Hoofdstuk 1: uitdagingen in de gezondheids- en welzijnszorg
1.1 Inleiding
• Snel evoluerende maatschappij
• Nieuwe uitdagingen
• Nieuwe sociale, politieke en economische vragen
• Uitdagingen:
– vergrijzing
– toenemende diversiteit
– sociale ongelijkheid
– Epidemieën
1.2 Ergotherapie en de Covid-19 pandemie
• De huidige Corona pandemie stelt onze gezondheids- en welzijnszorg voor
ongekende uitdagingen.
• De gewone zorg moet in spoed worden omgevormd tot acute intensieve
spoedzorg om cliënten in leven te houden en zo goed mogelijk te genezen.
• Veel ergotherapeuten worden gedwongen om hun activiteiten geheel of
gedeeltelijk te stoppen en mee te helpen in deze acute zorg.
• Veel mensen die getroffen werden door het virus zijn genezen verklaard en
mogen het ziekenhuis verlaten.
• Corona heeft een heel grote impact op hun gezondheid, sommigen moeten
alles opnieuw leren, velen hebben nog maandenlang last van vermoeidheid,
aanhoudende hoest, hoofdpijn en vele andere langdurige klachten.
• Na hun ontslag worden cliënten geconfronteerd met beperkingen die een grote
invloed hebben op hun dagelijkse leven; trap oplopen, huishoudelijke taken en
zelfs praten is moeilijk. Werken is niet meer mogelijk.
• Ze hebben meestal nog een zware revalidatie voor de boeg van een
interprofessioneel team, waarbij ergotherapeuten een belangrijke rol in de re-
integratie van deze cliënten spelen.
• Nu wordt heel duidelijk dat ergotherapeuten een belangrijke rol spelen in de
aanpak van deze crisis.
Pagina 1 van 105
,1.3 Demografische en epidemiologische ontwikkelingen
1.3.1 Wat is vergrijzing (cijfers niet kennen)
= Stijging van levensverwachting
Stijgend aandeel ouderen (65+) in bevolking
Belgische populatie
• 2010:
– 17% ouder dan 65
– 5% ouder dan 80
–
• 2050:
– 25% ouder dan 65
– 10% ouder dan 80
Vroeger waren er meer jongere mensen ten opzichte van ouderen; je ziet dit veranderen
doorheen de tijd. In curve drie zie je het omgekeerde ontstaan: er zijn meer ouderen ten
opzichte van mensen op een beroepsactieve leeftijd in de maatschappij
Europese cijfers: tonen een nog sterkere toename
Wereldwijd: WHO
– 65+ maal 2
– 80+ maal 3,5
– 100+ maal 10
‘Dubbele’ vergrijzing
In Europa en in de hele wereld zie je hetzelfde fenomeen in de bevolkingsaantallen
ontstaan
We zien ook een toename van de leeftijd binnen die groep ouderen. Er zijn met andere
woorden veel meer 80, 90 en zelf 100jarigen in vergelijking met vroeger.
1.3.2 Grijze druk op de samenleving
‘Ouderen-afhankelijkheidsratio’ = ‘Dependency ratio’ = ‘grijze druk
• hoeveel ouderen (= draaglast) tegenover leden in bevolking op beroepsactieve
leeftijd (= draagkracht)
• verhouding van de 65+(gepensioneerden) tegenover werkende bevolking
Alarmerende verhouding
DUS
• Door vergrijzing: onevenwicht in ons sociaal zekerheidsstelsel
• Actieve beroepsbevolking is te klein ten aanzien van aantal niet werkenden.
• De beroepsactieve bevolking moet dus instaat voor pensioenen van de vele
ouderen in onze maatschappij. Door de wijzigingen in de bevolkingspiramide
kunnen wij met zijn allen dit niet meer bolwerken.
Pagina 2 van 105
, • We zijn met te weinig werkenden om al die pensioenen te kunnen betalen…
• Er moeten oplossingen worden gezocht.
• Overheid opzoek naar oplossingen om ‘grijze druk’ op te vangen?
Vreemd is dat ondanks het feit dat men al jaren weet dat er een vergrijzing op ons
afkomt, nog niet veel oplossingen hiervoor klaar staan heeft. Men heeft het probleem
voor zich uit geschoven.
Oplossingen om ‘grijze druk’ op te vangen?
– Belastingen verhogen?
– Voorzieningen
• Subsidies verhogen?
• of net verminderen?
• Stijging in aantal?
– Meer mensen aan het werk
• nieuwe jobcreatie?
– voor jongeren?
– Migranten?
Het aantal voorzieningen voor ouderen snel moet stijgen tegen 2050 om dit aantal
zorgbehoevende ouderen te kunnen opvangen. Maar dit zal niet volstaan, om in de
toekomst een antwoord te kunnen bieden aan de vergrijzing!
• Werken met woonzorgnetwerken, woonzorgzones, alternatieve woonvormen
• Geen scheidingslijn tussen residentiële zorg en thuiszorg, maar gedifferentieerd
totaalaanbod
• Samenwerken
– tegengaan versnippering in ouderenzorg
– bv. ketenzorg
1.3.3 Invloed op de gezondheidszorg
• Als gevolg van de vergrijzing:
– stijgt prevalentie van bepaalde ziektes
• bv. kanker.
• Door medische vooruitgang: kanker is een chronische ziekte
• Als gevolg van de vergrijzing:
– Veel chronische ziekten in onze maatschappij:
• hartziekten,
• cerebrovasculaire ongevallen,
• chronische ademhalingsziekte,
• diabetes
• …
Pagina 3 van 105
, • Als gevolg van de vergrijzing:
– stijging van “multimorbiditeit”= het hebben van meerdere chronische
aandoeningen
– uit recent onderzoek blijkt dat
• 50 % van ouderen boven 65 jaar: minstens drie chronische
aandoeningen
• 20% heeft er meer dan vijf
• helft van de 75-plussers 2 of meer chronische aandoeningen
• twee op vijf 75-plussers 4 of meer chronische aandoeningen
Veel chronische ziekten in onze maatschappij:
– Ook onder invloed van onze levensstijl
– te weinig bewegen, onevenwichtige voedingsgewoonten, tabaksgebruik, …
– zorgt voor een aantal welvaartsziekten
– Bv. diabetes, obesitas, cardio-vasculaire aandoeningen, ....
Aanpassen van gezondheidszorg
• Niet meer focussen op 1 ziekte/ aandoening: geen ziektegeoriënteerde zorg
• Maar vertrekken vanuit de cliënt
• Aanpassen van de eerstelijnszorg (zie verder): andere eisen op vlak van kwaliteit
en samenwerking!
1.3.4 Invloed op de ouderenzorg
Nieuwe populatie actieve senioren
– Meer dan helft van 65+
• Niet te vergelijken met de huidige generatie ouderen
• Gouden jaren ’60
Stijgend aantal zwaar zorgbehoevenden
– Bv. 60% van de 75+ beperkt in uitvoeren van ADL
– Bv. 6% dementie bij 60+
MAAR de vergrijzing levert ook een stijgende groep zorgbehoevenden aan!
Dit is vooral de uitdaging om hen allemaal de nodige zorg en begeleiding te geven.
Vaak kunnen zwaar zorgbehoevende ouderen niet thuis blijven en dwingt een opname
in een WZC zich op…
Een andere generatie
• Welvarender
• Reizen
• Hoger opgeleid
• Kritisch
• Zelfbewust
• Veel eisender
Pagina 4 van 105
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anouckcattrysse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.18. You're not tied to anything after your purchase.