Samenvatting Arm en rijk
3 De olifant ontwaakt
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Wat zijn de eigenschappen en de beperkingen van de economische,
demografische en sociaal-culturele factoren die gebruikt kunnen worden
om het ontwikkelingsniveau van landen te vergelijken?
3.1 Kennismaking met India en Groot-Brittannië
Kolonie Brits-Indië
Door de explosieve ► Rond 1900 is Groot-Brittannië door de industrialisatie een machtig
bevolkingsgroei is er land en India een exploitatiekolonie.
een grote vraag naar ● India staat in dienst van Brits-Indië:
- levering van grondstoffen.
grondstoffen in Groot- - infrastructuur en zeehavens worden aangelegd voor het vervoer van
Brittannië. grondstoffen.
- India wordt gebruikt als afzetgebied.
■ Australië wordt gebruikt als vestigingskolonie.
Dekolonisatie
► Na de Tweede Wereldoorlog werd India onafhankelijk
Uit de voormalige dekolonisatie. De koloniale banden hebben in zowel India als in Groot-
Britse kolonie Brittannië op economisch en sociaal-cultureel vlak sporen nagelaten.
● Veel Indiërs zijn na de onafhankelijkheid om economische redenen naar
ontstonden vier Groot-Brittannië geëmigreerd. Mede hierdoor is er een multiculturele
landen: India, Sri samenleving in Groot-Brittannië ontstaan.
Lanka, Pakistan en ● Het Engels als tweede officiële taal is een erfenis van het koloniale
Bangladesh. verleden.
Verstedelijking
► Ongeveer 90% van de Engelse bevolking woont tegenwoordig in
steden.
● De snelle verstedelijking begon met de opkomst van de industrie. De
industrialisatie begon in de Engelse Midlands.
● In India is de verstedelijking veel later op gang gekomen. De
ongelijkmatige verwachting is dat de urbanisatiegraad in 2030 ongeveer 40% is. Wel zijn
bevolkingsspreiding er 46 steden in India met meer dan 1 miljoen inwoners.
● De Indiase steden hebben een tweedeling:
- rijke mensen in gated communities.
- arme mensen in slums.
, Van industrie naar diensten
► Na de Tweede Wereldoorlog vond in Groot-Brittannië de-
industrialisatie plaats verandering naar een diensteneconomie. De
oude industriegebieden raakten in verval door de concurrentie vanuit de
lagelonenlanden.
● Een van de ruimtelijke gevolgen van deze verandering was dat
Dienstverlenende dienstverlenende bedrijven zich vestigden in de steden, o.a. vanwege
bedrijven vestigden hoogopgeleid personeel. Veel hoofdkantoren van multinationale
zich in de steden ondernemingen (mno) of multinationals zijn gevestigd in de hoofdstad
waardoor de oude Londen. Hier omheen vestigen zich veel bedrijven op het gebied van
industriegebieden in research en marketing zakelijke en financiële dienstverlening.
verval raakten. ■ Ook in andere Europese gebieden, zoals het Ruhrgebied in Duitsland en
in de V.S. vindt de-industrialisatie plaats hoge werkloosheid en
dalende inkomsten.
grote verschillen Toenemende ongelijkheid
binnen Groot- ► De regionale ongelijkheid binnen Groot-Brittannië en binnen Londen
Brittannië en in neemt toe. De welvarende hoogopgeleiden staan tegenover de
Londen laagopgeleiden met dalende inkomens.
3.2 Welvaart en ontwikkeling
Ontwikkelingskenmerken
Hoe hoger de ► Het welvaartspeil bepaalt hoe ontwikkeld een land is. Ook binnen
welvaart, hoe beter landen is de ontwikkeling niet gelijkmatig verdeeld.
ontwikkeld een land ● Het bruto nationaal product per inwoner is de meest gebruikte
indicator om ontwikkeling te meten.
is.
Het bruto nationaal product
► Om het bruto nationaal product (bnp) van landen met elkaar te
vergelijken, wordt het totale inkomen gedeeld door het aantal inwoners
(bnp/inwoner). Dit is een gemiddeld inkomen.
● In ontwikkelingslanden is het bnp vaak ongelijk verdeeld. Er is
economische ongelijkheid een klein deel van de bevolking is rijk
tegenover een grote groep armen.
vergelijken van landen ● In arme landen ligt het inkomen in de stad hoger dan op het platteland.
vanuit de Ook binnen landsdelen of binnen steden komt dit voor. Het bruto
economische dimensie regionaal product (brp) is zeer verschillend. Dit kan leiden tot regionale
ongelijkheid.
● De cijfers in arme landen zijn vaak onbetrouwbaar, wat een goede
vergelijking lastig maakt.
● Bovendien wordt de wisselkoers van het bnp vaak weergegeven in
dollars, terwijl de wisselkoers in sommige landen sterk afwijkt van de
werkelijke waarde.
● Ten slotte zijn er verschillen in koopkracht. Soms wordt het bnp per
inwoner gecorrigeerd naar koopkracht om landen beter te kunnen
vergelijken.
■ Bij het bruto binnenlands product (bbp) gaat het om de productie die
binnen een land verdiend wordt. Het bnp kijkt naar het totale inkomen
van alle staatsburgers, dus ook van de mensen die in het buitenland
werkzaam zijn.
Human development index (hdi)
► De Human Development Index (hdi) gaat uit van drie kenmerken:
Meerdere kenmerken - bnp per inwoner (economisch kenmerk).
met elkaar vergelijken - levensverwachting (demografisch kenmerk).
- analfabetisme (sociaal-cultureel kenmerk).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xninaxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.