number of pages 57
Written in 2020/2021
Type Summary

geldzaken
welvaart
speltheorie
markt
arbeid
crisis
belasting
lenen
pensioen
wig
koopkracht
bbp
economische kringloop
internationale handel
vraag en aanbod
elasticiteiten
volkomen concurrentie
break ev

Institution Secondary school
Level
VWO / Gymnasium
Course
Economie
School year 6

$8.10

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

GELDZAKEN

1 Inkomen

1.1 Procenten en indexcijfers
❖ absolute verandering = nieuw - oud
❖ relatieve verandering = ((nieuw-oud)/oud) x 100%
❖ procentueel aandeel = (deel/geheel) x 100%
❖ indexcijfer = (waarde / basiswaarde) x 100%

• procentpunt: van 17% naar 18% is verandering van 1 procentpunt
• Kruistabel maken met aantal euro en hoeveelheid in % Basisjaar = 100 %
+ 1 % = x 1,01 - 0,5 % = x 0,995

1.2 Koopkracht
Loonkosten, brutoloon en nettoloon
Loonkosten
- Premies werknemersverzekeringen
- Werkgeversdeel pensioenpremies
= Brutoloon
- Loonheffing
- Werknemersdeel pensioenpremies
= Nettoloon

❖ wig = loonkosten - nettoloon
❖ werkgeverswig = premies werknemersverzekeringen + werkgeversdeel
pensioenpremies
❖ werknemerswig = loonheffing + werknemersdeel pensioenpremies

❖ loonheffing = loonbelasting + premies volksverzekeringen

Inflatie
• Inflatie: stijging van het gemiddelde prijspeil in een land
• Hyperinflatie: extreme stijging van het gemiddelde prijspeil in een land
→ ontstaat doordat de centrale bank van een land grote hoeveelheden geld creëert
die niet in verhouding staan tot de economische groei, koopkracht daalt enorm en dat
leidt tot sociale onrust, kan leiden tot een ruileconomie
• Deflatie: daling van het gemiddelde prijspeil in een land

Inflatie wordt gemeten met CPI (consumentenprijsindex cijfer)
Samengesteld gewogen prijsindexcijfer:
• samengesteld: de enkelvoudige/partiële indexcijfers van de verschillende
productgroepen worden samengevoegd tot één indexcijfer
• gewogen: de wegingsfactor van een product (geeft aan welk deel van het inkomen
aan het product wordt besteedt)

1

,Koopkracht
Begrip Omschrijving

Nominaal inkomen • Het inkomen gemeten in euro’s

Reëel inkomen • De hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kan
(koopkracht) kopen

Geldontwaarding • De geldontwaarding is gelijk aan de afname van de koopkracht
• De waarde van het geld wordt minder omdat je minder kunt
kopen met hetzelfde geld

Prijscompensatie • Een loonsverhoging om de gestegen prijzen te compenseren
(de koopkracht blijft daardoor gelijk)

❖ indexcijfer koopkracht = indexcijfer nominaal inkomen / prijsindexcijfer (CPI)
❖ RIC = NIC / PIC

• gevoelsinflatie: geeft weer hoe de consument denkt dat het gemiddelde prijspeil zich
ontwikkelt

2 Sparen en beleggen

2.1 Sparen en beleggen
Mensen die sparen:
• ruilen over tijd: rente als beloning
• risico-aversiteit: risicomijdend
• lage tijdsvoorkeur: consumptie wordt uitgesteld (hoge tijdsvoorkeur is lenen)

Vermogen en inkomen
❖ inkomen = loon + rente + huur + pacht + winst
→ stroomgrootheid: over bepaalde periode gemeten
❖ vermogen = bezit - schulden
→ voorraadgrootheid: over bepaald moment gemeten

Positief verband (tussen inkomen en vermogen): Als de één stijgt, stijgt de ander ook
(negatief verband: Als de één stijgt, daalt de ander)

Levensloop
Levensinkomen: inkomen dat iemand gedurende zijn hele leven bij elkaar verdient
ZIE BRON 18.14, 18.16 (economieboek)

Fasen financiële levensloop:
1. Jeugd: ruil tussen generaties = ouders betalen kosten voor levensonderhoud. Negatief
vermogen door kosten opleiding.
2. Werkzame leven: meer verdienen dan consumeren, sparen voor pensioen.

