Summary
Samenvatting Maatschappijleer HAVO - Thema: Rechtsstaat (Begrippen)
- Course
- Level
Alle begrippen voor het vak Maatschappijleer op de HAVO. Thema: Rechtsstaat
[Show more]
Seller
Follow
Ninipedia
Reviews received
Content preview
Maatschappijleer
Rechtsstaat – Begrippen
H1 Recht en rechtvaardigheid
(maatschappelijke) gedragsregel Ons gedrag en onze vrijheid van handelen worden
door het recht bepaald én afgebakend.
Rechtsnorm Gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn
vastgelegd.
Rechtvaardigheid Regels die eerlijk zijn.
Rechtsstaat Een staat waarin burgers door grondrechten
worden beschermd tegen machtsgebruik en
willekeur van de overheid.
Absolute monarchie De regeringsvorm waarbij de koning alle macht
heeft.
Grondwet Hierin staat wat de grondrechten zijn en hoe het
land geregeerd moet worden.
Dictatuur Één machthebber of één partij bepaald in feite wat
de regels zijn.
Leerplicht Je bent wettelijk verplicht om naar school te gaan
tot je 18de.
Publieksrecht Regelt de inrichting van de staat en de relatie
tussen burgers en overheid.
Staatsrecht Bevat alle regels voor de inrichting van de
Nederlandse staat.
Bestuursrecht Regelt de verhouding tussen burger en overheid.
Strafrecht Bestaat uit alle wettelijke regels die aangeven welk
gedrag strafbaar is.
Privaatrecht Burgerlijk recht.
Burgerlijk recht Regelt de betrekkingen tussen burgers onderling.
Personen- en familierecht Regelt zaken als het huwelijk, echtscheiding,
geboorte, overleiden en het adopteren van
kinderen.
Ondernemingsrecht Bepaalt onder welke voorwaarden je een bedrijf of
een vereniging mag oprichten.
Vermogensrecht Dat alle zaken omvat die te maken hebben met
iemands vermogen.
H2 De grondbeginselen
Trias politica De macht van de overheid is verdeeld in drieën.
Wetgevende macht Maakt de wetten waaraan de burgers en overheid
zich moeten houden.
Uitvoerende macht Zorgt ervoor dat eenmaal goedgekeurde wetten
worden uitgevoerd.
Rechterlijke macht Beoordeeld of burgers of machthebbers wetten
hebben overtreden en doet uitspraak in conflicten.
Checks and balances Als een wetsvoorstel strijdig is met Europese
regels, dan zal de rechter de minister en het
parlement tot de orde roepen.
Eerlijke rechtsspraak De eigen mening van rechters speelt in principe
, niet mee.
Klassiek grondrecht Rechten die de overheid moet garanderen.
Sociaal grondrecht De overheid kan deze rechten niet garanderen,
maar moet zich er wel voor inspannen.
Europees Verdrag voor de Rechten van de Dit verdrag verplicht de aangesloten landen de
Mens mensenrechten te beschermen.
Legaliteitsbeginsel De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan
de vrijheid van burgers als die beperkingen in
wetten zijn vastgelegd.
Strafbaarheid Artikel 1, lid 1 bepaalt dat iets alleen strafbaar is
als het in de wet staat.
Strafmaat In de wet staat bij ieder strafbaar feit de maximale
straf.
Ne bis in idem-regel Na de uitspraak van een rechter kun je in principe
niet voor een tweede keer voor hetzelfde feit
worden vervolgd.
H3 Strafrecht: de opsoring
Rechtshandhaving Handhaving van de geldende rechtsregels, gebeurt
door de overheid.
Geweldsmonopolie De overheid heeft meer macht dan wij en mag ook
als enige geweld gebruiken.
Rechtsbescherming De grondwet beschermt burgers tegen andere
burgers en tegen machtsmisbruiken van de
overheid.
Misdrijf Ernstige strafbare feiten.
Overtreding Minder ernstige strafbare feiten.
Wetboek van Strafrecht Hierin staan de overtredingen en misdrijven.
Criminaliteit Alle misdrijven die in de wet staan.
Wetboek van Strafvordering Hierin staan de regels waar de politie en de officier
van justitie zicht aan moeten houden.
Officier van justitie Zoekt namens de samenleving bewijzen tegen een
verdachte en een en kan een straf tegen hem
eisen.
Verdachte Een redelijk vermoeden van schuld.
Staande houden Iemand laten stilstaan om hem te vragen naar zijn
personalia.
Arresteren Een verdachte aanhouden.
Vasthouden Een verdachte op het bureau voor negen uur.
In beslag nemen Bewijsmateriaal, de officier of de rechter beslist
later of iemand zijn spullen na een rechtszaak
terugkrijgt.
(preventief) fouilleren Onderzoeken aan zijn kleding en zijn lichaam met
of zonder verdenking van schuld.
Infiltratie Opsporingsactiviteiten in misdaadorganisaties.
Seponeren Afzien van verdere rechtsvervolging.
Strafbeschikking Lijkt op een transactie, maar het verschil is dat
hierbij je schuld vaststaat.
Vervolgen De officier van justitie stuurt het dossier naar de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ninipedia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51036 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now