Summary
Samenvatting levenslooppsychologie / nelleke rogels
- Course
- Institution
samenvatting hele boek
[Show more]
4 reviews
By: ElleLisa • 10 year ago
Fine summary! Key achieved this.
By: tomvd • 11 year ago
Fine abstract, had much to. Sadly lacking chapter eleven, in return I get two blank pages .... No book so full!
By: sebastiaan8 • 11 year ago
By: kimvinke • 12 year ago
Seller
Follow
Hayel
Reviews received
Content preview
Levenslooppsychologie1 Levensloop en ontwikkeling
ontwikkelingspsychologie richt zich op onderzoek naar algemene ontwikkelingsmechanismen.
Levenslooppsychologie richt zich op het bijzondere in de ontwikkeling van het individu.
Wat is ontwikkeling?
volgens van Dale groei, wasdom, ontvouwen, loswikkelen, ontstaan, ontplooien, of gerichte
verandering. Wasdom en ontvouwen verwijst naar rijping door aangeboren structuren of functies
volgens een vast patroon.
Wat is ontwikkeling volgens de psychologie?
Ontwikkelingspsychologische theorieën en modellen
Een theorie beschrijft concrete veranderingen in gedrag die samenhangen met leeftijd en ze
beschrijft verschillen tussen individuen en groepen met betrekking tot deze veranderingen. Een
model bevat assumpties waarop een ontwikkelingspsychologische theorie is gebouwd. Ook wel visies
of uitgangspunten. Het model staat dus aan de basis van de theorie. Het model geeft aan wat als
motor van ontwikkeling wordt gezien en hoe het ontwikkelingsproces als zodanig gestalte krijgt in de
tijd.
Een ontwikkelingspsychologisch model geeft antwoord op de volgende vragen:
- Wat lokt ontwikkeling uit?
- Wat bevordert ontwikkeling?
- Wat houdt ontwikkeling in stand?
De ontwikkelingspsychologische theorie geeft antwoord op de vraag wat de uitkomst is van het
ontwikkelingsproces:
- Waartoe leidt identiteitsontwikkeling?
- Waartoe leidt morele ontwikkeling?
- In welke richting verloopt de psychoseksuele ontwikkeling?
Belangrijke ontwikkelingsmodellen
Het groeimodel: hierbij wordt ontwikkeling opgevat als een rijpingsproces dat genetisch is
geprogrammeerd. Ontwikkeling is een kwantitatieve toename van de verschillende capaciteiten en
vaardigheden. Bij bv de klassieke leertheorie.
Het stagnatiemodel en het trapeziummodel: in sommige groeimodellen wordt op volwassen leeftijd
een stagnatie van de ontwikkeling voorzien en een aftakeling aan het eind van het leven. Vooral
aanwezig bij klassieke ontwikkelingspsychologen en in de theorie van Freud.
Het stadiummodel/laddermodel: hierbij wordt ontwikkeling opgevat als een stapsgewijs proces,
waarbij deze leiden tot kwalitatieve verandering.
Het differentiatiemodel: dit model vertolkt de visie dat aanvankelijk simpele globale
gedragspatronen in de loop van de ontwikkeling steeds worden verfijnd en gespecialiseerd. Bv taal
en motoriek.
Het levensloopmodel: in dit vertakkingsmodel wordt ontwikkeling gezien als de resultante van
biologische, sociale en persoonlijke factoren. Van groot belang zijn onregelmatige en onvoorspelbare
patronen in de levensloop. Deze kenmerkt zich door grote interindividuele variatie tijdens de
levensloop en een open einde.
Het webmodel: het ontwikkelingsweb vormt een theorie van dynamische systemen. Er ontstaan
nieuwe verbindingen, verstevigingen en verfijningen, waarbij soms oude verloren gaan. Het staat
voor individuele ontwikkeling. Mensen kunnen tijdelijk een optimaal niveau bereiken, maar zakken
, daarna meestal terug naar het functionele niveau.
Nu gaan we uit van het levensloopmodel met ontwikkeling opgevat als resultaat van biologische,
sociale en persoonlijke factoren.
Ontwikkeling op verschillende niveaus
Menselijke ontwikkeling vindt plaats op:
- microgenetisch niveau (ontwikkeling op celniveau, niveau van organen en hersenen)
- ontogenetisch niveau (individuele ontwikkeling gedurende de levensloop)
- sociogenetisch niveau (ontwikkeling van menselijke gemeenschappen en culturen)
- antropogenetisch niveau (ontwikkeling van de menselijke soort)
- fylogenetisch niveau (ontwikkeling van biologische soorten)
De levensloopbenadering: een nadere uitwerking
Belangrijke uitgangspunten
De levensloopbenadering kent de volgende belangrijke uitgangspunten:
- ontwikkeling vindt plaats gedurende het hele leven, tijdens alle levensfasen
- bij individuen kunnen we zowel stabiliteit als verandering constateren gedurende de levensloop
- menselijke ontwikkeling is ontwikkeling op een groot aantal fronten die onlosmakelijk met elkaar
verbonden zijn
- het gedrag van een individu moet worden beschouwd vanuit de context. Persoonlijke relaties en
settings waarbinnen het individu zich bevindt, spelen een belangrijke rol bij het tot stand komen van
zijn gedrag
- ontwikkeling is open-ended.
Drie belangrijke invloeden
We onderscheiden drie soorten invloeden als determinanten van de levensloop:
- normatieve leeftijdsgebonden invloeden: biologische en omgevingsinvloeden. Ze komen ongeveer
gelijktijdig voor in dezelfde cultuur voor een aantal individuen. Normatief betekent dus veel
voorkomend. (leren schrijven, 1e dansles, 1e menstruatie)
- normatief historisch gebonden invloeden: biologische en omgevingsinvloeden gekoppeld aan
maatschappelijke situatie en historische tijd. De meeste leden van een generatie krijgen er mee te
maken. (epidemieën, oorlogen, invoering mobiele telefoon en pc)
- niet-normatieve invloeden: biologische en omgevingsdeterminanten die niet typisch zijn voor een
bepaalde tijd of leeftijdsgroep en die sterk persoonsgebonden zijn. Vaak onverwacht en kunnen
grote veranderingen veroorzaken. (ziekte, ongeluk, scheiding, winnen van grote prijs)
Tijd en leeftijd
De biologische leeftijd heeft te maken met hoe iemand zich voelt. De psychologische leeftijd is de
ervaringstijd, de belevingstijd. We kennen 3 dimensies: heden, verleden, toekomst. De belevingstijd
geeft aan in welke dimensie van tijd men overwegend leeft en welke emotionele lading deze
dimensies voor de persoon hebben. Jongeren zijn meer bezig met de toekomst, ouderen met het
verleden.
Als mensen op middelbare leeftijd komen verandert de opgaande levenslijn in een neergaande, je
beseft dat de helft van je leven achter je ligt.
Onder sociale leeftijd verstaan we leeftijdsgebonden verwachtingen over gedrag: age norms.
Het reminiscentie-effect: treedt op bij personen van ongeveer 60 jaar en ouder. Jonge mensen
herinneren zich vaak recente gebeurtenissen. Wordt men ouder, dan vergeet men recente
gebeurtenissen en herinnert men zich vooral dingen van rond het 15e tot het 25e levensjaar. Op deze
leeftijd heb je ingrijpende, nieuwe ervaringen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hayel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now