Summary
Preventieve mondzorg samenvatting
- Course
- Institution
Complete samenvatting van preventieve mondzorg. mijn score die ik heb behaald in schooljaar 2020/2021 is 17/20.
[Show more]
4 reviews
By: Otis1 • 2 year ago
By: peggypluym • 2 year ago
By: rana-b • 2 year ago
By: hassank53 • 2 year ago
Seller
Follow
svovg01
Reviews received
Content preview
Preventieve mondzorg samenvatting 2021Het concept gezondheid en preventie
De meest voorkomende mondziekten wereldwijd zijn tandcariës, parodontitis,
tandverlies en kankers in de lippen en mondholte. Onbehandelde cariës in de
permanente tanden was de meest voorkomende gezondheidstoestand in 2010 en trof
35% van de wereldbevolking (2,4 miljard mensen). De wereldwijde last van
onbehandelde cariës voor melk en blijvend gebit is de afgelopen 30 jaar ongewijzigd
gebleven. Voor parodontale aandoeningen (definitie: metingen van parodontale
pocketdiepte en verlies van klinische hechting) geldt 10,8% van de populatie of 743
miljoen mensen. De mondgezondheid is dus een maatschappelijk probleem!
Mondgezondheid is een belangrijk aandeel in de algemene gezondheid en het
algemeen welzijn van de mensen. Ook heeft het een grote economische impact.
Socio-demografische verschuivingen, digitalisering van de informatiekanalen samen
met sociale media maken daarenboven dat mensen meer geïnteresseerd zijn in hun
gezondheid en het beheren van die gezondheid. Eerder dan enkel te focussen op
pathologie, ziekte progressie en behandeling heeft nu een breder bio-psycho-sociaal
model de plaats ingenomen van het biomedisch/biotechnisch model en dat heeft zijn
weerslag op het klinisch handelen, onderzoek en beleid.
We zijn van ziekte gericht handelen naar meer patiënt-gezondheid gericht gegaan.
Gezondheid: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere
lichamelijke gebreken.
Gezondheid wordt gezien als een dynamisch concept, sterk beïnvloed door
omgevingsfactoren, inclusief de sociale en culturele achtergrond.
Deze definitie van gezondheid staat wel ter discussie, want er ontbreekt de
benadrukking van de dynamiek en het vermogen om te adapteren. Dit leidde tot een
nieuw begrip:
Positieve gezondheid: in dit concept wordt gezondheid niet enkel gezien als de af- en
aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen met de fysieke,
emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te
voeren.
• In dit concept staat de mens centraal en niet de ziekte
• Mensen voelen zich in hun kracht aangesproken en niet in hun zwakte; misschien
heeft iemand wel een diagnose van een ziekte, maar is er een heel groot gebied
waar hij of zij wel gezond is en deze gezondheid kan nog versterkt worden
Huber onderscheidt in dit concept 6 gezondheidsdimensies:
1. Lichaamsfuncties: medische feiten, waarnemingen, fysiek functioneren, klachten
en pijn, energie
2. Mentale functies en -beleving: cognitief functioneren, emotionele toestand etc
3. Spiritueel/ existentiële dimensie: doelen/idealen nastreven, toekomstperspectief,
acceptatie
4. Kwaliteit van leven: geluk beleven, genieten, lekker in je vel zitten
5. Sociaal maatschappelijke participatie: sociale en communicatie vaardigheden,
betekenisvolle relaties, sociale contacten
6. Dagelijks functioneren: basis algemeen dagelijkse levensverrichtingen
Pagina 1 van 41
,Het Vlaams instituut gezond leven schuift niet 1 definitie van gezondheid naar
voren, maar distilleert 5 typerende dimensies:
1. Lichaam, geest en sociale relatie
2. Gezond zijn en gezond voelen; objectief en subjectief meetbaar
3. Gezondheid als positief begrip; het is meer dan afwezigheid van ziekte
4. Gezondheid als middel tot zelfrealisatie; het maakt het mogelijk om persoonlijk en
haalbare doelen te bereiken
5. Een onderdeel van een breder geheel; gezondheid wordt gezien als een dimensie
van welzijn.
