Case
Gezondheid en ziekte. Probleem 2: Crisis.
- Course
- Institution
Case van 5 pagina's voor het vak GZW1002 Gezondheid en Ziekte aan de UM
[Show more]
Seller
Follow
stuviagw
Content preview
Probleem 2Probleemstelling: Hoe wordt mantelzorg verdeeld?
1. Wat is mantelzorg?
Betekenis mantelzorg
Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven
aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving,
waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie.
Een mantelzorger gaat zorgen als iemand in zijn of haar omgeving zorg nodig heeft. Een
familielid, buur en/of vriend waar al een emotionele band mee bestaat. Mantelzorgers
zorgen soms 24 uur per dag, kunnen de zorg niet zomaar beëindigen en verrichten soms
verpleegkundige handelingen.
Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of
hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Mantelzorgers
zijn geen beroepsmatige zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band
hebben met degene voor wie ze zorgen.
Schrijvers (2001): Mantelzorg bestaat uit handelingen van de ene mens voor de andere,
bewust gericht op bevorderen, onderhouden of herstellen van gezondheid in al haar
aspecten, waarbij sprake is van een reeds langer bestaande relatie tussen beide. Zorg
biedt vaak vreugde aan de verlener ervan, omdat de patiënt dankbaar is of vooruitgaat.
Gevangen der liefde is als bij een echtpaar er een is die de ander intensief verzorgt.
Soms is hierbij de relatie al verkild en heeft deze alleen nog maar een zorg verlenend
karakter. Er is hierbij geen wederkerigheid meer: de mantelzorger geeft alleen nog maar
en de patiënt die neemt.
Centrale verzorger is als er één persoon alle mantelzorg aanbiedt.
Informele zorg
Informele zorg bestaat uit zelfzorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk. Deze vorm van zorg
wordt niet betaald terwijl formele zorg wel wordt betaald. Er zijn bij informele zorg wel
kosten verbonden zoals vervoer en aanpassingen aan het huis.
Zelfzorg heeft als kenmerk dat de zorgverlener en zorgontvanger dezelfde persoon zijn.
Zelfzorg zijn de handelingen die een mens bewust verricht om zo gezond mogelijk te
blijven. De inperking bewust is nodig, omdat aan alle levensverrichtingen wel een
gezondheidsaspect is te onderkennen.
Mantelzorg is een vorm van sociale steun. Sociale steun is het aanbieden van een
luisterend oor, praktische hulp geven en informatie verschaffen door vrienden en familie.
Er zijn 3 vormen van sociale steun:
- Emotionele steun (schouderklopje).
- Informatieve steun (raad geven).
- Materiële steun (boodschappen doen).
Vrijwilligerswerk bestaat uit onbetaalde handelingen van de ene mens voor de andere
binnen een organisatorisch verband en gericht op bevorderen, onderhouden of herstel
van gezondheid. Vrijwilligerswerk heeft met mantelzorg gemeen dat het niet voor
betaling in aanmerking komt. Vrijwilligerswerk heeft als verschil dat de band niet
emotioneel is, de relatie wordt gelegd via een organisatorisch verband (kerk, stichting).
Motieven om vrijwilligerswerk te doen en factoren die deze motivatie kunnen
beïnvloeden:
, - Naastenliefde bezinningsbijeenkomsten
- Levensvervulling ruimte om te groeien, scholing
- Sociale contacten sociëteit, festiviteiten, eigen groep
- Gezelligheid niet alleen eropuit, opvang
- Geen betaald werk gratificaties, goede onkostenvergoeding, inspraak, de moeite
is genoeg
- Nog geen baan voorrang bij sollicitaties
- Voor de status maatschappelijke waardering
Rollen van een mantelzorger
Mantelzorgers vervullen 3 sociale rollen:
- Zorgverlener
- Familielid
- Potentiële patiënt mantelzorg komt vaak neer op één centrale verzorger,
waardoor deze niet de tijd heeft voor zichzelf en forceert zijn eigen krachten,
waardoor de mantelzorger zelf patiënt wordt.
2. Door wie wordt mantelzorg gegeven?
Partner, kinderen, familieleden, vrienden, buren.
Moreel het voelt als plicht.
Historisch je bent eerder ook verzorgt.
Pragmatisch op de inschatting wat er zowel beschikbaar is. Hoe het praktisch geregeld
kan worden.
Belasting
De belasting van de mantelzorger is afhankelijk van een complex van factoren (Dunystee
model):
- Objectieve belasting is door een onderzoeker, zorgverlener of andere
buitenstaander waar te nemen en uit te drukken in een maat (bv. Hoeveel uren
verleende zorg per dag).
