Het vak sociologie wordt in het tweede semester van het eerste jaar professionele bachelor Orthopedagogie aan HoGent. Met deze samenvatting had ik de cursus niet meer nodig en behaalde ik 18/20 in de eerste examenkans.
SOCIOLOGIE
Samenvatting semester 2
Bachelor in de Orthopedagogie
2020-2021
Femke Peeters
,Femke Peeters
1A3.1/1A3.2
Inhoud
1. De aard van de samenleving
De samenleving als speelveld .................................................................................................................. 8
Het dagelijks leven door de bril van de socioloog ................................................................................. 11
Over eten en drinken ........................................................................................................................ 11
Over sport .......................................................................................................................................... 12
Over lifestyle en lijfstijl ...................................................................................................................... 13
Over liefde ......................................................................................................................................... 14
Contingent maar niet arbitrair? ........................................................................................................ 14
Een stap verder...................................................................................................................................... 15
Echtscheiding..................................................................................................................................... 15
Zelfdoding .......................................................................................................................................... 16
Arbeid ................................................................................................................................................ 17
Ziekte en dood ................................................................................................................................... 19
Verklaringen voor ongelijke levensverwachting volgens sociologen ............................................ 19
Een eerste definitie van sociologie........................................................................................................ 20
Samenvatting......................................................................................................................................... 22
2. De samenleving is een veld van tegengestelde krachten
Individu en samenleving: een strijd van goed tegen kwaad? ............................................................... 24
De samenleving: een vat vol mogelijkheden en beperkingen .............................................................. 26
Solidariteit versus strijd ......................................................................................................................... 27
Solidariteit en cohesie ....................................................................................................................... 27
Strijd en conflict................................................................................................................................. 30
Verschillende soorten conflicten................................................................................................... 31
Ongelijkheid versus gelijkheid ............................................................................................................... 33
Samenvatting......................................................................................................................................... 34
3. Welk nut heeft de sociologie?
De sociologie, een wetenschap als (g)een ander .................................................................................. 35
Er is meer wetenschap onder de zon dan enkel natuurwetenschap .................................................... 37
Een socioloog onderzoekt sociale feiten ............................................................................................... 38
Wat brengt de sociologie ons bij? ......................................................................................................... 39
De sociologie: een van de huizen op het plein van de samenleving met verschillende kamers en
bijhorende ramen .................................................................................................................................. 39
Welk nut heeft de sociologie voor een professionele bachelor? .......................................................... 40
Samenvatting......................................................................................................................................... 40
1
,Femke Peeters
1A3.1/1A3.2
4. De ene bril is de andere niet
We dragen allemaal een bril! Over selectieve waarneming ................................................................. 41
Referentiekaders ................................................................................................................................... 43
Het breekpunt tussen common sense en wetenschap ......................................................................... 48
Samenvattend ....................................................................................................................................... 48
5. Blokken uit de sociologische blokkendoos
Sociaal handelen.................................................................................................................................... 49
Interactie en communicatie .................................................................................................................. 50
Interactie ........................................................................................................................................... 51
Communicatie ................................................................................................................................... 52
Non-verbale communicatie ........................................................................................................... 53
Impact van sociale media op communicatie ..................................................................................... 54
Sociale relaties en posities, sociale rol en status .................................................................................. 54
Sociale relaties................................................................................................................................... 55
Sociale posities .................................................................................................................................. 56
Sociale status ..................................................................................................................................... 57
De sociale rol ......................................................................................................................................... 58
Rollenstellen en rolconflicten............................................................................................................ 59
Rollenstellen .................................................................................................................................. 59
Rolconflicten .................................................................................................................................. 60
De stabiliteit van rollenstellen........................................................................................................... 61
Rolattributen en statussymbolen .......................................................................................................... 62
Samenvatting......................................................................................................................................... 62
6. Samenlevingsverbanden
Sociale netwerken ................................................................................................................................. 63
Netwerken zijn kanalen waarlangs sociale goederen (kunnen) stromen ......................................... 65
Enkele kenmerken van netwerken .................................................................................................... 65
Groepen ................................................................................................................................................. 67
Een typologie als uitgangspunt ......................................................................................................... 68
Sociale categorie ............................................................................................................................... 68
Het samenzijn .................................................................................................................................... 69
Primaire groepen ............................................................................................................................... 69
De collectiviteit .................................................................................................................................. 70
Referentiegroepen ................................................................................................................................ 71
Vergelijkende referentiegroepen ...................................................................................................... 71
Waarvoor staat cultuur? ....................................................................................................................... 74
Cultuur met een grote en een kleine c .................................................................................................. 75
Cultuur: een patroon van waarden, normen, doeleinden en verwachtingen ...................................... 76
De ene cultuur is de andere niet ........................................................................................................... 80
Verschillen tussen ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur.................................................................................... 80
Verschillen tussen samenlevingen ................................................................................................ 81
Verschillen binnen samenlevingen: dominante en gedomineerde culturen, tegenculturen en
subculturen.................................................................................................................................... 84
Instituties en institutionalisering........................................................................................................... 85
Het gezin: een primaire groep én een institutie – LEZEN...................................................................... 86
8. Levenslang leren om in het gareel te lopen
Cultuur wordt aangeleerd ..................................................................................................................... 87
Waartoe dient socialisatie? ................................................................................................................... 88
Primaire, secundaire en tertiaire socialisatie ........................................................................................ 89
Overzicht primaire, secundaire en tertiaire socialisatie................................................................ 91
Differentiële socialisatie ........................................................................................................................ 92
Over beïnvloeding, gezag en macht ...................................................................................................... 94
Gezag ................................................................................................................................................. 95
Macht ................................................................................................................................................ 96
Over machtsbronnen en elites .......................................................................................................... 96
Machtsmiddelen................................................................................................................................ 98
Conformisme: gedrag zoals het hoort? ................................................................................................. 99
Sociale controle en sociale sancties .................................................................................................... 100
De spanning tussen cultureel aanvaarde doelstellingen en middelen: Mertons typologie ............... 102
Meer over deviantie ............................................................................................................................ 103
Verklaringen voor deviantie ............................................................................................................ 104
Sociale contexttheorie – Durkheim (1897-1967) ........................................................................ 104
Labelingstheorie – Becker ........................................................................................................... 105
De learned deviance-theorie – Acker .......................................................................................... 106
De conflicttheorie ........................................................................................................................ 106
Functies van deviantie ..................................................................................................................... 107
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller peeters2002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
