Deze samenvatting is vooral gebaseerd op het boek 'handboek wondzorg' van het Wit-Gele kruis. Bovenstaande hoofdstukken zijn hier allemaal in samengevat. Er zijn nog een aantal andere hoofdstukken die zijn samengevat die niets te maken hebben met wondzorg. Zoals: Pijn bij volwassene en kinderen, op...
Pijn bij volwassenen
1. Inleiding
Pijn per definitie onaangenaam
Sensorische & emotionele ervaring
Gepaard gaat met aanwezige ofpotentiële weefselbeschadiging
Of wordt beschreven in ermen dergelijke schade
Als vpl pijn vermijden of bestrijden
Pijn is persoonlijk/ subjectief
Is er steeds als zv dit aangeeft
Stellen mening niet in vraag
Pijn= geen ziekte
Signaal dat iets misgaat symptoom
Gevolg van aandoening/ situatie
Eerst oorzaak vinden om behandeling te starten
Waarschuwing levend organisme binnen of buiten bedreigd wordt
Pijn niet enkel aanwezig als pt dit aangeeft
o Vb Comateuzepat, jonge kinderen, verstandelijk handicap,..
o Soms hoge pijngrens anders percipiëren
Zeer moeilijk tot niet te beschrijven begrip (subjectief is)
Pijn verschillende vlakken
o Sociaal
Niet buiten kunnen komen
o Psychisch
Eenzaamheid
Uitzichtloos
o Financieel
Niet kunnen werken
o Lichamelijk
Beperkte mobiliteit
Ong 60% pijn in zh
Na ingreep matig tot ernstige pijnscore
Meeste zorgvragers op spoed aanmelden door pijn
2. Fysiologie
Nociceptoren :
o Zenuwuiteinden die diverse soorten prikkels omvormen in
zenuwimpulsen
Zenuwimpulsen
o Worden door hersenen als pijn waargenomen
Pijncyclus
o Begint bij zenuweiden geprikkeld of beschadigd zijn
o Nociceptieve afferente neuronen geprikkels zenden
gevarenboodschappen uit
, o Elektische signalen (prikkels) via zenuwbanen
doorgegeven dorsale hoorn van ruggenmerg tot in
hersenen
o Dunne niet-gemyeliniseerde vezelf pijn geleiden
o Achterhoorn ruggenmerg inkomende prikkel gemoduleerd
systeem bepalend pijnprikkel doorgestuurd hogere centra
o Modulatie binnen dorsale hoorn poorttheorie
Niet enkle verbinding tussen huid en hersenen psychologische
& sociale dimensie
Steeds opnieuw prikkeling nociceptoren zijn activiteit toenemen
Prikkeling lang & vaak ernstige pijn
Langdurige pijn went niet wordt niet dragelijker enkel
heviger
Oorzaken pijn :
o Ontsteking zenuwen
o Drirect trauma zenuwen
o Hevige druk (vb tumoren)
o Extreme temperaturen
o Zenuwinvasie door kankercellen
o Beschadiging structuren ruggenmerg of hersenen
o Abnormale activiteit zenuwsystemen (vb fantoompijnen)
Poorttheorie
Niet alleen schadelijke prikkels doorsturen
Centraal zenuwstelsel pijnprikkel te moduleren
o Ruggenmerg functioneert poort open & dicht gaat)
Verklaart waarom gewaarwording pijn in 1zelfde lichaam
beschadiging kan geven onder verschillende omstandigheden
Poortmechanisme hogere hersengebieden in acuut stadium van
belang zijn
o Vb soldaat geraakt schot pas als veilig is merken dat
schotwonde heeft
Systeem kan overgevoelig zijn
Verschillende factoren poort sluiten/openen
Poort openen :
o Grootte van het lestel, oncomfortabele bewegingen
Fysiek
o Spanningen, zorgen, depressie
Emotioneel
o Focus op pijn, verveling
Mentaal
Poort sluiten :
o Medicatie of andere stimulatie van zenuwen
Fysiek
o Positieve emoties, rust, ontspannen
, Emotioneel
o Afleiding, betrokken zijn bij andere
activiteiten
Mentaal
Pijnmodel van Loeser
Toont evolutie van pijnprikkel tot uiteindelijke gedrag
Nociceptie
o Pijnprikkel : signaleren van weefselschade door
zenuwstelsel
o Sensorisch systeem
o Betrokken voortgeleiding prikkels
o Soms meetbare nociceptie pat geen pijn
o Geen meetbare nociceptie wel hevige pijn
Pijngewaarwording
o Bewust worden van pijn
o Psycho-emotioneel neutraal
Pijnbeleving
o Hoe iemand pijn beleeft
o Psycho-emotioneel gekleurd
Pijngedrag
o Alle non-verbal & verbaal gedrag
o Wat buitenstaander ziet
Soorten pijn
Onderscheid op basis van duur
o Acute pijn
Sterke onaangename gewaarwording
1sec tot 3 maanden kan duren
o Chronische pijn
Aanhoudende of intermitterende sterk onaangename
gewaarwording
Langer 3 maanden duurt
Onderscheid op basis van oorzaak
o Nociceptieve pijn
Pijn door weefselschade
Vb schaafwonde of verzwikte enkel
o Neuropatische pijn
Zenuwpijn
Bv beschadigde zenuw, zenuwschade door
suikerziekte
o Viscerale pijn
Pijn thv orgaan
Bv blindedarmontsteking
o Vasculaire pijn
, Bv zieke aan bloedvaten, aderverkalking,
verstopping
o Oncologische pijn
Pijn tgv kanker
Bv ingroei van gezwel
3. Pijndiagnose
Goed pijnmanegement begint met goede pijnmeting
Vroegtijdige herkenning essentiële voorwaarden goede
pijnbehandeling
o Pijnscores registeren
o Vaststellen welke behandeling helpt, welke bijsturen,..
3.1 Wat willen we weten ?
Waar is er pijn ?
Wanneer ?
Vb ‘s nachts, overdag,..
Hoe is pijn?
Trekkend, stekend, kloppend,..
Intensiteit van pijn
Continue, sporadisch, erge pijn, lichte pijn ?
Wat verlicht/verergert pijn ?
Vb hoesten, slikken, warmte,..
3.2 Observatie van gedrag
Lichaamstaal
o Voorbeelden :
o Rusteloosheid, agitatie, snel knipperen met ogen,
wiegen, wrijven, gespannen lichaamstaal,
afschermen,..
Vocalisatie
o Voorbeelden :
o Kermen, kreunen, roepen, zuchten, grommen,..
Gezichtsuitdrukkingen
o Voorbeelden :
o Verlaagde wenkbrauwn uitgevallen onderkaak of open
mond, trieste of verwrongen gelaatsuitdrukking,
fronsen, grimassen, verzonken gezicht,..
Verandering in dagelijkse activiteiten of gedrag
o Voorbeelden :
o Agressie, toegenomen verwardheid, prikkelbarheid,
terugtrekken, verminderde mobiliteit, depressie, angst,
aandacht zoeken,..
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Chelseasavelbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.60. You're not tied to anything after your purchase.
