Levinas
niet in boek.
In de ogen van de ander herken ik mijzelf.
Had het niet over hoe je geluk kan bereiken vanuit karakter of plichten of naar de gevolgen
kijken maar als je naar de ander kijkt… de ander doet een appel op jouw
moraal/verantwoordelijkheid.
Bijv. iemand op het station valt, dus die heeft hulp nodig.
DOEL
Ontwikkelen van morele compettentie. Hoe je met behulp van theorieën een ethisch
vraagstuk kunt analyseren, bespreken en tot een onderbouwd advies kunt komen.
ETHIEK VS MORAAL
Moraliteit = zedelijk handelen zelf.
Ethos = karakter
Ethiek = studie hiervan. Studie van hoe juist handelen in bepaalde situaties
Je maakt van tragische keuzes: kiezen tussen twee waarden waarvoor iets te zeggen valt.
Dus bijv. privacy + transparantie.
Mens vs dier:
Dier hebben geen vrijheid om te kiezen. Mensen hebben het wel. ze kunnen nadenken over
wat de juiste keuze is. Ze kunnen in vrijheid een keuze maken voor een bepaalde handeling.
Dus dat komt door de rede en de vrijheid.
Geen morele issues waarbij je goed en kwaad hebt, maar juist dilemma’s met tragische
keuze.
ETHISCH VERANTWOORDELIJK
Bijv. smelten van de poolkap.
- Shell
- Tankende mensen
- Leveranciers
- Politiek
- Greenpeace
Machtscriterium: iedereen die in de positie zit om invloed uit te oefenen op een individu,
groep of een organisatie
,Personlijke verantwoordelijkheid: iedereen maakt ethische besluiten ten aanzien van eigen
handelen tanken bij pomp
Bearing witness: iederen, ook wanneer je niet de macht hebt om er iets aan te doen, heb e
de morele plicht om getuige te zijn van immorele daden. Dus mensen informeren, net als
journalisten. Ook als je niks kunt doen, er dan toch getuige van te zijn. bijv bij stage: als je
dingen ziet gebeuren kun je als stagiaire vaak niets doen maar je kunt er wel getuige van zijn.
Lajos Kalános
Cameraman. Uit Hongarije. Wilde iets doen aan misstanden in wereld door daar reportages
te maken.
3 ETHISCHE PERSPECTIEVEN
1. DEUGDEN
Ik was even mezelf niet (karakter)
Aristoteles is grondlegger.
Wanneer ben je gelukkig, hoe leid je een geslaagd leven etc.
Aristoteles schreef ideeën op in ethica nicomachea: eerste systematische uiteeenzetting van
deugdenleer.
Er is rede nodig om e een deugdzaam leven te leiden.
Het is altijd belangrijk dat je je verstand gebruikt. Daardoor kun je bij hoogste geluk komen.
Door telkens bezig te zijn met verscherpen van verstand kun je hoogste gelukzaligheid
bereiken. Als student zit je dus goed. Ook het sociale aspect is belangrijk; verlangens,
genieten.
Deugden = karakter. Vormen hiervan is lang.
Genot = korte duur.
Onderscheiden van 2 soorten deugden:
- Intellectueel
- Moreel
Zoeken naar balans: doctrine van het gemiddelde balans tussen twee ondeugden.
Bijv. Dapper zijn is balans tussen roekeloos en laf.
In boek; community
Deugdenethiek
- Klassieke deugden (later: Kardinaaldeugden)
o Prudentia
o Fortitudo
o Temperantia
Deze leidden tot de 4e: lustitia: rechtvaardigheid.
ZIE SLIDE
Christelijke deugden-ethiek door thomas van aquino
, - Scholastiek: middleeuwse filosofie en name onderwijsmethode
Denken in tegenstellingen.
Oorspronkelijke griekse deugdenethiek aanvullen met christelijke deugden geloof, hoop ,
liefde.
Opperste gelukzaligheid na je dood want die ligt bij God.
Voorbeelden van deugdenethiek van Aristoteles en de christelijke deugdenethiek
- Stel je mag eigen buurman kiezen.
Pers1: ik zou geen moord plegen, durf ik niet
Pers 2: ik noot, omdat ik vredelievend ben
Voorbeeld: dexter. Moord alleen slechte mensen. Vader heeft gedragsregels opgelegd.
levinas.
Dexter is er van overtuigd dat hij het goede doet. Volgt regels die zijn vader hem heeft
opgelegd. Hier wordt hij geconfronteerd met zijn zus. Daar ziet hij dat hij slecht is en wordt
afgekeurd als broer. Wordt geconfronteerd met eigen morele beslissingen.
2. BEGINSELEN/DEONTOLOGIE
zo bedoelde ik het niet.
Gaat ook wel om plichtsethiek, beginselethiek of principe-ethiek
Moreel gedrag is een ‘plicht’.
Uitgangspunt zijn principes zoals recht op privacy of gelijkwaardigheid of eerbied voor het
leven etc.
Zijn principes waar we het allemaal mee eens kunnen zijn.
Je houdt je niet bezig met de uitkomst van het handelen.
- Deugden: karakter. Doel = geslaagd leven. Teleologische ethiek
- Deontologie: plicht. Gedrag is belangrijker dan uitkomst.
Welk gedrag is in deze situatie het beste om te doen. Is handelen op zichzelf juist?
Grondlegger: Kant.
Deontoloog: moraal is intrinsieke motivatie, een plicht. Je kiest hem zelf in vrijheid,
autonomie. Het is een plicht die je jezelf oplegt. Je gebruikt je eigen verstand om te bepalen
wat goed is. Daarvoor gebruik je het principe van wederkerigheid
Categorische imperatief: kijken of datgene wat je besluit of dat algemeen geldig kan zijn.
bijv. transparantie: kan voor iedereen gelden. We willen graag adat als we met anderen
praten dat we transparant zijn. stel dat iedereen zou liegen en we vinden dat allemaal oke,
dan zou er chaos ontstaan. Dus transparantie is universeel beginsel. Je kunt het vaststellen in
vrijheid.
Humaniteitsprincipe:
Omdat onze rede is wat ons in staat stelt moreel te handelen en omdat de vrijheid ons in
staat stelt de rede te volgen hebben we de plicht dit ook in ieder ander mens te respecteren.
Je moet mensen altijd zien als middelen maar als doelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jessiekroon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.