Rechtshandeling en feitelijke handeling:
- rechtshandeling: bestuurshandeling met beoogd rechtsgevolg, d.w.z. een beoogde wijziging
in de wereld van het recht.
- feitelijke handeling: bestuurshandeling zonder beoogd rechtsgevolg.
Publiekrechtelijke en privaatrechtelijke rechtshandeling:
- publiekrechtelijk: rechtshandeling op basis van specifieke bestuursbevoegdheid, in beginsel
ontleend aan een wettelijk voorschrift.
- privaatrechtelijk: rechtshandeling op basis van privaatrechtelijke autonomie die in beginsel
iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon toekomt.
Eenzijdige en meerzijdige (publiekrechtelijke) rechtshandeling:
- eenzijdig: door bestuursorgaan afgekondigde rechtshandeling, zoals het besluit inhoudende
een vergunning met daaraan verbonden specifieke voorschriften.
- meerzijdig: rechtshandeling tot stand gebracht tussen twee partijen, bijvoorbeeld een
gemeenschappelijke regeling tussen twee decentrale overheden.
De algemene wet bestuursrecht (Awb)
De Awb dateert van 1994. Zij bouwt voor een belangrijk deel voort op begrippen uit de voormalige
wet Arob, die veel beperkter bereik had dan de Awb, en op de basis van die wet ontwikkelde
jurisprudentie. Gelet op het beperkte bereik van de Wet Arob en het feit dat veel onderwerpen in
afzonderlijke (bijzondere) wetten waren geregeld, bestond er behoefte aan een wet die voorzag in
een algemene regeling van de voor het gehele bestuursrecht relevante onderwerpen.
Doelstelling van de Awb
Eenheid (tussen gelijksoortige bepalingen in bijzondere wetten)
Systematisering en vereenvoudiging (van met name het stelsel van rechtsbescherming)
Codificatie (van enkele beginselen van behoorlijk bestuur)
Algemene voorzieningen (voor materie die zich niet leent voor regeling in een bijzondere
wet)
Indeling van de Awb
Gelaagde structuur
De Awb heeft een gelaagde structuur. Dat betekent dat de Awb is opgebouwd uit algemene
en bijzondere bepalingen die per onderwerp, in die volgorde, relevant kunnen zijn. De
algemene bepalingen gelden altijd, de bijzondere bepalingen gelden slechts voor specifieke
gevallen. De gelaagde structuur voor de besluitvormingsprocedure is zichtbaar in hfst. 1-
5Awb; de gelaagde structuur voor de rechtsbeschermingsprocedures in hfst. 6-8 Awb.
, Voorbeeld:
Bij het opleggen van een bestuurlijke last onder dwangsom zijn de relevante bepalingen te
vinden in hoofdstuk 3 (algemene bepalingen over besluiten, want de dwangsomoplegging is een
besluit), titel 4.1 (bijzondere bepalingen inzake beschikkingen, want de dwangsomoplegging is
een besluit van het type beschikking) en afdeling 5.3.2 (dwangsombepalingen).
Hoofdstuk 1-2 : inleidende bepalingen
Hoofdstuk 1 definieert de reikwijdte van de Awb en de kernbegrippen van het bestuursrecht,
te weten het bestuursorgaanbegrip art. 1:1 Awb, het belanghebbende begrip art. 1:2 Awb en
het besluitbegrip art. 1:3 Awb. Deze definities gelden voor het gehele bestuursrecht, dus ook
binnen de bijzondere wetten, tenzij daarin wordt afgeweken van de Awb. Verder geeft
hoofdstuk 1 procedureregels.
Hoofdstuk 2 bevat enkele basisvereisten voor het verkeer tussen overheid en burger en taal
in het bestuurlijk verkeer.
Hoofdstuk 3 geeft algemene bepalingen over besluiten. Cruciaal is het besluitbegrip van art.
1:3 lid 1 Awb. Met betrekking tot de voorbereiding van een besluit is van belang dat enkele
algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gecodificeerd, zoals de formele
zorgvuldigheid art. 3:2 Awb
Hoofdstuk 4 bevat bijzondere bepalingen over besluiten. Van belang is met name titel 4.1
over beschikkingen. Voorts bevat het hoofdstuk titels over subsidies, beleidsregels en
bestuursrechtelijke geldschulden.
Hoofdstuk 5 gaat over handhaving en geeft regels voor toezichtambtenaren,
bestuursrechtelijke herstelsancties en de bestuurlijke boete.
Hoofdstuk 6-9 Contentieus deel: rechtsbescherming
Hoofdstuk 6 bevat de algemene bepalingen voor bezwaar, administratief beroep en
procederen bij de bestuursrechter.
Hoofdstuk 7 geeft bijzondere bepalingen voor bezwaar en administratief beroep. Een cruciale
bepaling is art. 7:1 Awb; zij biedt de grondslag voor het indienen van een bezwaarschrift.
Hoofdstuk 8 regelt de tweede fase in de rechtsbescherming: het beroep bij de
bestuursrechter tegen bestuursbesluiten. Van bijzonder belang is art. 8:3 lid 1 Awb: op grond
hiervan kan tegen algemene verbinden voorschriften en beleidsregels geen beroep worden
ingesteld bij de bestuursrechter.
Hoofdstuk 9 gaat over het klachtrecht. Een burger kan tegen gedragingen van een
bestuursorgaan een klacht indienen bij achtereenvolgens het desbetreffende bestuursorgaan
en een ombudsman.
Hoofdstuk 10: Organisatierecht
In hoofdstuk 10 staan de bepalingen inzake mandaat, delegatie, attributie en bestuurlijk toezicht
door hogere organen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller varken42. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.