Het is een samenvatting van het boek biologie voor jou uit 6 vwo. De samenvatting gaat over thema 2, transport. Dit gaat dus over transportsystemen, het hart, het bloedvatenstelsel, het bloed en het weefselvloeistof en lymfe
Biologie samenvatting
Thema 2 Transport
§2.1 Transportsystemen
Geleedpotige hebben een open circulatiesysteem en een buisvormig hart. Andere diersoorten
hebben een bloedsomloop.
→ Bij een bloedsomloop is er sprake van een gesloten transportsysteem (dit is effectiever).
Vissen hebben een enkelvoudige bloedsomloop.
→ Per omloop gaat het bloed 1x door het hart.
→ Vissen hebben 1 boezem en 1 kamer
→ boezem - kamer - kieuwen
Mensen hebben een dubbele bloedsomloop.
→ Het hart bestaat uit 2 gescheiden delen:
1. linkerharthelft
2. rechterharthelft
→ Er zijn 2 bloedsomlopen:
1. Kleine bloedsomloop:
- hart → longen → hart
2. Grote bloedsomloop:
- Hart → rest van het lichaam → hart
Bloedsomloop bij gewervelde dieren:
→ Amfibieën hebben 1 hartkamer
→ hart → longen en huid
→ deels afgesloten door harttussenschot
- bij ademen: bloed blijft gescheiden
- zonder ademen: bloed gaat door het hart heen
Embryonale bloedsomloop
→ Zuurstof en voedingsstoffen via placenta
→ Voor geboorte is er een opening tussen de rechter- en linkerboezem: het ovale venster
→ Ductus arteriosus (ductus Botalli) = verbinding tussen de longslagader en de aorta.
→ Na geboorte wordt het ovale venster door druk gedicht.
§ 2.2 Het hart
Over het hart lopen 2 soorten bloedvaten:
1. Kransslagaders: aftakkingen aorta
→ voorzien hartspierweefsel van O2 + voeding
2. Kransaders:
→ CO2 + afvalstoffen worden afgevoerd
→ monden uit in rechterboezem
, Hartkleppen: scheiden boezems en kamers
Halvemaanvormige kleppen: begin longslagader en aorta
Bij de werking van het hart zijn 3 fasen:
1. De samentrekking (systole)
2. Ontspanning (diastole)
3. De hartpauze
Met een stethoscoop zijn altijd 2 harttonen te horen:
1. Samentrekking kamers → toon: hartkleppen slaan dicht, dof geluid
2. Eind samentrekking kamers → toon: halvemaanvormige kleppen slaan dicht, helder
geluid
Als de hartkleppen niet goed sluiten is er een hartruis te horen.
De samentrekking komt door impulsen van de sinusknoop: gespecialiseerde cellen in de wand
van de rechterboezem.
Tussen de rechterboezem en -kamer liggen andere gespecialiseerde cellen → de
atriumventrikelknoop (AV-knoop). Vanuit daar loopt de bundel van His.
De impulsgeleiding in het hart kan worden gemeten en weergegeven in een elektrocardiogram
(ecg).
De hartslagfrequentie (hartritme) ligt aan de hoeveelheid impulsen die van de sinusknoop
komen.
→ De hoeveelheid impulsen hangt van verschillende factoren af, zoals activiteit en gewicht.
De hoeveelheid bloed die per slag kan worden weggepompt door het hart is het slagvolume.
§2.3 Het bloedvatenstelsel
Er zijn 3 typen bloedvaten:
1. Slagaders (arteriën): weg van hart, naar organen.
→ bloed stroomt stootsgewijs
→ wanden: dik, stevig, elastisch, glad spierweefsel
→ liggen diep in het lichaam, zo zijn ze goed beschermd
→ in organen vertakken arteriolen (dunnere wand)
- glad spierweefsel, zo kunnen ze vernauwen (vasoconstrictie) of verwijden
(vasodilatatie)
2. Haarvaten (capillairen)
→ wand: 1 cellaag (stofwisseling)
→ haarvaten verenigen tot venulen
3. Aders (venen): bloed stroomt terug naar het hart
→ vereniging van venulen
→ wanden: dunner en minder elastisch
→ lagere bloeddruk
→ aderkleppen: zorgt dat bloed in 1 richting stroomt
→ minder diepe ligging
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraschrder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
