1 Inleiding
1.1 Freaks
- man vraagt 20 jaar lang aan verschillende ziekenhuizen om been te
amputeren
o gaat niet, want been is gezond
o dan schiet hij zichzelf door zijn been, zodat het geamputeerd moet
worden
moeten we hierop ingaan of niet?
Waar ligt de grens tussen het aanvaardbare en het
wenselijke
Moet de gemeenschap hieraan bijdragen? Ziekenfonds?
- Vrouw met heel erg gezwollen voeten
o Dergelijke mensen werden vroeger tentoongesteld: freakshows (19 de
E)
o Wat zijn ethische waarden en normen?
Afhankelijk van tijd tot tijd
Hoe komt het dat in die tijd deze vrouw zo kon worden
opgevoerd?
Nu zouden we zeggen: ocharme, ze heeft medische hulp
nodig.
1.2 Bio-ethiek
- Bio-ethiek = quid
o Grenzen stellen aan het toelaatbare
Gegroeid doorheen de tijd: vroeger stelde men geen grenzen
bio-ethische vraagstukken hebben te maken met de grens
met wat we aanvaardbaar vinden en wat niet
Bio-ethiek is heel recent
o Meer medische mogelijkheden
Positief
Keerzijde van de medaille: nieuwe dilemma’s
vb. prenatale test op downsyndroom: baby houden?
vroeger bestond dit dilemma niet
- Vandaag: overvloed aan bio-ethische vraagstukken (orgaandonatie,
breinstimulatie, ingrijpen in levensstijl bij bv. obesitas, …
door de overvloed aan technische en medische mogelijkheden
- Niet alleen bio-ethiek maar ook bio-politiek
o waarom interesse van politieke overheid in leven van individuele
burger?
o Zijn mensen individueel verantwoordelijk of ook maatschappij?
- Specifiek voor sociaal werk
o Mens als studieobject en sociale gevolgen
Gedrag van de mens in kaart brengen, inzicht verwerven en
voorspellen
Ontstaan van menswetenschappen (18e – 19e E)
1.3 Hoe kijken we naar onszelf?
- fenomeen van medicalisering gedrag
o cfr. Christopher Lane: ‘we used to have a word for sufferers of ADHD.
We called them boys.’
, o How normal behaviour became a sickness
vb. Onzekerheid angststoornis
- groeiende impact van genetica en neurologische wetenschappen
o wat vinden we toelaatbaar? grenzen (kind zelf kiezen?)
- daarnaast: gezondheid obsessief najagen (koelkast = medicijnenkast)
o gevolg: permanente staat van ‘ziek-zijn’
o in supermarkt: alles wordt aangeprezen als positief voor de
gezondheid
voeding wordt bekeken door medische bril, men kijkt niet naar
wat lekker is
vb. in Amerika: gerechten met aantal calorieën bij individuele
verantwoordelijkheid, want je weet hoeveel er in zit
vb. op potje yoghurt: ‘rijk aan calcium’ i.p.v. ‘lekker’
- grote discussie: tot waar loopt de verantwoordelijkheid van het individu en
waar start die van anderen?
, 2 Hoofdstuk 1: De mens als studieobject
2.1 Opkomst moderne psychologie en wetenschap
- Filosofie en geneeskunde worden uit elkaar gedreven
o Niet langer het waarom, waarvandaan en waarheen telt
o Wel het hoe: hoe zit het lichaam in elkaar, hoe kunnen we onze
kennis ervan in kaart brengen en hoe kunnen we ze inpassen in een
werkzame medische praktijk
- Filosofie laat zich meer in met wetenschappelijk filosofische kwesties en de
maatschappelijke contouren ervan
o Niet de feiten op zich worden in de filosofie bewezen, maar de
kwestie van wat het feit teweegbrengt, wat de status van het feit is
en hoe we met dat feit omgaan.
o Dat je niet aan empirische bewijzen toekomt, heeft niks te maken
met gebrek aan wetenschappelijkheid, maar met de complexiteit
van de vraagstelling.
- Bio-ethiek: filosofisch-ethische reflectie op wetenschappelijke evoluties
o wetenschap eist empirisch bewijs
o voorbeeld
x% endorfine in hersenen (wetenschappelijk)
gemakkelijk te bestuderen
psychologie stelt vragen naar voorwaarden en condities die
ruimer zijn dan louter empirisch
vb. is de mens gelukkig?
o Moeilijk daar een exact antwoord op te geven
o Je kan wel zeggen 80% gelukkig, maar wat ben
je daar mee?
o Kan je niet onderzoeken in één of ander
laboratorium
vb. obesitas: moeten mensen mager zijn om gezond te
zijn?
2.2 Quid citaat?
‘…de plicht tot vragen, tot het aanhouden van de vraag. Het ‘bevragen’ maakt
geen ethiek op zichzelf uit, want de vraag staat hier zelf ter discussie. De plicht is
eenvoudiger en armzaliger: de vraag als vraag bewaren.’ (Nancy)
- De vraag als vraag: plaats van reflectie in de samenleving
- Bepaalde vragen sluiten antwoord reeds in
vb. waarom nu meer probleemjongeren
o je gaat er al van uit dat er probleemjongeren zijn de dag van
vandaag
o belangrijk de juiste vraag te stellen
antwoord is vaak al besloten in de vraag: risico!
- Psychologie: hardnekkig blijven vragen, ook al is er geen antwoord
- In bio-ethiek: ruimte maken voor deze vragen
- Zich niet laten ‘vangen’ door enkel nieuwe procedures uit te vlooien, ook
fundamentele vragen stellen
2.3 Grondvraag bio-ethiek: hoe moet mens zichzelf verstaan?
Perspectief om mens te bestuderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Morelies. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.