Case
Een leven lang gezondheid. Probleem 5: Niet alles wat piept is astma.
- Course
- Institution
Case van 8 pagina's voor het vak Een leven lang gezondheid aan de UM
[Show more]
Seller
Follow
stuviagw
Content preview
Probleem 5: Niet alles wat piept is astmaAstma is reversibel (belangrijk!)
1. Wat is astma? (Definities, diagnoses, atopische aandoeningen, verschillende
longvolumes).
Verschil tussen astma en COPD
COPD heeft een continue obstructie (voortdurend gespannen en ontstoken luchtpijp), bij
astma wisselt de obstructie (verstopping) zich af.
Definitie
Astma is een aandoening waarbij de luchtwegen zich (meestal omkeerbaar) vernauwen
als reactie op bepaalde prikkels.
Astma is een chronische ontsteking van de longen. Bij astma zijn de slijmvliezen in de
longen altijd geïrriteerd, wat veel klachten kan veroorzaken.
Soorten
Allergische astma hierbij krijg je het benauwd als je prikkels inademt waarvoor
je allergisch bent, zoals stuifmeel, huisstofmijt of huidschilfers van (huis)dieren.
Ook voedingsstoffen en bestanddelen van medicijnen kunnen voor een aanval
zorgen. Het lichaam maakt de stof histamine aan, die een allergische reactie
oproept.
Intrinsieke astma je krijgt klachten door niet-allergische prikkels, daarom wordt
het ook wel niet-allergische astma genoemd. De prikkels komen hier van stoffen
als uitlaatgassen, rook, benzine, parfum of schoonmaakmiddelen. Ook
weersomstandigheden kunnen problemen opleveren. Het gaat vooral om kou,
mist en vochtige lucht.
Inspanningsastma/cardiale astma hierbij wordt je benauwd door inspanning en
het treedt vooral op als je te snel in beweging komt. Je moet juist rustig beginnen
zodat de longen kunnen wennen aan de overgang van rust naar inspanning.
Stress en hevige emoties kunnen de klachten verergeren. Een koude temperatuur
en een vochtige lucht kunnen ook invloed hebben bij inspanningsastma.
Ernstige astma/status astmaticus deze vorm komt het minst vaak voor. 1 op de
10 mensen met astma heeft er last van. Ernstige astma is met medicatie moeilijk
onder controle te houden, waardoor er veel klachten zijn. Sommige mensen
moeten hiervoor regelmatig naar het ziekenhuis voor behandeling.
Abdominale astma benauwdheid door hoge diafragmastand (= middenrif)
Intrinsiek-extrinsiek
allergisch- niet allergisch
inspanningsastma-beroepsastma
Diagnose: (vaststelling van een ziekte) schema op nationaal kompas-revesibiliteit
De diagnose voor astma wordt meestal gemaakt doordat de patiënt de kenmerkende
symptomen heeft. De diagnose astma kan met longfunctieonderzoek ofwel spirometrie
(het bepalen van de longfunctie, hiermee kan bekeken worden hoe goed de longen
functioneren) worden bevestigd. Tijdens een astma-aanval is er een verminderde
luchtstroom door een vernauwing. De vernauwing neemt na een aantal uren of dagen af
en is dus reversibel (omkeerbaar).
Spirometrie wordt toegepast voor en na inhalatie van een bèta-adrenerge agonist. Als de
uitslag beter is nadat de patiënt de bèta-adrenerge agonist heeft gekregen, is de
diagnose astma bevestigd. Als de luchtwegen bij het eerst onderzoek niet vernauwen,
kan de diagnose astma toch worden bevestigd. Namelijk met een onderzoek waarbij de
patiënt een kleine dosis van een bepaalde stof (meestal methacholine, maar histamine
wordt ook wel gebruikt) moet inhaleren. Een gezond persoon zal er geen last van hebben
,omdat de dosis heel klein is. Maar de luchtwegen van een astmapatiënt zullen er wel
door vernauwen.
Spirometrie wordt ook gebruikt om de ernst van de luchtwegobstructie (verstopping)
vast te stellen en het effect van de behandeling te controleren. Met een kleine draagbare
piekstroommeter wordt de expiratoire piekstroom (de hoogste snelheid waarmee lucht
kan worden uitgeademd) gemeten. De piekstroomwaarden zijn meestal het laagst tussen
4 en 6 uur ’s morgens en het hoogst om 4 uur ’s middags. Als het verschil in gemeten
waarden op deze tijdstippen meer dan 30% is, heeft de patiënt matige tot ernstige
astma.
Met spirometrie kan ook de ‘eensecondewaarde’ gemeten worden om inspanningsastma
vast te stellen. Er wordt dan gemeten hoeveel lucht er in 1 seconde maximaal wordt
uitgeademd, voor en na inspanning (loopband of fietsergometer). Als deze waarde met
meer dan 15% afneemt, blijkt daaruit dat inspanning een astmatische reactie kan
uitlokken.
Atopische aandoeningen: eczeem en hooikoorts.
Met atopie wordt bedoeld dat je aanleg hebt om na blootstelling aan een kleine
hoeveelheid allergeen, bijvoorbeeld het kort aaien van een poes, al IgE (antistof klasse E,
speelt een rol bij snelle overgevoeligheidsreacties en bij de afweer tegen parasieten) aan
te maken. Bij een volgend contact met een poes kunnen dan heel snel klachten ontstaan,
doordat het IgE de haartjes herkent en de witte bloedcellen aanzet tot een reactie. Bij
deze reactie komen er allerlei stoffen in het bloed vrij die een allergische ontsteking
veroorzaken; zoals niezen, een loopneus, jeuk in je ogen, hoesten en piepen of jeuk aan
je huid en dergelijke. Deze aanleg komt vaak bij meerdere gezinsleden voor, omdat
atopie erfelijk is.
