Hoofdstuk 8: Lokale besturen
Lokale besturen en de staatshervorming
Besturen op lokaal niveau complex => rekening houden met 2 centrale overheden;
Gewesten en gemeenschappen aangestuurd
=> Bv; wonen, , ruimtelijke ordening, econ ontwikkelingen, onderwijs,.. (bouwvergunningen, Medebewind
milieuvergunningen)
Federaal aangestuurd (= alle taken die
=> Bv; sociale zekerheid, burgerlijke stand, alles rond veiligheid (brandweer, politie) gemeente in
opdracht CO
vervullen, deel
Gemeenten; aantal en schaal staatsapparaat
-1 januari 1977: grootschalige fusie van gemeenten en van OCMW’s (2359 → 589) met verplichte
-Wrm? => druk vanuit economische middens om gemeenten bestuurskrachtiger te maken zodat taken)
economisch sterkere rol konden spelen (bv op vlak infrastructuur)
-Vanaf 1 januari 2019: 8 gemeenten minder in Vlaanderen (300)
Autonomie
Lokale autonomie als krachtige (historische) waarde: open huishouding, eigen initiatief (art 41
GW),
Manifesteert zich in:
• Rechtstreeks verkozen (Grondwet)
• Eigen belastingbevoegdheid (Grondwet)
• Open taakstelling (Grondwet): elk initiatief tenzij door wetten of decreten anders
geregeld (denk aan openbaar vervoer in steden vroeger autonoom nu Vlaand)
-Bijzondere positie van de burgemeester voor veiligheid
=> 1e onder gelijken (lokaal niv) , + verplichte opdrachten FO (lokale mandataris)
Toezicht
• Dwangtoezicht (op kosten gemeente medebewindstaken uitgevoerd die gemeente
weigert uit te voeren)
• Algemeen toezicht: centrale rol van de gouverneur als ambtenaar van de Vlaamse
regering (bevoegd sedert 1993)
=> zowel voor Vlaamse reg als federale
• Specifieke vormen van toezicht: geregeld per beleidsdomein (in wetten en decreten)
, Lokale inkomsten
Belastingen (grondwettelijk, maar beperkt door wetgeving)
• Opcentiemen op de onroerende voorheffing (Vlaamse)
• Aanvullende belasting op de personenbelasting (federaal)
• Eigen gemeentelijke belastingen (op buitenverblijven, goktenten, …)
Fondsen van centrale overheden (vb. Gemeentefonds als herverdeling en solidariteit)
Geoormerkte subsidies (bvb: voor riolen, woonzorg,...)
Inkomsten uit dienstverlening (retributies: parkings, toegangen, …)
Opbrengsten uit participaties (dividenden uit bv intercommunales voor energie,...)
Lokale uitgaven
Personeel
Werking
OCMW
Lokale politie
Verenigingen en burgers
Schuld
Politieke organisatie van de Vlaamse lokale besturen
VOLKSVERTEGENWOORDIGING: GEMEENTERAAD (wetgevende macht)
• Om de 6 jaar verkozen
• Profiel van de raadsleden (veranderd doorheen tijd; meer vrouwen, allocht,..)
• Cumulering als basiskenmerk in België ( parlementsleden met lokaal mandaat)
• Drie basisrollen voor de verkozen raden:
1) vertegenwoordigen volk
2) bepalen beleid
3) controleren beleid dat door college wordt uitgevoerd (checks & balances)
• De voorzitter: niet meer automatisch de burgemeester (zorgt vr beperkte mate eigen
beslissingsrecht, nog steeds weinig effect)
[Side; kunnen weinig impact hebben met beperkte middelen denk aan Kristof van Gansen]
UITVOERENDE MACHT: College van Burgemeester en schepenen (uitvoerende macht)
• Collegiaal (alle beslissingen collectief moeten worden genomen)
• Domineert het politieke spel
• Relatie met OCMW
• De burgemeester in een eigen rol
=> verkozen gemeenteraadsleden, alleen of in coalitie burgemeester voorstellen
De administratieve organisatie van de Vlaamse lokale besturen
Gemeentelijke ambtenaren en organisatie
Vastgelegd door gemeenteraad
Organogram (opb + taakverdeling)
Rechtspositieregeling (rechten en plichten ambtenaren)
Lokale besturen op vlak van opbouw en invulling admin => grote vrijheid!!
Decretale graden= de secretaris (nu: alg directeur) + financieel beheerder
Managentteam (ter vervanging schepenmodel = gedragen zich als managers vh dienst)
=> MT= diensthoofden + decretale graden
=> praktijk; mondjesmate maar toegepast
De administratieve organisatie van de Vlaamse lokale besturen
(vervolg)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stiencoppens1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.