Recht & onderneming
Inleiding tot het recht deel II
Deel 5: Goederen- en zakenrecht
H1: Indeling van de goederen
1. Lichamelijke en onlichamelijke goederen
Lichamelijke goederen: zintuiglijk waarneembare -stoffelijke- goederen, worden ook zaken genoemd
vb: planten, dieren, werktuigen…
Onlichamelijke goederen: onstoffelijk, producten van de menselijke geest of abstracte gehelen van
goederen van uiteenlopende aard
vb: auteursrecht, merkenrecht…
2. Roerende en onroerende goederen
1 Een voorbijgestreefd onderscheid?
Juridische verschilpunten tussen behandeling van roerende & onroerende goederen:
- verschillende procedure beslag
- verschillende regeling inzake verjaring
- fiscaal recht
* onroerende goederen: registratierecht
* roerende goederen: BTW
2 onroerende goederen
Onroerend door hun aard
= goederen die uit-er-aard niet verplaatsbaar zijn of die allen verplaatsbaar zijn door hun essentie
zelf aan te tasten
vb: gronden, gebouwen…
Onroerend door incorporatie: roerende voorwerpen die verenigd zijn met onroerende goederen en
daarom hun zelfstandigheid hebben verloren
Onroerend door bestemming
= goederen die uit hun aard roerend zijn maar door de wet toch als onroerend worden beschouwd
omdat ze bestemd zijn voor een onroerend goed
Bepaalde economische of materiële band tussen onroerend goed en een goed dat van nature
roerend is
vb: trappen, deur, lift…
3 Roerende goederen
= alle goederen die niet onroerend zijn
Roerend uit hun aard
= alle verplaatsbare goederen, die niet onroerend zijn door bestemming
Roerend door wetsbepaling
rechten worden door wet uitdrukkelijk als roerend aangemerkt zoals aandeel in vennootschap
Goederen door anticipatie roerend gemaakt: oog op toekomstige scheiding, afzonderlijk beschouwd
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
, 3. Gebruiks- en verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen = meer dan één keer gebruiken
Slechts teniet door slijtage, defect of vernieling
vb: meubelen, machines & auto’s
Verbruiksgoederen = gaan teniet bij een eerste normaal gebruik
vb: eetwaren, geld & brandstof
Onderscheid belangrijk voor teruggaveplicht & risico voor de lener
→ bruikleen: hetzelfde voorwerp moet teruggegeven worden
vb: bruikleen van een kruiwagen
→ verbruiklening: gelijkaardige voorwerpen teruggegeven worden
vb: lening van geld
4. Domeingoederen
Domeingoederen = goederen die toebehoren aan publiekrechtelijke rechtspersonen (overheid)
1 goederen die tot openbaar domein behoren
Goederen die van nature, door de wet of door een beslissing vd bevoegde overheid tot het gebruik
van alle bestemd zijn
vb: openbare wegen, havens…
2 goederen die tot het privaat domein behoren
Overheidsgoederen die niet de taken vervullen van het algemeen belang
Particulieren kunnen hier wel rechten op verwerven (via huur, koop…)
Zelfstandige zakelijke rechten: staan op zichzelf
= rechten waarbij u een heerschappij hebt over een zaak
Zakelijke zekerheidsrechten: bestaan enkel als bijkomend recht bij vorderingsrecht
→ kunnen enkel gevestigd worden wanneer er een bepaald vorderingsrecht bestaat tegen degene
die een zelfstandig zakelijk recht heeft op een goed
vb: hypotheek & pand
H2: Zelfstandige zakelijke rechten
1. De kenmerken van het zakelijk recht
Onmiddellijke macht op het goed & schept een rechtsband tussen titularis en goed
Kenmerken:
- volledige heerschappij over een goed, volledig autonoom
- absoluut karakter
- tegenwerpbaar aan iedereen
Limitatief beperkt: zakelijke rechten zijn beperkend geregeld in de wet
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
, 2. Het eigendomsrecht
1 Begrip en inhoud
Eigendomsrecht = recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak het genot te hebben en
erover te beschikken, op voorwaarde dat met er geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten
of met de verordeningen
- Genotsrecht: eigenaar mag de opbrengsten voor zich innen
- Beheersrecht: eigenaar mag zaak aanwenden voor eigen doelstellingen
- Beschikkingsrecht: zaak vervreemden (verkopen, schenken) of zelfs vernietigen
2 Verwerven van eigendom
1 Afgeleide eigendomsverwerving
= eigendom kan verworven worden door eigendomsoverdracht van een titularis aan een andere
titularis
* overeenkomst (verkoop, aankoop, schenking)
* éénzijdig overheidsoptreden (onteigening, opeising)
* via overlijden (erfrecht of testament)
2 Oorspronkelijke eigendomsverwerving
- toe-eigening: zaken hebben geen eigenaar, iedereen kan eigenaar worden
vb: vissen in rivieren, wild in bossen
- verloren voorwerpen: hebben wel een eigenaar
* publieke ruimte: vinder moet de gevonden zaak afgeven aan de gemeente & die houdt de zaak 6
maanden ter beschikking, daarna wordt gemeente de eigenaar
* private grond: vinder mag zaak in bezit houden & wordt eigenaar als wettelijke eigenaar niet
komt opdagen
→ in de grond gevonden: opbrengst gedeeld door eigenaar vd grond & vinder
- achtergelaten voorwerpen: bewust achtergelaten, kunnen toegeëigend worden door de vinder
- natrekking: eigendom van een roerende of onroerende zaak geeft recht op al wat zij voortbrengt en
op hetgeen, hetzij natuurlijk, hetzij kunstmatig, als bijzaak ermee verenigd wordt
Onroerende goederen: eigendom vd grond bevat in zich de eigendom van hetgeen op en onder de
grond is
Roerende goederen: moeilijk uit te maken wat hoofd- en bijzaak is
Bezit en verjaring
3.1 Bezit en detentie
Bezit = feitelijke macht van een persoon over een zaak, waarbij deze persoon een aantal handelingen
omtrent deze zaak kan stellen met het inzicht deze feitelijke macht voor zichzelf en voor eigen
rekening uit te oefenen
Bezit ≠ detentie
Detentor (=houder) van een zaak ‘bezit’ niet voor zichzelf, maar houdt zaak bij voor een ander
vb: huurder
Eigendomsvermoeden: roerende goederen
→ Weerlegbaar vermoeden, tegenbewijs is mogelijk
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller blockxdore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.