Daarnaast erkennen ze 4 grote gezondheidsdeterminanten: biologische factoren,
leefstijl, omgevingsfactoren en de organisatie van de gezondheidszorg. Ze hanteren 4
preventiestrategieën: educatie, omgevingsinterventies, regels en afspraken en zorg
en begeleiding.
Ze hebben ook bedenkingen, waardoor ze zich niet volledig met het concept
vereenzelvigen:
- Het is eerder een model van individueel welzijn dan van gezondheid
- Te weinig wetenschappelijk onderbouwd
- Mogelijk beperkte invulling van gezondheidsbevordering door te eenzijdige focus op
het individu en het niet benoemen van het belang van de omgeving
Recent werd door de FDI een bruikbare definitie voorgesteld waarbij een wat alles
omvattend framewerk mondgezondheid behandelt als een dynamische staat van
welzijn, rekening houdend met fysieke, mentale en sociale aspecten en met
inachtneming van basis levensverwachtingen en dagelijks functioneren. Dit framewerk
beschrijft de interactie tussen 3 kernelementen van mondgezondheid:
1. De gezondheidsconditie van de mond; mogelijke aanwezigheid van ziekten
2. Het fysiologisch functioneren; het vermogen een reeks acties te ondernemen zoals
spreken, kauwen, lachen, slikken, smaken
3. De psychosociale functie; het verband tussen mondgezondheid en psycho-sociaal
functioneren
Sturende determinanten die de mondgezondheid kunnen aantasten:
- Genetische en biologische factoren
- Sociale omgevingsfactoren
- Fysieke omgevingsfactoren
- Gezondheidsgedrag
- Toegang tot zorg
Modererende factoren die bepalen hoe een persoon aankijkt tegenover zijn
mondgezondheid:
- Leeftijd
- Cultuur
- Inkomen
- Ervaringen
- Verwachtingen
- Aanpassingsvermogen
Verdere kenmerken van mondgezondheid:
- Het is een fundamenteel onderdeel van gezondheid en het fysiek en mentaal welzijn
- Het weerspiegelt de fysiologische, sociale en psychologische kenmerken die
essentieel zijn voor de kwaliteit van het leven
- Het wordt beïnvloed door persoonlijke aspecten zoals ervaringen, waarnemingen,
verwachtingen en aanpassingsvermogen
Goede mondgezondheid: mondgezondheid omvat veel facetten. Het includeert de
mogelijkheid tot spreken, lachen, ruiken en smaken, kauwen, slikken en het
Pagina 2 van 41
,overbrengen van een reeks emoties door gelaatsuitdrukkingen. Dit zonder pijn
discomfort en ziekte van het cranio-faciaal complex.
Gezondheidsdeterminanten van Lalonde
Health field concept van Lalonde:
Menselijke biologie:
1. Genetische factoren; erfelijke factoren hebben een aanzienlijke invloed op onze
gezondheid
2. Biologische factoren: dit zijn ook factoren binnen de mens, vaak fysiologisch van
aard, die het mee ontstaan van bepaalde gezondheidsproblemen in de hand
kunnen werken. (Hypertensie)
Leefstijl: alle gedragingen die een positieve of een negatieve invloed hebben op de
gezondheid (alcohol, roken etc)
De organisatie van de zorg: alle gezondheidsvoorzieningen, zowel curatief als
preventie, die ingezet worden in functie van gezondheid.