- Subjectieve belasting is de bepaling van de mantelzorger zelf, waarbij het gaat
om zijn beleving van de objectieve belasting.
3. Wat is een persoonlijk netwerk?
Persoonlijk netwerk zijn vrienden, familie en kennissen.
Betekenis
Definitie van Mitchell: een persoonlijk netwerk is een specifieke set van verbonden
tussen een gedefinieerde set van personen, met de extra eigenschap dat de
eigenschappen van deze verbindingen als een geheel kan worden gebruikt om het sociaal
gedrag van de betrokkenen te interpreteren.
Persoonlijk netwerk wordt gedefinieerd als een flexibele begrensde groep van personen
die ten minste een centraal persoon hebben, iedereen de focale persoon kent of er
interactie mee heeft, het geheel van relaties tussen deze personen en het focale persoon,
en de set van relaties die onafhankelijk staan van de focale persoon.
Zones en sterren
Barnes gebruikt concepten van zones en sterren:
- Primaire ster bestaat uit alle personen die betrokken zijn in een directe relatie met
de brandpunt persoon.
- Primaire zone bestaat uit de primaire ster inclusief de relaties tussen alle
personen binnen de primaire ster.
, 4. Hoe kun je een persoonlijk netwerk beschrijven? (functioneel, structureel)
Structureel netwerk
Kenmerken als middel om netwerkpatronen te ontdekken, hoe deze
netwerken zijn gestructureerd:
- Grootte: hoe groter je netwerk, hoe meer je overhoudt als je ziek wordt.
- Compositie: relatie tussen vrienden, familieband.
- Bereikbaarheid:
- Samenstelling:
o Informeel zoals vrienden en buren. Bij buren is er een onderscheid tussen:
1. Manifeste relaties vriendschappelijk, dingen samen delen en dingen
samen doen.
2. Latente relaties afstandelijker, beleefd maar je doet niks samen.
o Formeel organisaties en mensen die ervoor betaald worden.
- Homogeniteit: hetzelfde soort mensen in een netwerk
- Dichtheid: er zijn 2 mogelijkheden:
o Open niet iedereen kent elkaar
o Gesloten iedereen kent elkaar
Functioneel netwerk
Kenmerken verwijzen naar de natuur van de koppelingen die mensen samenbrengen:
- Inhoud: op welke manier ze steun geven. Er zijn verschillende soorten steun:
o Instrumentele steun is helpen met bijvoorbeeld boodschappen doen.
o Waarderingssteun is bijvoorbeeld een bedankje krijgen.
o Emotionele steun is het meeleven.
- Wederkerigheid: je verwacht wat terug als je iemand helpt, dit is niet altijd in
balans.
- Intensiteit: hoe intens je met elkaar omgaat.
- Frequentie: hoe vaak je elkaar ziet
- Duur: hoe lang je iemand al kent
5. Welke theorieën bestaan er over het functioneren van zorgverlening thuis?
Exchange theory (ruiltheorie)
Deze theorie beeldt sociale leven uit als onderhandelen met de nadruk op bronnen,
kosten en beloningen. Bij het ruil proces worden relaties vastgesteld die gepaard gaan
met wederzijds vertrouwen en met elkaars eigenbelang relaties die gebaseerd zijn op
de uitwisseling van diensten. Deze wordt verstoord als iemand ziek wordt en dus weinig
terug kan doen.
Afhankelijkheidsbalans ontwikkelt tijdens het leven. Kinderen en ouderen zijn
meer afhankelijk van anderen dan zij van hun zijn. Buren verwachten iets terug
en daarom stoppen ze op een bepaald moment. Familie zal blijven steunen.
Sociaal kapitaal is gebaseerd op de notie dat mensen hun goederen aan anderen
niet alleen geven voor plezier, maar ook met oog op de toekomst, dat anderen
hun gaan helpen de gever verwacht op een bepaald moment iets terug te
krijgen. Familie verwacht niks terug en dus gaan ze door.
Balanswederkerigheid (balanced reciprocity) als een persoon investeert in een relatie
wordt ervan uitgegaan dat dit binnen een acceptabele periode wordt terugbetaald. Dit
komt voor bij vrienden.
Algemene wederkerigheid (generalized reciprocity) de periode waarin de geïnvesteerde
tijd terugbetaald moet worden is er lang of komt niet meer. Dit komt voor bij familie.
Interaction theory (interactie theorie)
Relatie tussen de aanhankelijkheid en interactie. Deze theorie begint meestal met een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuviagw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now