Summary
Samenvatting Levensooppsychologie
- Course
- Institution
Samenvatting van 59 pagina's voor het vak Levenslooppsychologie aan de UCLL
[Show more]
Seller
Followjorgeemily
Content preview
Emily JorgeAtlas van de menselijke levensloop
Levenslooppsychologie
Samenvatting
1
,Emily Jorge
Hoofdstuk 1: Levensloopmodellen
1.1. Levensloopmodellen
Elk model neemt een bepaald standpunt(visie/constructie) in tegenover de menselijke levensloop.
Rijpingsmodel: hoe je leven(ontwikkeling) eruit gaat zien is biologisch bepaald)
Milieumodel: ontwikkeling hangt af van de opvoeding
Interactionistisch model: inspeling van rijping en milieu
Culturele model: de tijdsgeest bepaalt wie je bent
Deficit model: trauma’s, kommer en kwel zijn vooraf bepaald (mens=pechvogel)
Veerkrachtmodel: kids kunnen in slechte omstandigheden leven en toch goed terecht komen
Rijpingsmodel (nature)
* mens = organisch groeiend wezen
* interne rijpingsprocessen staan centraal
* biologisch georiënteerd
* endogene ontwikkeling (interne, fysiologische processen)
* spontante veranderingen met kritische tijdstippen en overgangsfase
* epigenese (aanwezige kern ontvouwt zich tot identiteit)
* aangeboren kenmerken zijn dominant
* invloed vn omgeving beperkt tot ontwikkelingsbodem
* geen wezenlijk verschil man/vrouw (tenzij biologisch)
( ethologen: K. Lorenz, N. Tinbergen, A. Gesell – genetische psych.- hechtingstheoretici: Bowly, Spitz – evolutionaire levenslooppsych. )
Milieumodel (nurture) Behaviorisme(alle gedrag is aangeleerd)
* mens is onbeschreven blad (tabula rasa)
* sociale leerprocessen staan centraal
* exogene ontwikkeling (afh. Van extern milieu)
* veranderingen gestuurd door opvoeding
* eindpunt van het groeiproces: jongvolwassene
* exogenese (identiteit vormt zich van buitenaf)
* gedrag wordt gemodelleerd door ervaring
* invloed van genetisch materiaal beperkt zich tot begingegeven
* wezenlijk verschil man/vrouw door externe invloeden
( antroplogen: M.Mead, R. Benedict – Psychologie/behaviorisme: Skinner, Thorndike -cognitieve levenslooppscy.: Bandura)
Interactionischtisch model
* mens = actief zelf ontwikkelend wezen
* progressie staat centraal (klein/groot, eenvoudig/complex)
* interactie tss mensen en mens/omgeving staan centraal
* ontwikkeling in golven, schommelingen, fasen en overgangen
* overgang is kans en risico in groei, terugval is mogelijk
* belang van evenwicht, adaptatie, flexibel gedrag
* evenwicht zoeken tss persoonlijke en omgevingsnoden
* volledige levenscyclus van voor geboorte tot na de dood
* ontwikkelingsbehoeften gelijk voor man en vrouw
( ontwikkelingspsychologen: Erikson, Kohlberg – Ecologische ontw.psych.: Bronfenbrenner)
Bronfenbrenner: mens ontwikkelt binnen complex geheel van relaties en wordt beïnvloed door verschillende niveaus in de omgeving
2
, Emily Jorge
Cultureel model
* mens = product v.d. tijdsgeest
* elke historische periode kent een grondweten
* grondweten bepaalt de ontwikkeling v.d. mens
* met de samenleving verandert de persoonlijkheid v.d. mens
* groei is afhankelijk van de wetten v.d. samenleving
* de menselijke levensloop is een cultureel-historische constructie
* mensen hebben geen gelijke ontwikkelingskansen
* ontwikkeling man/vrouw = afhankelijk van cultuur/tijdsgeest
(antropologen: M. Mead – socioculturele ontw.psycho. L.Vygotsky)
Vygotsky: kinderen ontwikkelen door interactie met volwassenen en hun bijhorende cultuur, ze leren wat belangrijk is in een samenleving
Deficitmodel
* mens wordt onvermijdelijk in het leven geworpen
* intrapsychische krachten staan centraal
* geboorte en dood zijn ankerpunten v.h. leven
* ontwikkeling is doormaken van gedetermineerde crisis
* trauma’s zijn onvermijdelijk
* ontwikkeling is een gevecht tegen dominante krachten v.d. omgeving
* leven is overleven via ontwikkeling van een realiteitsprincipe
* levenscyclus is vastgelegd na adolescentiefase
*intrapyschische krachten man/vrouw zijn fundamenteel verschillend
(pscychodynamische vertegenwoordigers: Freud, Betteleheim)
Veerkrachtmodel
* mens is uitgerust met basisinstrumenten om zich te handhaven
basisinstrumenten zijn clusters van competenties
competenties groeien in de totale levenscyclus
gelijke basisinstrumenten voor man/vrouw
* gedragenheid en hechtingsmogelijkheden
* zingeving, vreugde en opwinding, humor
* sociale vaardigheden (communicatie, zelfredzaamheid)
* zelfwaarde, zelfvertrouwen, zelfbepaling
* macht en beheersbaarheid van het leven
( positieve psychologie en empowermentdenken : Van Istendael)
Hoe komt het dat sommige kinderen in moeilijke omstandigheden wél een grote veerkracht ontwikkelen en anderen niet?
Die krachten werden onderzocht bij kinderen die overleefden in extreme omstandigheden (kampen in Vietnam), maar ook
in doorsnee situaties. Los van culturen, los van schoolsystemen of theorieën ontdekte men een vijftal factoren:
1. Het kind weet zich gedragen en kan terugvallen op een netwerk van sociale ondersteuning.
2. Het kind kan zin geven aan zijn leven: het heeft greep op zijn eigen leven.
3. Via zijn vaardigheden heeft het kind het gevoel dat het controle heeft over wat in zijn leven gebeurt.
4. Het kind heeft een gevoel van eigenwaarde, zelfrespect, geloof in zichzelf.
5. Het kind kan lachen, relativeren (humor).
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jorgeemily. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now