Verschillende longvolumes:
Er zijn verschillende longvolumes;
1. Statische volumes hoe elastisch longen en borstkas zijn
2. Dynamische volumes indruk van de kwaliteit van de luchtwegen zelf
1
Dit is vaak een momentopname bij onderzoek, zij geven een indruk hoe elastisch onze
longen en onze borstkas zijn.
- IRV; inspirator reservevolume: de maximale hoeveelheid gas die na een normale
inademing in rust nog extra ingeademd kan worden.
- ERV; exspiratoir reservevolume: de maximale hoeveelheid gas die na een normale
uitademing nog extra uitgeademd kan worden.
- RV; residueel volume: hoeveelheid gas die na een maximale uitademing nog in de
longen en de luchtwegen achterblijft, ongeveer 20%.
- IC; inspirator capaciteit: de maximale hoeveelheid gas die na een normale
uitademing kan worden uitgeademd.
- FRC; Functionele residuale capaciteit: het volume gas in de longen na een
normale uitademing(ERV+RV).
- VC; Vitale capaciteit: de maxiv=male hoeveelheid gas die na een maximale
expiratie kan worden ingeademd (IRV+Vt+ERV); wordt ook wel inspiratoire VC
genoemd(IVC) .
- TLC; totale longcapaciteit: het totale volume gas in de longen aan he einde van
een maximale inspiratie(VC+RV).
2
, Dit geeft een indruk van de kwaliteit van de luchtwegen zelf, je kunt dus testen of
iemand een longziekte heeft.
- FEV1: geforceerd expitoir volume in 1 sec of eensecondewaarde: de maximale
hoeveelheid gas die na een maximale inspiratie kan worden uitgeademd in de
eerste seconde na het begin van de uitademing.
- FIV1: geforceerd inspirator volume in 1 sec: de maximale hoeveelheid gas die na
maximale uitademing in de eerste seconde kan worden ingeademd.
- FEF25-75: gemiddelde stroomsterkte tussen 25%-75% van een geforceerd
expiratoir volume; wordt ook wel MMEF, maximale mid-expiratoire stroomsterkte.
- FVC: geforceerde (expiratoire) vitale capaciteit, d.i. de maximale hoeveelheid gas
die tijdens een geforceerde expiratie vanaf TLC niveau wordt uitgeblazen.
- MVVf: de maximale hoeveelheid gas die bij een frequentie f per minuut kan
worden in- en uitgeademd.
- Vt: ademvolume; de hoeveelheid gas die per ademhaling in- en uitgeademd
wordt.
- V’e/V’i: expiratiore/inspiratoire minuutventilatie.
2. Hoe werkt het luchtwegenstelsel? (Normale omstandigheden) En hoe werkt
het bij een astma-aanval? (symptomen)
Normale omstandigheden:
Het ademhalingsstelsel begint bij de neus en de mond, loopt vervolgens door in de
luchtwegen en eindigt in de longen. De lucht komt door de neus en de mond het
ademhalingsstelsel binnen en stroomt omlaag door de keel (farynx) en het strottenhoofd
of adamsappel (larynx). Boven de ingang van het strottenhoofd bevindt zich een
weefselklepje (strotklepje of epiglottis) dat bij het slikken automatisch omlaag klapt
zodat er geen eten of drinken in de luchtwegen komt.
De luchtpijp (trachea) is de grootste luchtweg die zich in twee kleinere luchtwegen
vertakt: de linker en de rechter hoofdbronchus, die elk naar een long leidt. De linker long
is iets kleiner dan de rechter omdat het hart ook ruimte in het linker deel van de borstkas
inneemt. Beide longen zijn in secties (longkwabben) onderverdeeld: de rechter long
bestaat uit drie en de linker long uit twee kwabben.
De bronchiën zelf vertakken zich vele malen tot uiteindelijk de bronchioli, de kleinste
luchtwegen met een doorsnede van niet meer dan een halve millimeter. Omdat de
grotere luchtwegen op een omgekeerde boom lijken, wordt dit deel van het
ademhalingsstelsel wel de ‘bronchiaalboom' genoemd. De luchtwegen worden
opengehouden door flexibel bindweefsel dat ‘kraakbeen' heet. Ringvormige spieren
zorgen ervoor dat de luchtwegen wijder en nauwer kunnen worden, om zo de diameter
van de luchtwegen aan te passen.
Aan het uiteinde van elk van de bronchioli bevinden zich duizenden kleine luchtzakjes
(alveoli of longblaasjes). De miljoenen longblaasjes hebben bij elkaar een oppervlakte
van meer dan 100 m2. In de wanden van de longblaasjes ligt een dicht netwerk van zeer
kleine bloedvaatjes, de capillairen of haarvaten. Doordat de scheidingswand tussen de
lucht en de haarvaten buitengewoon dun is, kan er zuurstof vanuit de longblaasjes in het
bloed worden opgenomen en kooldioxide uit het bloed in de haarvaatjes aan de
longblaasjes worden afgegeven.
De pleura is een glad vlies dat uit twee bladen (het longvlies en het borstvlies) bestaat
en zowel de buitenkant van de longen als de binnenkant van de borstwand bekleedt. Dit
vlies zorgt ervoor dat de longen soepel kunnen bewegen tijdens het ademhalen en het
bewegen van het lichaam. Onder normale omstandigheden zit tussen de twee bladen van
de pleura niet meer dan een dun smerend vochtlaagje. De twee bladen glijden gladjes
over elkaar heen als de longen van omvang en vorm veranderen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuviagw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now