Omgevingsfactoren:
1. Fysieke omgeving; dit is de bodem, water, lucht, het klimaat en de omringende
organismen
2. Maatschappelijke omgeving; categorie van externe gezondheidsdeterminanten
omvat de invloed van school, werk en gezin
Afhankelijk van de nadruk die men legt op 1 of meer van deze determinanten kan de
aanpak bestempeld worden als:
- Bio-medisch- technische aanpak
- Gedragsmatige aanpak
- Socio-omgevingsgerichte aanpak
Het bio-medisch-technische benadering
- Aanpak van ziekte en oorzaken (direct oorzakelijke factor)
- Gericht naar het lichaam
- Verantwoordelijke is de zorgverstrekker
Gedragsmatige benadering
- Aanpak van gedragsfactoren en levensstijlen
- Gericht naar de persoon
- Grote verantwoordelijkheid voor individu
Kritische beperkingen:
- Reductionistisch denken beperkt de etiologie van de ziekte tot strikt biologische
oorzaken zonder aandacht voor sociale determinanten van gezondheid.
Pagina 3 van 41
, - Geen aandacht voor sociale en culturele factoren die aanzetten tot zo’n gedrag en
die de vrije keuze van het individu in het gedrang brengen.
- Gefocust op persoon; ‘victim blaming’
Bio-psycho-sociale benadering
- Aanpak van bijkomende factoren, waar de persoon heel wat minder impact op heeft
- Gericht naar familie, omgeving, milieu, maatschappij
- Verantwoordelijke: multi; gezondheidswerker, persoon, beleid..
Gezondheidspromotie: het proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat
gesteld worden om meer controle te verwerven over de determinanten van hun
gezondheid en zo hun gezondheid te verbeteren.
De principes van gezondheidspromotie werden grotendeels vast gelegd in de
publicatie van de wereldgezondheidsorganisatie, het Ottawa Charter voor
gezondheidspromotie (WHO 1986). Ondertussen werd deze Charter verder uitgewerkt
en geactualiseerd in verschillende ‘Global conferences on Health promotion’. Er
worden 5 brede actie terreinen gespecificeerd:
1. Zorg voor een gezonde ondersteunende leefomgeving ; zorgen voor een gezond
ondersteunende leefomgeving betekent dat men er moet voor gezorgd worden dat
de fysieke en sociale leefomgeving in dewelke we leven maximaal moet bijdragen
tot het leiden van een gezond leven.
BV; waterfluoridering, geïntegreerde schoolprogramma’s in kansarme wijken,
drankautomaten weg op school, promotie gebruik van een helm of mondmaskers
2. Bouw een politiek beleid op met oog voor gezondheid ; productie en distributie van
voeding en drank, fluoridetandpasta BTW vrij, richtlijnen schoolmaaltijden,
rookverbod op openbare plaatsen.
3. Versterk de maatschappelijke actie; maatschappelijke gezondheidszorg binnen de
opleiding. Ondersteunen sociale netwerken naar kansarmen.
4. Ontwikkel de persoonlijke vaardigheden van mensen ; geïntegreerde
mondgezondheidsvoorlichting, opleiding voor verzorgden en verplegenden.
5. Heroriënteer de dienstverlening in de gezondheidszorg ; beter evenwicht tussen
curatief en preventief, continue screening naar mondgezondheid.
De beleidsdomeinen, essentieel voor het verbeteren van mondgezondheid:
- Een voeding en gezondheidsbeleid dat gericht is op het reduceren van
suikerconsumptie
- Een gemeenschappelijke aanpak ter verbetering van lichaams- en mondhygiëne
- Een stoppen met rokenbeleid
- Een beleid gericht op ongevallen preventie
- Een beleid dat open staat voor waterfluoridering
- Het verzekeren van toegang tot passende preventieve tandheelkundige zorg
Deze beleidsdomeinen hebben een veel bredere impact op gezondheid dan alleen
mondgezondheid.
Dit alles zal dus waarschijnlijk veel
doelmatiger en doeltreffender
kunnen worden aangepakt wanneer
de inspanningen om dit te realiseren
gezamenlijk en gecoördineerd wordt
aangepakt door een brede groep van
gezondheidswerkers op verschillende
domeinen. Dit wordt Common risk
factor approach genoemd.
Pagina 4 van 41
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller svovg01. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now