2

,3. Oude dag: interen op vermogen door stoppen met werken maar wel consumeren,
consumptieniveau toenemen door gezondheidszorg betaald door werkende generatie als
premies en belastingen = ruil tussen generaties.

Sparen
Inkomen > uitgaven betekent vermogen opbouwen door te sparen
1. Spaardeposito: niet-direct opneembaar tegoed zonder onderpand, vast rentepercentage
(enkelvoudig), vaste looptijd, boete bij vervroegd opnemen (als marktrente > depositorente)
2. Spaarrekening: variabel rentepercentage (samengesteld), variabele looptijd, elk moment
geld bijstorten of opnemen

Sparen onderscheid tussen
• Eindwaarde: de toekomstige waarde van een bedrag dat nu op de bank wordt gezet
❖ E = K x (1 + i)^n
• Contante waarde: de huidige waarde van een bedrag waarover je pas enige tijd de
beschikking hebt
❖ C = K / (1 + i)^n
❖ C = K x (1 + i)^-n

❖ indexcijfer reële rente = indexcijfer nominale rente / CPI

Beleggen
Aandelen: bewijs van eigendom van bedrijf
• nominale waarde: de waarde zoals die in de statuten van een bedrijf staat vermeld
• beurskoers: de marktprijs van een aandeel (vraag en aanbod)
• rente afhankelijk van bedrijfsresultaat (winst)
Voordelen
- kans op een hoog rendement (afhankelijk bedrijfsresultaat)
- zeggenschap: aandeelhouder is mede-eigenaar en mag meebeslissen over beleid

3

, Nadelen
- hoog risico: bij faillissement van onderneming krijgt de aandeelhouder als laatste z’n
geld terug
- hoge transactiekosten (bij aan- en verkoop van aandelen)

Obligaties: een verhandelbaar schuldbewijs van een bedrijf of overheid
• nominale waarde: de waarde zoals die in de statuten van een bedrijf staat vermeld
• beurskoers: de marktprijs van een obligatie (vraag en aanbod)
• vast rente (couponrente)
Voordelen
- een lager risico dan bijvoorbeeld aandelen (vaste rente en voorrang op
aandeelhouders bij faillissement)
Nadelen
- mogelijk een lager rendement dan aandelen
- meer risico dan een spaarrekening

2.2 Pensioenen
Drie mogelijke pensioenvoorzieningen
1. Staatspensioen: AOW (67+), hoogte afhankelijk van burgerlijke staat (alleenstaand,
getrouwd, etc.)
Problemen - vergrijzing: er zijn steeds meer gepensioneerden tegenover steeds minder
werkenden
- de levensverwachting neemt toe waardoor er langer pensioen moet worden
uitgekeerd
Mogelijke oplossingen
- AOW-leeftijd verhogen
- AOW-uitkering minder hard laten stijgen
- premie verhogen
2. Bedrijfspensioen: aanvullend pensioen voor mensen in loondienst, werkgever automatisch
maandelijks pensioenpremie inhouden van salaris, premie gaat naar pensioenfonds die geld
belegd in aandelen en obligaties, bij pensioen maandelijkse uitkering ontvangen
Problemen - vergrijzing
- levensverwachting neemt toe
- lage rente waardoor beleggen in oa obligaties weinig rendement oplevert en
de contante waarde van toekomstige verplichtingen hoger wordt
Mogelijke oplossingen
- pensioenleeftijd verhogen
- pensioenuitkeringen niet indexeren (= mee laten stijgen met de inflatie)
- pensioenuitkeringen van huidige en/of toekomstige pensioenen verlagen
- premie verhogen
3. Zelf sparen of beleggen: aanvullend pensioen, vrijwillig sparen
→ soorten: spaarrekening, spaardeposito, beleggen

Vormen van financiering van de pensioenen
• Omslagstelsel: AOW, iedereen die werkt betaald percentage van inkomen
• Kapitaaldekkingsstelsel: bedrijfspensioen (zie hierboven)

4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tamarascholte. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.10. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

68175 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling