Schuldvormen (twee subjectieve bestanddelen (geestesgesteldheid waar de
gedraging mee is verricht) schuld)
• Opzet (dolus)
• Schuld (culpa)
• Schuld in de zin van verwijtbaarheid
• Misdrijven (subjectief bestanddeel; opzet of culpa)
• Overtredingen: geen subjectief bestanddeel (primair om de gedraging en niet over
de geestesgesteldheid waar de gedraging mee is verricht)
Schuld in de zin van verwijtbaarheid
• Leer van het materiële feit (enkel het vervullen van de delicts bestanddelen is
voldoende voor het aannemen van aansprakelijkheid)
• Arrest Melk en Water
• Schuld is een algemene voorwaarde voor strafbaarheid (avas; als iedere schuld
ontbreekt is dader niet strafbaar)
• schuld wordt niet ingelezen in de delictsomschrijving; wordt gezien als element
—> wordt verondersteld
• Indeterministisch uitgangspunt
• Met ons gedrag niet volledig gedetermindeerd
• We hebben een vrije wil en keuze om wel of niet op een bepaalde manier te
handelen
• Daarom verwijt; je had anders kunnen en moeten handelen
• Plaats in het beslissingsschema
• Vraag 3 art 250 Sv
• Element zowel bij overtredingen als bij misdrijven (bij opzetdelicten)
1
,Vier voorwaarden voor strafbaarheid
• Menselijke gedraging
• Vallend binnen de grenzen van een wettelijk delictsomschrijving
• Wederrechtelijk (gevolg van veearts arrest)
• Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid = buitenwettelijke
rechtvaardigingsgrond
• Aan schuld te wijten (gevolg van melk en water arrest)
• Afwezigheid van alles schuld = buitenwettelijke schulduitsluitingsgrond
Schuldvormen dolus en culpa
• Subjectieve bestanddelen (in beginsel zeggen deze iets over geestesgesteldheid
tijdens de gedraging)
• Moeten worden bewezen
• Niet bewezen dan vrijspraak
• Eerste vraag art 350 sv
• Schuld in de zin van verwijtbaarheid is een element
• Element dus verondersteld aanwezig te zijn
• Niet aanwezig dan ontslag van alle rechtsvervolging (ovar)
• Derde vraag art 350 sv
• Alleen bij aanleiding onderzoeken
• Schulduitsluitingsgrond of afwezigheid van alle schuld
Opzet
• Intentionele betrokkenheid van dader tot concrete daad
• Hoe dader zich verhoudt tot de daad en wat hij daarbij heeft gewild
• Niet hetzelfde als een motief (waarom?)
• Dolus generalis = opzet is ruimer dan wat wij in het spraakgebruik verstaan onder
“iets willen”
2
, • Opzet kan veel meer omvattend zijn dan iets willen
• Psychisch bestanddeel —> normativeren en objectiveren
• Niet in algemene zin uiterlijk waarneembaar
• Inzicht van verdachte is niet altijd geloofwaardig
• Dus uit omstandigheden afleiden of opzettelijk is gehandeld = objectiveren
• Hoe heeft gedraging in sociale verkeer te gelden = normativeren
• Uiteindelijk wel op zoek naar wat verdachte heeft gedacht en gewild bij het
begaan van gedraging
Opzet in de wet
• Geen definitie in algemeen deel
• Opzet is bestanddeel —> reikwijdte van strafbepaling afgebakend
• Hoe is opzet te herkennen in de delictsomschrijving?
• In delictsomschrijving (art 287 sr)
• Ingeblikt in gedraging (niet mogelijk zonder opzet) (art 425 sr ‘aanhitst’)
• Oogmerk (vermogensdelicten en terrorisme) —> niet volstaan met
voorwaardelijk opzet-redenering
Waar moet opzet op zijn gericht?
• Hoofdregel = alles dat volgt op het opzet in de delictsomschrijving
• Geobjectiveerde bestanddelen
• Door het gevolg gekwalificeerd delict (gekwalificeerde gevolg is aan opzet
onttrokken)
• Aan opzet onttrokken gevolgen
Opzet en wederrechtelijkheid
• Boos vs kleurloos opzet
• Opzet hoeft niet gericht te zijn op het wederrechtelijk zijn van de gedraging,
tenzij de wet dat uitdrukkelijk vereist
3
, • Opzet alleen betrekking op gedraging of gevolg
• Wederrechtelijkheid als bestanddeel
• Opzettelijk en wederrechtelijk —> kleurloos opzet (art 350 sr)
• Opzettelijk iemand wederrechtelijk ... (art 282 sr) —> opzet betrekt hier ook de
wederrechtelijkheid = boos opzet vereist
Opzet in andere leerstukken
• Poging
• Voorbereiding
• Deelneming
Opzet en verwijtbaarheid
• Staat aanwezigheid van een schulduitsluitingsgrond (ontoerekenbaarheid of
psychische overmacht) in de weg aan opzet?
• Nee
• Met opzet mishandelen als je pistool op je hoofd hebt; we verwijten het je niet,
maar je hebt het wel opzettelijk gedaan
• Willen en weten kan gestoord zijn geweest maar je kan nog steeds opzet
bewijzen
• Pas als iedere inzicht in de draagwijdte van de handeling ontbreekt dan een
probleem met de opzet
• Opzet komt in tenlastelegging en moet worden bewezen = eerste vraag art 350 sv
—> vrijspraak
• Verwijtbaarheid bij doleuze delicten geen bestanddeel; pas bij 3e vraag art 350
sv—> dan bij geen verwijtbaarheid OVAR
De betekenis van opzet
Twee aspecten
• Willen (volitief)
• Gedraging is beoogd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noawammes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
